Nederland in Europese R&D-middenmoot
TNO-bestuursvoorzitter Jan Mengelers is duidelijk over dekritiek uit het rapport van het The Hague Centre for StrategicStudies en gooit een steen in de vijver. “Wij grijpen deintroductie van dit rapport aan om de discussie rondom beleid enuitvoering van innovatie in Nederland te voeden.”
Nederland volger in innovaties
Volgens het rapport is Nederland te kwalificeren als innovationfollower en scoort het qua R&D in de Europese middenmoot. DeR&D-uitgaven als percentage van het bruto binnenlands productliggen in Nederland met 1,84% onder het EU-gemiddelde en ruim onderde Lissabon doelstelling van 3%. Bovendien is de trend dalende.
Daar tegenover staat dat R&D-intensieve sectoren inNederland het hardst groeien en bovengemiddeld bijdragen aaneconomische groei. Dit zijn onder andere de machine industrie, dechemische industrie, de elektrotechnische industrie, devoedingsmiddelen – en drankenindustrie en deIT-dienstverlening.
Afname R&D-uitgaven in MKB
De ontwikkeling van de R&D-uitgaven van de tien grootsteR&D-investeerders in Nederland over de laatste tien jaar leertdat de meeste hun uitgaven in Nederland op vrijwel hetzelfde niveauhebben gecontinueerd. Maar omdat de totale R&D-uitgaven vanbedrijven in Nederland in de periode 2000-2010 daalden, duidt ditop een afname van R&D door het midden- en kleinbedrijf. Deaanwas van nieuwe original equipment manufacturers (OEM’s)is gering en dat is naar de toekomst toe een groot risico. Oorzaaklijkt niet een gebrek aan ondernemerschap, maar risicoaversie bijandere spelers.
Het belang van buitenlandse bedrijven voor Nederland is delaatste 10 jaar fors gegroeid. Ongeveer 1% van ons bedrijvenbestandis in buitenlandse handen en is goed voor 31% van de totale omzetin de marktsector en voor 33% van alle R&D-uitgaven.Tegelijkertijd blijkt dat de R&D-uitgaven door Nederlandsebedrijven in het buitenland juist toenemen.
Sterk R&D klimaat wenselijk
Jan Mengelers: “Cruciaal is dat Nederland zijn deuren naar dewereld openhoudt en verder naar buiten treedt. Het doen vanonderzoek levert namelijk naast directe kennis ook werkgelegenheidop. Dat betekent het koesteren en faciliteren van Nederlandsebedrijven in het buitenland, maar ook van buitenlandse bedrijven ineigen land.
Bij het aantrekken van nieuwe buitenlandse bedrijven(hoofdkantoren) is daarom een welomschreven kader en visie opR&D en innovatie wenselijk. Innovatie is een ‘global game’ endaarin moet internationaal gezien Nederland aantrekkelijk zijn meteen sterk ‘R&D klimaat’.”
Ook de achterblijvende aanwas van nieuw talent, vooral van jongemiddelbaar- en hoogopgeleiden in de exacte wetenschappen entechniek stemt ongerust. “Met alleen het ‘eigen’ arbeidsaanbod vannationale bodem dreigt Nederland de internationale concurrentieslagop termijn te verliezen. Met de snelle vergrijzing die ons landdoor maakt, is bijsturing van beleid urgent”, aldus JanMengelers.
Jan Mengelers: “Elke euro aan innovatie levert een veelvoud aaneconomische groei , welvaart en werkgelegenheid op. Nederland ismet het Topsectorenbeleid een goede weg ingeslagen en moet nu,voortbouwend daarop, toewerken naar een nationaal en breed gedragenKennis- en Innovatiepact voor Nederland. Met alleen behoud van hetbestaande komen we er niet; bezuinigingen dreigen Nederland verterug te zetten ten opzichte van naaste concurrenten.”
Samen innoveren uit de recessie
“Het verheugt mij zeer dat een aantal belangrijkevertegenwoordigers uit de ‘gouden driehoek’, waaronder VNO-NCW,ASML, Philips, VSNU, NWO, MKB Nederland en KNAW, heeft aangegevenmee te willen denken bij de ontwikkeling van Innovatie2020. Degroep gaat acties en adviezen formuleren die nodig zijn om deinnovatie- en concurrentiepositie van Nederland te versterken.
In een tijd van bestuurlijke luwte is dit initiatiefnoodzakelijk omdat het continuïteit geeft aan de eerder in ganggezette innovatie-impulsen en nieuwe impulsen hard nodig zijn vooronze toekomstige welvaart. Ik ben ervan overtuigd dat we ons metvereende krachten uit de recessie kunnen innoveren.”
