Omwenteling in Duits HO?
Vanaf 2017 is -opnieuw voor een reeks van jaren- €4 miljard te verdelen tussen de Duitse HO-instellingen op basis van voorstellen voor de vorming van topinstituten van onderzoek en opleiding. Wie daar eerder al zeer goed scoorde, kon de titel ‘Elite-Universität’ verwerven en daarmee natuurlijk ook internationaal haar faam vergroten. Dit beleid werkte zo goed, dat inmiddels 11 universiteiten dat predicaat mogen voeren.
Vier à vijf overhouden
Veel te veel en onbedoelde versnippering, vindt de CDU, de grote regeringspartij van Merkel en kennisminister Johanna Wanka. Bij de volgende selectieronde wil hun partij daarom nog maar een handvol van zulke elite-instellingen overhouden, zodat “voor de lange termijn vier à vijf wetenschappelijke topcentra ontstaan,” aldus de conceptnotitie die intern de ronde doet. Het financieel versnipperen van de investeringen levert namelijk onvoldoende op, want de Duitse instellingen doen het in de wereldwijde HO-rankings nog steeds een beetje matig. Het soort hoogvlakte dat het Nederlands HO binnen die rankings vertoont, is in Duitsland niet aan de orde als het HO-landschap.
Door geld te concentreren zouden centra als de ETH in Zürich kunnen opgezet worden, het voorbeeld dat de Duitsers het meest aanspreekt, zo noteert ‘die Welt’. Dat een structurele onderfinanciering van het HO vergeleken bij de Zwitsers inderdaad een feit is, erkenden de instellingen zelf natuurlijk volmondig. Maar dan moet de breed gespreide excellentie-investering niet ingeperkt, maar juist voortgezet worden, ook al omdat de Duitse kwaliteit sterk voortbouwt op de eeuwenoude traditie van gedecentraliseerde, regionaal verankerde kennisclusters, onderstrepen zij.
De CDU ziet dat punt van kritiek ook wel en stelt voor de ‘niet-elite-uni’s’ via thematische clusters op hun R&D-zwaartepunten extra investeringen te geven. Internationaal scoort men daar zeker zo sterk mee, is de gedachte. De fameuze universiteit van Göttingen heeft dat in elk geval al gemerkt, toen deze in 2012 de ‘elite’ titel kwijtraakte. Die bleek primair binnen Duitsland zelf uitstraling te hebben, zegt men droog-ironisch.
