Berufsverbot in HO?
In het Kamerdebat over governance en toezicht legde Jet Bussemaker enkele principiële vraagpunten op tafel. Moet zij de leden van de WO-raden wel blijven benoemen, nu zij scherpe bevoegdheden krijgt en zelfs bij hen kan ingrijpen als het bestuur disfunctioneert? De formele relatie van OCW tot die RvT’s wordt dan toch wel wat al te schimmig en complex.
Deze wijze vragen beletten niet dat SP, PVV en D66 – recent bij de Inholland discussie ook al de nieuwe coalitie der tegenvoeters – Bussemaker flink piepelden met de benoemingsperikelen bij haar HvA waarbij zij zelf rector was. Daar is PvdA-fractieleider in de Eerste Kamer, Marleen Barth benoemd in de RvT, terwijl dit volgens hun eigen regelementen eigenlijk een incompatibiliteit van functies zou in houden.
Appeltje eitje
Uiteraard werden deze misgreep geduid als een toonbeeld van Amsterdamse arrogantie, PvdA-machtsdrift en meer van zulke populaire affecten in zowel D66, de SP en de PVV. Appeltje eitje als het ware en een vileine manier om de PvdA-minister met HvA-antecedenten te porren. Als men dat dan ook nog met veel staatsrechtelijk misbaar kan doen, is dat des te leuker en moreler bovendien.
Jet Bussemaker liet zich verleiden hier inhoudelijk op in te gaan. ‘Choose your battles wisely,’ zou een geestverwant politicus als president Franklin Delano Roosevelt van Amerika haar hebben voorgehouden. Niettemin ging de minister de benoeming van Barth verdedigen, hoewel zij daar in het HBO eigenlijk helemaal niet over gaat en de minister dat ook prefereert boven de situatie die in het WO nog steeds bestaat.
Het debat mondde uit in een opvallende conclusie. De minister gaf aan ten principale geen bezwaar te zien als volksvertegenwoordigers toezichtfuncties in HBO en WO bekleden. Sterker nog, zij plaagde dat Van Dijk van de SP alleen maar extra argumenten ten gunste van mensen als Marleen Barth in de HO-raden had geleverd. Dat zij met hun andere pet op de regering en het HO-beleid moeten controleren was niet zo’n zwaarwegend argument.
Fameuze klus
Bussemaker maakte één expliciete uitzondering: woordvoerders HO-beleid in de Eerste en Tweede Kamer. Zij wil regelen dat deze politici geen lidmaatschap van een RvT zouden bekleden. Hoe dit juridisch zuiver te regelen zou zijn, is al een fameuze klus. En dan is er nog de vraag of die complexe opdracht veel betekenis zou hebben. Zou zij veel slachtoffersmaken met dit verbod?
Feitelijk niet. Er is de facto één zo’n HO-expert die een dergelijke rol vervult. Het betreft een Leidse medicus die in het HBO een grote reputatie geniet als wijs bestuurder en WO-topman die met veel kennis van zaken de rol van hogescholen en hun onderzoek aanmoedigt en uiteen weet te zetten. Vandaar dat hij na lange jaren bij de Hogeschool Leiden nu bij de HU als lid van de RvT een bijzondere rol speelt.
Heren van het kartel
Het gaat hier om prof. Jan Anthonie Bruijn, de VVD-senator en oud-voorzitter van de AWT. Hij schreef voor Mark Rutte zowel voor 2010 als 2012 het liberale verkiezingsprogramma en zorgde met ‘Vreemde ogen dwingen’ voor de doorbraak in het HBO op het punt van een herijking van de examens, tentamens en kwaliteitsbesef daarbij.
Het zal interessant zijn te monitoren of en hoe OCW een regeling tot stand weet te brengen die een dergelijk Berufsverbot voor Senatoren en Kamerleden met zo’n profiel zou kunnen organiseren. Zeker zo interessant zal zijn of de coalitie VVD-PvdA zo’n specifieke ingreep in de regelgeving veel gewicht en prioriteit zal willen geven.
Premier Rutte wilde als HO-bewindsman de greep van de “heren van het kartel” van de VSNU en WO-bestuurders juist openbreken door veel meer mensen van buiten ruimte te geven . “We doen het zonder u,” zei hij vrolijk dreigend in hun richting tegen ScienceGuide. Een Berufsverbot voor juist zulke mensen past daar dan niet zo bij.
