Moet ook hoger onderwijs krimpen?
Demografische krimp is een relatief nieuw fenomeen. Met namerurale gebieden hebben met het verschijnsel te maken. “Krimp engroei zijn geen gespiegelde processen”, legt Reverda uit. “Je kuntbij bevolkingsgroei een nieuwe woonwijk bouwen, maar bij krimp ishet niet zo dat je dan dus ook weer een woonwijk kunt slopen. Jekrijgt dan bijvoorbeeld 20% leegstand in verschillende wijken. Ditheeft grote gevolgen voor de leefbaarheid van wijken.”
Hoe ga je bevolkingsdaling tegen? “Tijdens stroomuitval zie jein wijken nog wel eens een geboortegolf na negen maanden.” Tochziet Reverda dit niet als een ultiem beleidsinstrument: “Je kunt destroom in de wijk er wel af halen, maar dat werkt niet echt in eenvergrijsd gebied.”
“De kunst is om krimp niet als probleem maar als kans te zien.Bevolkingsdaling kan creatieve en innovatieve dingen met zichmeebrengen. In de jaren tachtig is Techno
Kernthema´s
Reverda is sinds zijn benoeming tevenswetenschappelijk directeur van NEIMED, het Nederlandskennisinstituut maatschappelijke effecten demografische krimp.NEIMED is een samenwerkingsverband tussen de Provincie Limburg,Parkstad Limburg, de Open Universiteit en Hogeschool Zuyd. Er zijntwee kernthema’s rondom de maatschappelijk effecten vandemografische krimp: kwaliteit van samenleven enburgerschap.
Onder deze kernthema’s vallen thematische programmalijnenwaarvan onderwijs er één van is. Een onderwijsvraagstuk inkrimpregio’s waar Reverda zich mee bezig houdt is: Hoe waarborg jekwaliteit en diversiteit met teveel m² en te weinig kinderen?Reverda: “Door middel van afstandonderwijs en digitalisering kun jenaar creatieve oplossingen zoeken. Denk hierbij bijvoorbeeld aancirculerende docenten, die met behulp van digitaleonderwijsondersteuning hun lesprogramma aanbieden.”
Interessant gegeven is dat de Hogeschool Zuyd zelf ook te makenheeft met ‘demografische krimp’, het aantal studenten gaat dekomende jaren teruglopen. Naar de grote
Proefregio
In Zuid-Limburg is een bevolkingsdaling al zichtbaaraanwezig in Parkstad Limburg. Ditstedelijk gebied bestaat uit Heerlen, Brunssum, Kerkrade enLandgraaf, en is door NEIMED als proefregio geselecteerd. InParkstad Limburg zullen de effecten van bevolkingsdaling wordenonderzocht en vanuit daar verbindingen met andere regio’s inNederland en Europa tot stand worden gebracht. Om het thema onderde bevolking onder de aandacht te brengen, organiseerde NEIMED aleen krimpdiner en een krimplezing.
“Het probleem is gewoon dat het CBS ophoudt bij de grens. Hetontbreekt aan vergelijkbare internationale en interregionalecijfers. En er is te weinig ‘Europa’ in de maatschappelijkediscussie over dit onderwerp. Nederland kan op dit onderwerp veelleren van regio’s als Saarland en voormalig Oost-Duitsland.”Reverda ziet ook een ontwikkeling in de Europese context. “Destedelijke regio wordt steeds belangrijker in Europa; we gaan alshet ware terug naar de stadstaat. Dit biedt enorme kansen.”
Twee jonge onderzoekers bij het lectoraat van Reverda oversociale integratie (CESRT) van de hogeschool Zuyd wonnen onlangseen prijs voor het innovatiefaanpakken van een krimpregio. Hun inzet is een casestudy van’ZachteG‘, een virtueel platform met meerdan 350 leden voor creatief talent in het Zuiden. Dit zijn vooralkunstenaars, cultuurmakers en creatieve ondernemers. De tweeonderzoekers beschrijven de relevantie van creatieve netwerken inhet bijzonder voor een krimpende regio als Limburg. De inzendingwerd door de jury als ‘especially innovative’ gekenmerkt.
