Minister Pijlman (D66)?
Over de ontwikkeling van borging, kwaliteitsbewaking en –cultuur sprak Pijlman indringend in de reeks interviews die ScienceGuide in Nederland en Vlaanderen daarover hield. “Toen ik bestuurder van de HBO-raad was behoorde het nieuwe stelsel tot mijn verantwoordelijkheden en heb ik er gesprekken over gevoerd met toenmalig minister Plasterk. Plasterk wimpelde alles weg, wat met zorgen over de bureaucratie te maken had. Het viel volgens hem erg mee.”
“Toen heb ik hem een foto gegeven van een steekkar, met een meter papier. Daar lagen de dossiers gestapeld van onze Academie Minerva die opging voor accreditatie. Ik zei tegen hem ‘Kijk eens, dit hebben wij aangeleverd. Wil jij nu beweren dat die commissie zich door deze meter papier heen moet eten en dat die dan in de gaten heeft hoe het met de kwaliteit zit?”
Niet een of ander los vak
“De aandachtsvelden zijn verschoven. In het oude stelsel keek men naar 21 aspecten, nu heb je uiteindelijk nog drie criteria waar een voldoende op gehaald moet worden. Dat is wezenlijk anders. Concreet betekent dit, dat men nu veel meer naar de gerealiseerde kwaliteit kijkt en daar ook sterk op inzoomt. Ik moet zeggen, dat ik dat ook heel erg goed vind, want daar gaat het natuurlijk wel om. Maar als het gaat om vermindering van regeldruk, nee, daaraan levert dit nieuwe stelsel geen bijdrage. Dat wil echter nog niet zeggen dat het mislukt is.”
Die analyse leidde ertoe dat hij als keynote spreker werd gevraagd op de eerste HBO-jaarconferentie in Vlaanderen. Zijn rede daar ging over Borging en Bildung. “Je leidt op voor de maatschappij, voor goed burgerschap. Eigenlijk is wat de Teldersstichting daar toen over schreef heel terecht. Volgens mij mag daar in het hele HBO wel eens een goede discussie over gevoerd worden.”
“Bildung is niet iets wat je zomaar als een of ander los vak kunt geven. Dat moet door het hele curriculum ingebouwd worden. Dat betekent ook dat je studenten stimuleert voor bestuurswerk of de medezeggenschap. Ze moeten kennis nemen van de wereld om hen heen.”
Zien en begrijpen
Als mede-oprichter van het Technasium sprak hij onlangs bij het tweede lustrum daarvan en zei onder meer: “Het bètaonderwijs was te abstract, het sloot niet helemaal aan op de leefwereld van kinderen. Kinderen willen zien en begrijpen hoe techniek de samenleving verder kan stuwen. En dat vraagt een heel ander soort onderwijs dat tot dan toe gegeven werd.”
De plannen van het kabinet met het deeltijdonderwijs en LLL kunnen bij hem op een zeer kritische blik rekenen. “Het kabinet heeft het over flexibiliteit, terwijl het in feite gaat om privatisering.” De leerrechtplannen van Zijlstra konden bij de Hanze-voorzitter in het voorjaar van 2012 in elk geval op weinig sympathie rekenen. “Ik dacht dat kwaliteit centraal zou komen te staan, maar dit heeft wel erg veel weg van een planeconomie.”
Klapjes voor Schnabel
Hij durft ook bekende nostrums en broodjes aap aan te pakken, zelfs als partijgnoot Paul Schnabel ze serveert. Over diens rapport over duaal onderwijs schreef hij scherp: “Laten we duidelijk zijn: er bestaan vast voorbeelden van de invoering van competentiegericht onderwijs om kosten te besparen zonder oog voor kwaliteit, maar dat is niet inherent aan het concept van competentiegericht onderwijs.”
“Competentiegericht onderwijs sluit fundamentele aandacht voor kennisverwerving niet persé uit. Het verwerven van algemene vaardigheden hoeft niet ten koste te gaan van kennisverwerving en kennistoepassing, het een gebeurt door het ander. Competentiegericht onderwijs leidt dus niet tot niveauverlaging en tot minder contacttijd.”
