Kabinet blijft studieschuld verkiezen boven kinderbijslag

Sinds het aantreden van dit kabinet is de SGP druk doende om de onrechtvaardigheid uit het systeem te halen dat ouders van studenten onder de achttien in het hoger onderwijs geen recht meer hebben op kinderbijslag.

Als een havo-leerling op dit moment besluit om door te stromen naar het vwo in plaats van een studie te gaan volgen in het hbo, hebben de ouders nog wel recht op kinderbijslag. Ook voor kinderen die ervoor kiezen om in het mbo te gaan studeren blijft het recht op kinderbijslag bestaan.

Geen kinderbijslag voor studenten

Ten tijden van de basisbeurs verviel het recht op kinderbijslag voor kinderen onder de achttien zodra zij in het hoger onderwijs gingen studeren. Met de invoering van het leenstelsel in 2015 is dat zo gebleven. De redenering hierachter is dat studenten onder de achttien gebruik kunnen maken van de studiefinanciering in de vorm van een lening.

De SGP en SP zijn hier bij de behandeling in de Kamer over het kindgebonden budget tegen in het verweer gekomen. Het vervallen van de kinderbijslag is de SGP al langer een doorn in het oog, maar bij minister Van Engelshoven ving de partij tot noch toe altijd bot. De minister verwees de SGP eerder naar de minister van Sociale zaken om dit debat mee te voeren. De SP en de SGP hebben daarbtoe een amendement ingediend om dit te regelen.

Dat debat werd gevoerd met Tamara van Ark, de staatssecretaris van Sociale Zaken. De eerste spreker die op dit punt inging was Peter Kwint van de SP. “U weet dat de SP het helemaal niks vindt dat wij studenten hebben opgezadeld met een schuldenstelsel: onnodig, oliedom, slecht voor de kansen in het onderwijs. Onder het oude stelsel verloor je je kinderbijslag, maar dat werd gecompenseerd omdat je kind studiefinanciering kreeg.”

Financiële redenen mogen keuze niet bepalen

Het nieuwe SGP-Kamerlid Chris Stoffer legde nog eens uit wat er precies aan de hand is. “Stel: je dochter is 16 of 17 jaar. Ze heeft net haar havo-diploma gehaald, maar nog geen idee welke vervolgstudie ze gaat doen. Wordt het een mbo-opleiding, een hbo-opleiding of een overstap naar het vwo? Je zou willen dat dit een inhoudelijke keuze is, dat je om inhoudelijke redenen die keus maakt en dat de motivatie daarbij de doorslag geeft. Maar niet dat je om financiële redenen een bepaalde keuze moet maken.”

En die financiële gevolgen voor het gezinsinkomen kunnen nogal oplopen, zo legde Stoffer de Kamer uit. “Kiest je kind voor een hbo-opleiding dan verliezen je ouders kinderbijslag, mogelijk kindgebonden budget en alleenstaande ouders verliezen daarbovenop ook het recht op de alleenstaande-ouderkop, alleen maar omdat je dochter zogenaamd recht krijgt op studiefinanciering. Dat dat in de meeste gevallen een lening is, wordt buiten beschouwing gelaten. Die rekening voor de ouders kan in de duizenden euro’s lopen. Bij de kinderbijslag hebben we het over €1.200, bij het kindgebonden budget maximaal €1.100 en bij de alleenstaande-ouderkop tot €3.000. Dat is het maximum, gemiddeld hebben we het over zo’n €1.400.”

Stoffer legde ook uit dat dit probleem met de invoering van het leenstelsel is blijven bestaan en wees erop dat het in feite heel apart is dat minderjarigen gedwongen worden om te lenen. “Met de introductie van het leenstelsel werd het recht op kinderbijslag en kindgebonden budget ingewisseld voor het recht op een lening. En dat voor kinderen die nog niet eens volwassen zijn. Zelfs als er wel recht op is op een aanvullende beurs voor lage inkomens, biedt dat onvoldoende soelaas. Ieder jaar worden 22.500 ouders hiermee geconfronteerd en in de meeste gevallen onverwacht.”

Geen dekking voor oplossing bij Sociale Zaken

René Peters van het CDA wil wel meegaan met het idee van de SGP en de SP maar wil er geen geld voor vrijmaken. “Ook het CDA was niet blij met de afschaffing van de beurs. Dat zult u begrijpen. Wij zien ook het probleem van deze groep. Ik ben het dus eens met de constatering dat er een probleem is, en dat dat ook opgelost zal moeten worden. Alleen, ik wil het niet halen uit dekking vanuit deze Wet op het kindgebonden budget.”

Ook Eppo Bruins van de ChristenUnie was voornemens om dit probleem op te lossen, maar niet via deze wet. “Het is onrechtvaardig. Het irriteert me dat dat nog steeds niet is opgelost. Ik wil dat graag helpen oplossen, maar niet bij de wetsbehandeling over het kindgebonden budget, want ik vind dat we dat niet uit kindregelingen moeten gaan halen.”

Staatssecretaris van Ark (VVD) erkende in ieder geval dat er sprake is van een probleem. “Ik vind het doel van het amendement sympathiek. En ik hoop dat u uit mijn woorden kunt opmaken dat ik vind dat de thematiek en het probleem, die in de beleidsdoorlichting werden aangesneden, ook in de verhalen zoals die werden gebracht door de heer Kwint en de heer Stoffer, daadwerkelijk goed op tafel worden gelegd. Ik zou in ieder geval willen aansluiten bij het voorstel van de Kamer om over deze beleidsdoorlichting in het eerstvolgend algemeen overleg te spreken.