Doing the right thing
Onderzoeksgegevens moeten beschikbaar zijn zodat onderzoekerselkaar kunnen toetsen en kunnen voortbouwen op elkaars werk – datis de essentie van wetenschap. Omdat wetenschapsgebieden sterk vanelkaar verschillen moeten die zelf bepalen wat de bestemanier is om onderzoeksgegevens toegankelijk te maken. Datconcludeert Schuyt namens de KNAW in het rapport van de ‘CommissieOnderzoeksgegevens in de Wetenschap’.
Ook als niemand kijkt
In het najaar van 2011 besloot de Akademie nader teinventariseren hoe onderzoekers omgaan met hun gegevens en watdaaraan verbeterd kan worden. De bestaande regelgeving, die onderandere is vastgelegd in de onlangs geactualiseerde CodeWetenschapsbeoefening van de Vereniging van Universiteiten, ishelder. Het is echter zaak om die steviger te verankeren. Dat kanop drie niveaus:
Dat kan op drie niveaus:
- Voor de individuele onderzoeker moet zorgvuldig en integergedrag niet minder dan vanzelfsprekend zijn: ‘doing the right thingeven when no one is watching’.
- De onderzoeksorganisatie is verantwoordelijk voor deomstandigheden waaronder zorgvuldig en integer wetenschappelijkgedrag kan gedijen, zoals een kritische cultuur. De organisatiedient blijvend aandacht te schenken aan zorgvuldigheid enintegriteit, via cursussen, debatten en studiedagen, infunctioneringsgesprekken, bij aanstelling van onderzoekers en inhet algemeen door ethische vorming in het onderwijs.
- Dan zijn er de informele netwerken, waarvan vakgenoten deeluitmaken, maar bijvoorbeeld ook tijdschriftredacties. De Akademieziet vooral voor deze netwerken een cruciale taak bij het handhavenen zo nodig aanscherpen van de normen voor zorgvuldigheid enintegriteit en toegankelijke onderzoeksgegevens
Een ethisch réveil
Het is aan de onderzoeksinstellingen om een klimaat te scheppenen te
onderhouden waarin deze houding van zorgvuldigheid enverantwoordelijkheid kan gedijen. Een sterk kritische cultuur isdaarbij doorslaggevend.
Voorafgaand aan de peer review bij de beoordeling van artikelen ispeer
pressure nodig van de dichtst bij het onderzoek betrokkencollega’s, onderzoeksleiders, promotoren, etc.
Onderzoeksinstituten dienen het onderzoeksproces gedurende hetgehele onderzoek te ondersteunen, bijvoorbeeld door te zorgen voorhulp bij datamanagement en statistische analyse. Decanen endirecteuren van onderzoeksinstituten kunnen het zorgvuldig omgaanmet onderzoeksgegevens opnemen in de jaarlijksefunctioneringsgesprekken met alle onderzoekers. Het regelmatig,bijvoorbeeld jaarlijks, organiseren van studiedagen waarin deproblematiek van het databeheer en de dataverwerking aan de ordekomt, draagt ertoe bij dat het bewustzijn van de noodzaak vanzorgvuldig en verantwoord onderzoek levendig wordt gehouden.
Colleges en besturen van onderzoeksinstellingen dienen erop toete zien dat
de zorgvuldigheid van het primaire onderzoeksproces werkelijkaandacht
krijgt, inclusief de benodigde financiering en menskracht. Dezorgvuldigheid
van het datamanagement moet als vast onderdeel worden opgenomenin
het Standaard Evaluatie Protocol (SEP) van VSNU, NWO en KNAW datwordt
gebruikt bij onderzoeksevaluaties en bij de evaluatie opinstellingsniveau.
Het rapport van prof Schuyt voor de KNAW vindt u
