Leraar moet de kindergeest openen
Bij de opening van het hogeschooljaar waren alle eerstejaars studenten naar de iPabo in Amsterdam Slotervaart gekomen. Met bussen waren de studenten van de vestiging Alkmaar afgereisd naar de hoofdstad, om daar van Freek de Jonge college te krijgen over hoe les te geven als leraar. De Jonge wilde bij de voorbereidingen van zijn college weten waar de iPabo nu precies voor staat. Hem werd geadviseerd om de prestatieafspraken die met OCW zijn gemaakt maar te bekijken. Dat viel nog niet mee.
Kijk maar naar de prestatieafspraken
“Toen ik vroeg ‘Wat moet ik weten over de Ipabo?’, zij één van de opleiders hier ‘kijk maar even naar de prestatieafspraken.’ Ik heb deze op de website opgezocht en ik lees nu een fragment voor van de prestatieafspraken die de iPabo heeft gemaakt met het ministerie van onderwijs. ‘Om te komen tot een adequaat en realistisch ontwikkelperspectief is een integrale, complete aanpak een voorwaarde voor succes, hetgeen betekent dat moet worden gezocht naar samenhang waarbij rekening wordt gehouden met de context waarin de ontwikkeling moet plaatsvinden. We moeten streven naar purpose in termen van het nastrevenswaardige en een hoger doel: ‘why the company exists’,”
De Jonge verbaasde zich over deze woordenbrij en constateerde dat dit niet veel te maken heeft met de relatie tussen leraar en leerling. “Dit krijgt een ambtenaar dus op zijn bureau, die kijkt niet eens naar de inhoud, alleen naar het eerste en het laatste woord, slingert het in zijn bureaula en zegt: ‘geef maar geld!’ Zo ver zijn wij met elkaar gekomen, om deze wartaal op te schrijven, omdat vervolgens door te sturen naar iemand die niet in wartaal geïnteresseerd is. Wat heeft dit nog te maken met een directe relatie tussen onderwijzer en een leerling?”
Eigen talent ontdekken
Daarom was het volgens de gelauwerde cabaretier de bedoeling van het onderwijs een andere. “Het enige wat je moet doen bij een leerling is zijn eigen talent laten ontdekken, dat is in het kort wat de taak van het onderwijs zou moeten zijn.”
Daarvoor heb je volgens De Jonge wel discipline nodig. “Wij denken dat discipline alleen maar drillen is. Om werkelijk tot een discipline te komen die vanuit jezelf komt is vertrouwen essentieel. Je ziet heel vaak bij leerlingen uit achterstandswijken dat die heel veel moeite hebben om zich te disciplineren. Die komen via de sport tot discipline en kunnen dan een doel stellen en dan heel langzaam tot overwinningen komen op zichzelf en op die manier tot discipline komen. Discipline betekent dan ook de baas zijn over jezelf.”
Door herhaling ga je begrijpen
Daarbij past volgens de cabaretier dat er in het onderwijs ook veel herhaald moet worden. “Een heel belangrijk concept van onderwijs is herhalen, niet alleen woorden maar ook bewegingen en sommen. Want door de herhaling ga je begrijpen en door de herhaling ga je dingen van meerdere kanten bezien.”
Tot slot drukt De Jonge de aanstormende docenten op het hart dat je kinderen eigenlijk zou moeten formatteren zoals een computer. “Het is eigenlijk net als met je computer, het is een kwestie van formateren. Je moet dus die kindergeest open zien te krijgen zodat kinderen in eerste instantie vooral benieuwd zijn naar zichzelf. Dat geldt ook voor deze studenten.”
“Kennis is het probleem niet, we hebben internet en Wikipedia, iedereen kan alles opzoeken. Je moet alleen weten waar je het moet vinden, wat je er mee moet doen en hoe kritisch je moet zijn. Daarom moet je als leraar een persoonlijkheid ontwikkelen. Daarom zie ik een leraar als iemand die een leerling formatteert en klaar maakt om die hoeveelheid informatie aan te kunnen en in de wereld zet. Een leraar moet iemand zijn die je even kan raadplegen of bellen, maar in de toekomst wordt dat allemaal veel minder klassikaal.”
