Genomineerden voor Hoger Onderwijs Scriptieprijs bekend

De derde editie van de Hoger Onderwijs Scriptieprijs van de Landelijkse Studentenvakbond en ScienceGuide trok meer inzendingen dan ooit tevoren. Uit een sterk veld van inzendingen uit hbo en wo, bachelor en master heeft de jury bestaande uit Cisca Wijmenga (rector magnificus RUG), Monty Aal (vicevoorzitter LSVb), Aminata Cairo (lector Haagse hogeschool) en Sicco de Knecht (ScienceGuide) drie genomineerden gekozen die vandaag worden gepresenteerd.

Het is de jury opgevallen dat er een duidelijk thema naar voren komt uit de inzendingen. In verschillende hoedanigheden kwam het thema kansen(on)gelijkheid voor in het merendeel van de ingezonden scripties. “Het is een belangrijk teken dat dit thema ook studenten raakt en aanzet tot reflectie.”

Liza Gordin: Eerstegeneratiestudenten in Limburg

Dat er in Limburg relatief veel studenten de eersten zijn in hun familie die deelnemen aan het hoger onderwijs was bekend. Maar hoe deze studenten precies verdeeld zijn over de regio, en hoe zij , dat zat diep verscholen in datasets. Voor haar scriptie is Liza Gordin (University College Maastricht) diep de data ingedoken om bloot te leggen wat er schuilgaat achter de cijfers.

In haar scriptie laat Gordin zien dat er in Limburg nog altijd geen sprake is van gelijke kansen. Niet alleen zijn er forse verschillen in de opleidingsniveaus van ouders maar deze blijken ook hun weerklank te hebben in de onderwijsvorm van hun kinderen en de verwachtingen die ouders hebben bij de vervolgopleiding van hun kroost. Wordt het hbo of wo? Het hangt af van wat je ouders gestudeerd hebben.

Gordin sluit haar zeer leesbare en overzichtelijke scriptie af met een volwaardige paragraaf van aanbevelingen voor professionals, onderzoekers en politici die er niet om liegt. Zo pleit ze voor het actief betrekken en informeren van ouders die zelf nooit hoger onderwijs hebben genoten, en het aanbieden van pre-academische trainingen voor eerstegeneratiestudenten.

Daisy Dam: Feedback is fijn, maar je moet er wel om vragen

De overgang van het eerste naar het tweede leerjaar van de opleiding wordt vaak gekenmerkt door het vergroten van de autonomie van de student. Het is tijd om de student minder ‘aan de hand’ mee te nemen en voor een meer formatieve manier van handelen van de docent. Maar wat te doen als studenten zelf niet of nauwelijks vragen om feedback? Dat kan leiden tot onnodige vertraging en op termijn: studiestress.

In opdracht van de opleiding Toegepaste Psychologie van de Hanzehogeschool zette Dam een onderzoek op dat uitging van de methode van design thinking. Doel: studenten verleiden om eerder en vaker om feedback en feed-forward input te vragen. Daarbij testte Dam de mogelijkheden van een softwarepakket om samenwerken en het vragen van feedback te structureren en legde ze de toepassing ervan voor aan studenten en docenten.

Met haar project heeft Dam ongetwijfeld bijgedragen aan de ontwikkeling van een formatieve leercultuur binnen de opleiding. Studenten geven bijvoorbeeld aan het liefst de feedback te bespreken met de docent en hun eigen werkgroepje, in plaats van klassikaal, en het te waarderen als deze momenten ook daadwerkelijk ingeroosterd worden. Docenten zien op hun beurt dat de aanpak leidt tot een betere planning en dat studenten betere tussenproducten afleveren.

Tessa Groen: De praktijk van ‘rankings’

We zien ze met vaste intervallen verschijnen, de internationale rankings van universiteiten en hogescholen. Maar wat gaat er schuil achter de afstandelijke en spreadsheetmatige vergelijkingen tussen kennisinstellingen? Tessa Groen (Maastricht University) besloot haar eigen praktijk – die van assistent bij Policy en Rankings – eens onder het vergrootglas te leggen met de vraag: wat voor effect hebben rankings nu eigenlijk op het beleid en het onderwijs van instellingen?

In een serie bezoeken aan open dagen achterhaalde Groen tot in hoeverre rankings een rol spelen bij de studiekeuze. Wordt het überhaupt genoemd tijdens een open dag, en wat doen Nederlandse en buitenlandse studenten met die informatie? Ook interviewde ze onderzoekers van het Rathenau Instituut en beleidsmedewerkers en andere betrokkenen over wat zij zoal doen aan rankings, en hoe dit zich verhoudt tot beleid en praktijk.

Wat blijkt? Waar sommige instellingen zich maar mondjesmaat bezighouden met het aanleveren van informatie voor rankings (hooguit drie weken per jaar) is het bij andere instellingen een doorlopende parttimefunctie van drie dagen per week. Ook blijkt dat instellingen soms puur uit solidariteit met andere universiteiten meewerken aan een bepaalde ranglijst.

Eervolle vermelding

De jury erkent dit jaar nog twee scripties. Justin Slabbekoorn (Erasmus Universiteit) en het duo Sarah Dantchev & Michelle Huppertz (Zuyd Hogeschool) schreven goede scripties die de top drie net niet haalden. Slabbekoorn deed onderzoek naar de effecten van een goal-setting opdracht op het studiesucces van studenten met een niet-westerse migratieachtergrond. Dantchev en Huppertz onderzochten de ondersteuningsbehoefte van studenten met een Autisme Spectrum Stoornis (ASS) op hun hogeschool.

Update: Vanwege de maatregelen rond het coronavirus is de prijsuitreiking op 20 maart 2020 in de Eerste Kamer tot nader orde opgeschort.