Krijgt het hbo een liberal arts opleiding?

Veel universiteiten in Nederland hebben al een Liberal, Arts and Sciences opleiding, die worden verzorgd door University Colleges. De eerste opleiding is alweer twintig jaar geleden opgericht. Hans Adriaansens was de Nederlandse pionier van deze opleidingen bij de Universiteit Utrecht. De gemeente Gorinchem gaat op initiatief van een aantal vo-docenten uit de regio ook bekijken of een soortgelijk initiatief mogelijk is in een hbo-variant.

Meer levendigheid in Gorinchem

Om tot de oprichting van de Hogeschool Gorinchem te komen is er een werkgroep ingesteld, twee docenten uit het voortgezet onderwijs leiden het project. De opleiding beoogt wetenschap, economie en techniek te combineren met sport, kunst en filosofie. De studenten wonen op een campus, zodat zij hun talenten zowel binnen als buiten de studie maximaal kunnen ontplooien, zo is de bedoeling. De opleiding duurt drie jaar en men is nog opzoek naar een hbo-instelling waar de studenten in hun laatste jaar kunnen afstuderen op hbo-niveau.

Dat Gorinchem met deze opleiding wil starten heeft onder andere te maken met leegstand in de binnenstad van Gorinchem, de hoop is dat studenten de levendigheid in de binnenstad zullen vergroten. In tegenstelling tot de University Colleges op universiteiten wil het University College Gorinchem zich vooral op Nederlandse studenten richten.

Dat er behoefte is aan een Liberal Arts and Sciences opleiding op hbo-niveau valt volgens de initiatiefnemers op te maken uit het feit dat 42% van de havo-gediplomeerden “geen enkel idee heeft wat hij of zij wil na het behalen van het diploma. Eenmaal gekozen blijkt dat veel studenten voortijdig stoppen.” Daarnaast blijkt volgens de initiatiefnemers dat veel afgestudeerde hbo-studenten teleurgesteld zijn over hun hbo-opleiding. Deze cijfers baseren ze op de Nationale Studenten Enquête en een rapport van de Vereniging Hogescholen over afgestudeerden in het hbo.

Dat de Liberal Arts and Sciences niet wordt aangeboden in het hbo is dan ook “de missing link” in het hoger onderwijs. De Hogeschool Gorinchem wil een bekostigde opleiding aanbieden, binnen het publieke stelsel dus. De opleiding biedt studenten de mogelijkheid om hun eigen leerroute te bepalen. Ze worden begeleid in het keuzeproces, zodat ze de juiste modules kiezen die toegang geven tot de eindfase van de gewenste bachelor-opleiding. 

Actief meedoen 

Een tweede speerpunt van de opleiding is dat studenten verplicht zijn om op de campus te wonen. Dit heeft niet alleen een sociaal doel, maar het geeft studenten ook de mogelijkheid om van elkaar te leren. Er wordt van de studenten verwacht dat ze zich inzetten voor de school en actief deelnemen aan buitenschoolse activiteiten, zoals (nog op te richten?) studenten- of studieverenigingen en sportclubs. 

De insteek is dat de opleiding een nevenvestiging wordt van een bestaande hbo-opleiding. Er worden al met mogelijke samenwerkingspartners verkennende gesprekken gevoerd volgens de Hogeschool Gorinchem. Instellingen zouden ook geïnteresseerd zijn omdat er voor hen een onderwijskundige kans ligt: de mogelijkheid om op de kleine locatie onderwijskundige vernieuwingen uit te proberen en te perfectioneren en om deze vernieuwingen vervolgens uit te kunnen rollen in de rest van de organisatie.

Accreditatie in 2020

De verwachting is dat de instroom 150 studenten per jaar zal zijn. De planning is dat de opleiding zal starten in september 2020. Tot die tijd wordt de accreditatie voorbereid en zal een samenwerkingen aangegaan moeten worden met één of meerdere bekostigde hbo-instellingen, wordt er financiering geregeld, de campus gebouwd en personeel geworven. Deze kosten zijn overigens nog niet begroot. De projectleiding ligt in handen van Rutger Kroon, docent Nederlands op het Gymnasium Camphusianum in Gorinchem en Rik Zweistra, docent Frans op Lyceum Oudehoven in Gorinchem.

Inmiddels heeft de politiek zich ook al uitgesproken, D66 Gorinchem zegt enthousiast te zijn over deze opleiding. “De gepresenteerde plannen bieden volop mogelijkheden voor de toekomst. Naast een boost voor de levendigheid in de binnenstad, betekent de komst van studenten ook dat de stad meer een regio-functie kan vervullen. Ook zorgt de (al aanwezige) aansluiting met het bedrijfsleven dat Gorinchem een belangrijke innovator kan zijn in de regio en ver daarbuiten.”