Overgrote meerderheid Duitse studenten wijst activisme in wetenschap af
Onderzoekers van de universiteit van Konstanz hebben studenten middels een steekproef gevraagd naar hun politieke opvattingen. In een rapid response research willen de onderzoekers dit soort onderzoek vaker herhalen om patronen te ontdekken. Naast vragen over sociale kwesties zoals het welzijn en inkomen van studenten kwamen ook politiek-maatschappelijke thema’s op de universiteit aan bod. De enquête is gehouden onder tweeduizend studenten uit heel Duitsland.
Onwelgevallige posters verwijderen vindt 30 procent acceptabel
Van de ondervraagde studenten heeft 30 procent geen probleem met het verwijderen van posters en andere reclame voor evenementen waarbij migratie als probleem wordt neergezet. Tussen de 1 en 3 procent vindt het daarnaast absoluut acceptabel om sprekers met schreeuwen of fysiek geweld het spreken onmogelijk te maken. Tussen de 3 en 8 procent vindt dat enigszins acceptabel, maar 77 procent wijst schreeuwen tijdens een bijeenkomst af. Het gebruik van geweld wordt door 85 procent van de studenten afgewezen.
Soortgelijke verhoudingen zijn ook te zien bij reacties op andere onderwerpen, bijvoorbeeld rondom het biologische debat over gender. Daarbij wijst 88 procent van de studenten het gebruik van geweld af. Opvallend genoeg wordt ook activisme in de wetenschap door de meeste studenten afgewezen. Meer dan driekwart van hen geeft aan dat wetenschap politiek neutraal moet zijn; slechts negen procent zegt het tegenovergestelde. Tegelijkertijd vindt 63 procent van de studenten dat de wetenschap kritisch moet nadenken over de politieke effecten die zij heeft.
Men is overwegend kritisch op genderstudies
Genderonderzoek is eerder ideologie dan wetenschap, denkt een substantieel deel van de studenten. Een kwart van de respondenten geeft aan dat niet goed te weten. Omdat sociale onderzoekers het antwoord ‘onbeslist’ vaak interpreteren als een voorwaardelijke instemming, is het denkbaar dat de houding van de studenten ten aanzien van genderonderzoek als overwegend kritisch kan worden beoordeeld.
Het merendeel van de ondervraagde Duitse studenten (58 procent) denkt dat maatregelen ter bevordering van de diversiteit niet ten koste gaan van de kwaliteit. Zo’n twintig procent van de respondenten denkt het tegenovergestelde.
In Nederland wordt, na aandringen van de VVD, onderzocht of studenten zich geremd voelen om in de collegezaal uit te komen voor hun eigen opvattingen en overtuigingen. VVD-Kamerlid Hatte van der Woude zei in gesprekken met studenten te horen dat zij zich soms beknot voelen in hun academische vrijheid. Daarbij zou het gaan om studenten die het oneens waren met de acties van groepen zoals Just Stop Oil, die hoger-onderwijsinstellingen opriepen de banden met de fossiele industrie te verbreken.
Iets minder dan de helft (41 procent) van de Duitse respondenten geeft aan soms niet durven deelnemen aan het gesprek bij seminars of lezingen, terwijl ze dat wel zouden willen. Achttien procent van de studenten ervaart dit zelfs vaak. Het blijkt echter niet de politieke opvatting maar vooral de sociaaleconomische achtergrond van studenten te zijn die hen ervan weerhoudt om hun mening te geven. Zo zegt 35 procent van de ondervraagde studenten te vrezen dat hun bijdrage niet slim genoeg is, en denkt 23 procent zichzelf niet zo goed te kunnen uiten als anderen.
Beide uitspraken worden vaker gedaan door respondenten uit niet-academische milieus, zeggen de onderzoekers. Dat moet de universiteit volgens hen aan het denken zetten.
