De balans tussen innovatie en replicatie herstellen
Vorige week presenteerde de KNAW een advies over replicatiestudies. Daarin wordt gepleit voor uitbreiding van het aantal replicatieonderzoeken. De Akademie stelt daarbij drie strategieën voor om de juiste randvoorwaarden te scheppen. “Het verbeteren van informatie-uitwisseling over oorspronkelijk onderzoek en replicatieonderzoek; het versterken van kennis over wanneer en hoe replicatieonderzoek moet worden uitgevoerd; en het creëren van betere prikkels voor replicatieonderzoek.”
Balans tussen innovatie en replicatie herstellen
Lex Bouter doet aan de Vrije Universiteit onderzoek naar wetenschappelijke integriteit. Hij constateert dat de wetenschap een voorliefde heeft voor positieve en spectaculaire resultaten, hetgeen de kwaliteit vaak in de weg zit. “Onderzoekers hebben een bepaalde ruimte om tot positieve resultaten te komen. Zaken als ‘confirmation bias’ en ‘hindsight bias’ zorgen eigenlijk voor een natuurlijke selectie van slechte wetenschap.”
Om daar echt iets aan te doen, is niet alleen de medewerking van onderzoekers zelf vereist. “Het is op dit moment eigenlijk een winnende strategie om vals te spelen. Dat betekent dat we ook het beloningssysteem in de wetenschap moeten hervormen. Het gaat er om dat we in de wetenschap de balans tussen innovatie en replicatie herstellen.”
Bouter stelt dat zich langzaam in de academische wereld een groep ‘meta-onderzoekers’ aan het vormen is. “Samen met Denemarken en de Verenigde Staten nemen we hier vooralsnog een voortrekkersrol in.” Het financieren van replicatieonderzoek is een hele eerste goede stap van NWO, vindt Bouter. De komende periode wordt in drie verschillende rondes in totaal €3 miljoen verdeeld. “Bij de eerste ronde zijn nu van de 85 ingezonden voorstellen 9 plannen gehonoreerd.” Een aantal van die onderzoekers is naar Utrecht gekomen.
Lees hier over de eerste ronde van onderzoeksvoorstellen.
Volgens Eduard Klasen (LUMC) die voorzitter is van Bevordering van Verantwoorde Onderzoekspraktijken (BVO) is het van belang dat het replicatieonderzoek overal onderschreven wordt. “We worden al gesteund door NWO, ZonMW, de NFU en het Diabetesfonds, maar het is zaak dat hier in de toekomst nog meer geld voor wordt vrijgemaakt.” Daarbij kijkt Klasen nadrukkelijk naar het hbo. In de zaal zijn ook vertegenwoordigers van Nationaal Regieorgaan Praktijkgericht Onderzoek SIA. Zij volgen de discussie over het repliceren van bestaand onderzoek met interesse. “Het zou mooi zijn als ook in het hbo onderzoek van deze aard gefinancierd gaat worden.”
Volgens Klasen is het zaak dat er in het hele onderzoek een gedragsverandering gaat plaatsvinden. “Het is heel belangrijk dat we het systeem veranderen. Jullie zijn daarin de pioniers”, zegt hij tegen de aanwezige onderzoekers. Een van hen is Daniel Lakens van de TU Eindhoven die er al jaren veel werk van maakt om de wetenschappelijke praktijk te verbeteren. Hij onderwijst zelfs een MOOC om de omgang van onderzoekers met statistiek naar een hoger plan te tillen.
Lakens werkt momenteel mee in het project van VU-onderzoeker Karin Tanja-Dijkstra dat ook door NWO is gehonoreerd. Ze zijn bezig met het repliceren van een van de grootste onderzoeken in de omgevingspsychologie dat alweer in 1991 werd uitgevoerd. Het kan voor wetenschappers als bedreigend worden ervaren dat collega’s hun werk opnieuw onder de loep leggen. Lakens merkt in zijn onderzoek juist vooral medewerking. “Ze zijn juist heel erg behulpzaam. Ze zien zelf ook het belang hiervan in.”
Toch ziet Lakens ook in het onderzoek dat hij begeleid op de TU Eindhoven nog wel eens situaties die replicatie van onderzoek in de weg zitten. Zo wordt er op technische universiteiten nog wel eens onderzoek gedaan waarbij ook de industrie een belang heeft en zaken als patenten en intellectueel eigendom een rol spelen. “Op zo’n moment moet je heel goed bedenken waar je je grenzen stelt en hoe je met de data om gaat.”
