Afschaffen instroomeis pabo’s onbespreekbaar

De Tweede Kamer vergaderde donderdag over het lerarentekort in het basisonderwijs. Dit inmiddels erg gepolitiseerde debat gaat niet alleen om de werkdruk ging, maar ook om het salaris van docenten in het basisonderwijs. Deze discussie staat nu ook in het licht van de begroting van 2018. Vice-premier Lodewijk Asscher heeft bij Mark Rutte gedreigd dat wanneer er met Prinsjesdag nog geen nieuwe regering zou zijn, hij als lid van het kabinet geen handtekening zou zetten onder een begroting waar geen hoger salaris was geregeld voor docenten in het basisonderwijs.

Sander Dekker, de verantwoordelijk staatssecretaris, maakte in het debat duidelijk dat dit soort majeure wijzingen in de OCW-begroting niet meer aan dit kabinet is. “Omdat er in de sector p.o. heel veel leraren werken — in het gewone basisonderwijs al zo’n kleine 80.000 — heeft iedere generieke salarismaatregel een ongelofelijk groot effect. In de huidige begroting is er geen ruimte voor een dergelijke salarisverhoging. Het is aan een nieuw kabinet om eventuele investeringen in het onderwijs te bepalen en de doelen waaraan dat geld wordt besteed.”

Pabo instroom herstellen

Voor het eigenlijke onderwerp van het debat, namelijk de werkdruk van docenten in het basisonderwijs had GroenLinks wel een oplossing. Woordvoerder Lisa Westerveld wilde breken met het beleid van de afgelopen jaren bij de pabo’s. “De instroom in de pabo daalde in 2015 ten opzichte van het jaar daarvoor met een derde. Wij zien dat er weinig herstel is en dat studenten die naar de pabo willen, worden afgeschrikt door de nieuwe instroomeisen.”

Lees verder over de instroom op de Pabo. 

Daarom wil GroenLinks dat er een einde komt aan de instroomeisen. “Even voor de duidelijkheid: ondanks dat GroenLinks ook niet blij is met de reken- en taaltoets in de huidige vorm, gaat het ons vooral om de kennistoetsen natuur en techniek, geschiedenis en aardrijkskunde. Ik vraag de minister of zij ook vindt dat deze maatregel niet goed heeft uitgepakt. Hebben we nu betere docenten voor de klas? Volgens mij niet.”, aldus Westerveld. 

Vanuit de Kamer werd er bezorg gereageerd op dit voorstel van GroenLinks. Michel Rog (CDA) verwees daarbij naar Finland. “Ik vind dat eerlijk gezegd buitengewoon zorgelijk. Beseft mevrouw Westerveld wat dit betekent voor de kwaliteit en de status van het leraarschap? En beseft zij ook dat het op de lange termijn dus een negatief effect zal hebben op het lerarentekort? In Finland is een van de kenmerken van het systeem per slot van rekening een hoog opleidingsniveau. Veel mensen kunnen het niet en slechts de allerbesten gaan naar de lerarenopleiding.”

Westerveld verweerde zich door te benadrukken dat zij niet wil morrelen aan het eindniveau. “Even voor de duidelijkheid: wij stellen niet voor om het eindniveau van pabostudenten aan te passen. Wij zouden willen dat studenten die van de havo komen niet eerst een toets hoeven te maken, of dat ze een toets moeten maken waaruit blijkt welke deficiënties zij nog hebben, zodat in de jaren daarop bijvoorbeeld een bijspijkercursus kan worden aangeboden. We willen de instroomtoetsen dus echt afschaffen, maar niet tornen aan wat leraren aan het einde van de opleiding moeten kunnen en kennen.”

Demissionair minister Bussemaker was ook niet enthousiast over het plan van GroenLinks. ”Het slechtste wat we naar mijn idee kunnen doen — dat zeg ik in het bijzonder  tegen mevrouw Westerveld — is nu een zigzagbeleid voeren door te zeggen: het wordt nu even moeilijk; dan gaan we toch maar weer de eisen verslappen. Dan hebben we straks weer precies de situatie die we een aantal jaren geleden aantroffen.”

Geen verandering

De afzwaaiendeminister somde nog maar eens op waarom die instroomeisen zijn ingevoerd. “Het imago van de lerarenopleidingen was slecht. We hadden een enorm grote uitval. Er waren veel klachten over de lerarenopleidingen. Daar moeten we vanaf. Daar kunnen we ook vanaf, want die opleidingen staan er goed voor. De pabo’s zijn een paar jaar geleden buitengewoon goed geaccrediteerd.”

We hebben die instroomeisen niet alleen aangescherpt om het imago te verbeteren, maar ook omdat de pabo’s klaagden dat ze, als ze zo veel aan niveau moeten inhalen, de tijd gewoon niet goed kunnen benutten om studenten in vier jaar op te leiden tot een startbekwame positie. Daar is dan maar één manier voor en wel dat wij er alles aan doen om aankomende studenten die niet voldoen aan die eisen, helpen bij het inhalen, maar ik wil niet tornen aan de eisen zelf.”

Aan het slot van het debat kwam de minister nog wel met een toezegging op een eerder punt van Kamerlid Eppor Bruins (CU). Bruins dringt er al langer aan bij het kabinet om van het beroep basisschool-docent een Kansberoep te maken. Zij-instromers moeten volgens hem aanspraak kunnen maken op een beurs om zich om te scholen.

“Thans wordt de lijst van Kansberoepen geactualiseerd. Er wordt bekeken wie in aanmerking komt om een voucher te kunnen gebruiken. Deze actualisatie is gebaseerd op arbeidsanalyses. Ik heb nu van de collega van Sociale Zaken bevestigd gekregen dat het erg voor de hand ligt dat het beroep van groepsleerkracht basisonderwijs aan deze lijst wordt toegevoegd.” aldus de demissionair minister die hiermee haar collega Asscher de bal toespeelde.