Wetenschap buigt zich over Maat
De emeritus-hoogleraar heeft zich buitengewoon ingezet voor de identificatie van de slachtoffers van het neerhalen van de MH17 in Oekraïne. Dankzij zijn expertise is de identiteit van bijna elk van hen nu vastgesteld, zodat de nabestaanden uit hun onzekerheid verlost kunnen zijn. Dank en respect van de betrokken bewindslieden waren echter niet zijn deel.
Aan de schandpaal
Nadat na een lezing over zijn werk voor studenten door binnengeloodste journalisten van RTL bericht werd, dat hij vertrouwelijke feiten zou hebben onthuld, werd professor Maat aan de schandpaal genageld, onder meer door minister Van der Steur. Doorvragen door ScienceGuide-columnist en Kamerlid Pieter Omtzigt toonde aan, dat de minister daarbij nogal losjes was omgegaan met de precieze, feitelijke gebeurtenissen. De laatste reeks vragen vanuit de Kamer is ook na vele weken nog niet beantwoord inmiddels.
Omtzigt sprak in zijn recente column over deze zaak ook de VSNU en de KNAW aan. Zij zouden de integriteit en toewijding van de emeritus voor de MH17-zaak en nabestaanden toch moeten willen verdedigen, in het belang van de wetenschap en de vrije beoefening daarvan? Dit blijft nu toch niet zonder gevolgen.
Vrije wetenschap in tijden van druk
Naar verluidt zal de KNAW naar aanleiding van deze gebeurtenissen en enkele andere recente punten van zorg een advies opstellen. Daarin zal de Akademie zich ten principale uiten over de vrijheid van wetenschapsbeoefening in tijden van grote maatschappelijke, technologische, mediamieke en ook politieke druk.
Op deze manier poogt de KNAW te voorkomen, dat zij in een welles nietes gevecht rond specifieke casuïstiek verzeild raakt, terwijl zij wel een duidelijk signaal kan afgeven van begrip en respect voor zowel het werk van professor Maat als de klemsituatie waarin hij terecht kwam. Kamer en ministers kunnen dan aan de hand van dat advies zo nodig hun leven beteren en uit de zaak Maat zinvolle lessen trekken en zo nodig nadere waarborgen ontlenen.
