‘Dit laat ik mij niet zeggen’
De Tweede Kamer vergaderde over Leven Lang Leren. Hoe konden de pilots en experimenten geïntensiveerd worden was de vraag die voor lag. Zeker nadat onlangs duidelijk was geworden dat het bij de Vereniging Hogescholen niet allemaal gesmeerd liep en er onenigheid tussen het ministerie en de koepel was ontstaan.
Pleisters en aspirientjes
Het ging er zo nu en dan fel aan toe. Anne-Will Lucas maakte een hard verwijt aan het adres van de minister. “Elk jaar hebben we een overleg over Leven Lang Leren, vorig jaar heb ik gezegd dat ik de tekst van dat jaar daarvoor wel had kunnen gebruiken. Dat is dit jaar helaas niet anders. Er zijn zelfs collega Kamerleden die niet meer naar dit overleg komen, omdat ze de vooruitgang ook niet meer zien.”
“Het is aan deze minister om de erfenis van Leven Lang Leren meer te laten zijn dan wat halve experimenten met vraagfinanciering. Pilots en Experimenten, helaas zijn het pleisters en aspirientjes, geen grote stappen voorwaarts.”
Lucas kiest partij voor privaat
Ook de Vereniging Hogescholen moest het ontgelden bij het liberale Kamerlid. “De eerlijkheid gebied te zeggen dat ik voorzichtige stapjes zie. Eindelijk zijn we de brug over rond vraagfinanciering, zei ik vorig jaar. Helaas was dat iets te vroeg gejuicht, want de Vereniging Hogescholen doet er alles aan om de experimenten met vraagfinanciering te laten mislukken. Het eigen belang gaat duidelijk boven het belang van de student of de werkenden die zich wil bijscholen.”
Lucas wil daarom meer ruimte voor het het private onderwijs dat in haar ogen beter is toegerust om Leven Lang Leren vorm te geven. “Wel willen de hogescholen extra geld voor flexibilisering. En de minister leek even voornemens om hen te belonen voor het slechte gedrag door geld over te hevelen.”
“Gelukkig hebben we dit kunnen voorkomen. Het moet maar eens afgelopen zijn met het nog ongelijker maken van het speelveld tussen het bekostigd en het privaat onderwijs. We weten allemaal dat dit laatste de vraag van werkend Nederland beter weet te bedienen qua scholing. Dus daarom doet de VVD niet mee met het nog ongelijker maken van het speelveld.”
Jasper van Dijk (SP) was vooral ongerust geworden over de vorderingen in de praktijk. “Het beeld was altijd dat vanaf nu de deeltijdstudies met vouchers gevolgd kunnen worden. Eind 2015 draait het beeld. Er is sprake van een bitse gedachtewisseling, schrijft ScienceGuide, tussen de hogescholen en de minister. Het gedrag van de hogescholen was teleurstellend, het experiment leek te stranden. Vandaag bestaat het experiment nog voor de helft, alleen techniek en ICT wil nog meedoen. De sector Zorg en Welzijn is afgehaakt. Wat is er gebeurd met het enthousiasme van de hogescholen, de werkgevers en de brancheorganisaties?”
Meer dan gewoon een wet maken
Minister Bussemaker liet zich dit niet allemaal aanleunen. “Ik laat mij gewoon niet zeggen dat we geen enkele stap voorwaarts hebben gemaakt. Ook ik wil meer stappen zetten en daarmee zijn we nu bezig, ook met het Techniekpact en het Zorgpact. Daar werken we vaak op regionaal niveau met werkgevers, met instellingen samen en hebben een kopgroep daarbij binnen het zorgpact. We zien mooie inspirerende voorbeelden. Denk aan het zorg- en innovatiecentrum van de Hogeschool Leiden, die samenwerken met Leidse ziekenhuizen, thuiszorgorganisaties, dat is bedoeld voor bij- en nascholing.”
“Mevrouw Lucas vraagt wat zijn we nu opgeschoten ten opzichte van een jaar geleden. Er is wel degelijk wat gebeurt, we hebben belangrijke stappen gezet. Leven Lang Leren is meer dan gewoon een wet maken. Dit moet mij toch van het hart als u zegt: ‘er gebeurt helemaal niets en de bewindslieden schieten geen millimeter op en we praten al zo lang.’”
“Ja, inderdaad, er wordt al te lang gepraat, als ik kijk naar mijn voorgangers op OCW die hier mee bezig zijn geweest. Staatssecretaris Rutte van 2004 tot 2006, met een plan voor leerrechten. Dat plan is gestrand. Staatssecretaris Zijlstra van 2010 tot 2012. Hij heeft een beleidsbrief gestuurd voor een pilot met vraagfinanciering. Die is toen niet tot stand gekomen.”
“Het komt nu wel tot stand bij techniek en ICT en volgend jaar bij zorg en welzijn. U mag allemaal vinden dat het niet genoeg is, ik zou ook meer willen, maar ik stel vast dat er wel degelijk stappen worden gezet. “
Begrip en wantrouwen
De minister had meer begrip voor de hogescholen dande coalitiepartner. “Waar het om gaat is dat er binnen het bekostigde hoger onderwijs meer maatwerk komt en dat zijn wel stappen die de hogescholen moeten nemen. Ik snap waarom zij zorgvuldig en voorzichtig te werk gaan. Ze moeten zo een deel inleveren van hun publieke bekostiging. Die kúnnen ze weer terugkrijgen, omdat middelen naar vraagfinanciering gaan, maar ik wil ook niet dat u straks zegt: ‘minister wat heeft u nu eigenlijk zitten doen? Er is allerlei publieke bekostiging weggelopen en we weten niet waar naartoe…..’ Dus daarom begin ik met een experiment op beperkte schaal, om echt te kunnen zien wat de effecten zijn.”
Wel constateert de minister zo nu en dan wantrouwen tussen het bekostigd en onbekostigde onderwijs. Daarom gaat zij een ‘aanjager’ aanstellen. “Met name het bekostigd en onbekostigd onderwijs kijken nog wel eens naar elkaar in de zin van: ‘kunnen we elkaar wel vertrouwen en gaat het allemaal wel goed?’ Ik constateer dat de Vereniging Hogescholen net als de NRTO en de werkgevers nu constructief meedoen om te kijken hoe we problemen kunnen oplossen. Er is sprake van een goede relatie tussen die drie partijen.”
“Dit experiment gaat alleen slagen als de bekostigde hogescholen en onbekostigd hoger onderwijs bereid zijn en blijven samen op te trekken. Ik ben blij met de stappen die gezet zijn. Ik heb afgesproken dat er iemand komt die de relaties gaat leggen en zorgt voor het aanjagen van afspraken. “
