DUO opent jacht op schuldenaren in het buitenland, maar doet dat selectief
Momenteel zijn er 900.000 afgestudeerde studenten die hun studieschuld moeten terugbetalen. Dit aantal neemt ook toe en daarmee zijn er ook steeds meer debiteuren die in het buitenland zitten. Daarom wil DUO de incasso in het buitenland gaan intensiveren, omdat een deel van deze Nederlanders in het buitenland zich onbespied wanen en menen het terugbetalen van de studieschuld te kunnen ontlopen. DUO heeft de ambitie uitgesproken om de intensivering van de inning in het buitenland meer prioriteit te gaan geven.
Weigeren te betalen terwijl ze dat wel kunnen
OCW stelt dat een deel van de schuldenaren bewust zoekraken in het buitenland door te verhuizen, waarna deze verhuizing vervolgens niet doorgegeven wordt aan DUO. Veelal heeft dit ook tot gevolg dat de aflossing van de studieschuld stopt, wat leidt tot aanzienlijke betalingsachterstanden. DUO zegt deze zoekgeraakte debiteuren in het buitenland tegemoet te willen komen door ze maatwerk te leveren, maar wil ook een harde aanpak voor debiteuren die weigeren te betalen terwijl zij dat wel kunnen.
Meld u hier aan voor de ScienceGuide Nieuwsbrief
De bedragen kunnen ook nogal uiteenlopen. De gemiddelde studieschuld bij de start van de aflosfase bedraagt ongeveer 15.000 euro, waarbij de schulden variëren van enkele duizenden euro’s tot meer dan 100.000 euro. Al eerder heeft DUO geprobeerd om geschikte incassobureaus te vinden maar het blijkt dat er maar weinig incassobureaus zijn die voldoende geëquipeerd zijn voor incasso’s in het buitenland. Belangrijk knelpunt in een adequaat incassoproces in het buitenland is het feit dat de omstandigheden in elk land verschillend zijn.
Hierdoor begint DUO met het uitvoeren van incasso’s in Europese landen; in het bijzonder in Duitsland, België en Frankrijk, omdat er met deze landen al ervaring is opgedaan en daar al succesvol vorderingen zijn gedaan op uitstaande studieschulden. Nu wil men echter ook gaan werken met een aantal proeflanden, zoals Zweden, Noorwegen, Oostenrijk en het Verenigd Koninkrijk.
Groot-Brittannië nog onzeker
Het laatstgenoemde land is nog wel onzeker; het VK is op dit moment in onderhandeling over toetreding tot het Verdrag van Lugano. Indien het VK toetreedt tot dit verdrag, zal het een proefland zijn. Indien zij niet toetreden, dan is het VK geen proefland. Het verdrag van Lugano regelt dat uitspraken rondom handelszaken of bijvoorbeeld sociale voorzieningen met tussenkomst van de rechter in verschillende Europese landen tot uitvoer kunnen worden gebracht.
De verwachting is dat de juridische mogelijkheden in de andere Europese landen die als proefland dienen vergelijkbaar zijn met België, Duitsland en Frankrijk. Landen waar al veel ervaring is opgedaan met incasso. Ten aanzien van de Cariben geldt dat DUO hier al tientallen jaren ervaring heeft met het voeren van gerechtelijke procedures.
Omdat de jurisprudentie in de proeflanden rondom incasso’s van DUO nog vrijwel of geheel afwezig is hoopt DUO zoveel mogelijk buiten de rechter om tot incasso over te kunnen gaan. Toch verwacht OCW juist veel tijd kwijt te zijn aan gerechtelijke procedures in de verschillende landen, juist omdat er nog geen ervaring mee is en er ook geen jurisprudentie voorhanden is.
OCW verwacht een preventieve uitstraling
Met de proeflanden hoopt DUO te kunnen ontdekken welke strategie het beste werkt. De verwachting is dat de incasso’s in het buitenland ook steeds voorspoediger gaan omdat met deze gerechtelijke proefprocessen – indien succesvol – duidelijk zal worden dat jezelf verschuilen in het buitenland geen zin meer heeft. OCW verwacht dan ook een preventieve uitstraling.
De doelstelling van OCW is om per jaar 500 dossiers op te pakken. De helft daarvan in landen als België, Frankrijk en Duitsland, 200 in Caribisch gebied en 50 dossiers in de proeflanden zoals hierboven zijn genoemd.
Iets waar het in het verleden fout ging met gerechtelijke procedures is dat de processtukken in Nederlands moesten worden vertaald naar een vreemde taal, omdat de lokale advocaten in dienst van DUO niet goed de strategie konden bepalen die nodig is voor een succesvolle afronding. Dit goed organiseren voor honderden vorderingen in het buitenland leek in het verleden een enorme opgave.
Dat dit eerder niet vlekkeloos bleek te verlopen constateerde ook al de Nationale Ombudsman die kreeg in 2019 veel klachten van in het buitenland wonende Nederlanders. Die bleken soms te maken krijgen met paspoortsignalering, wat betekent dat het paspoort ongeldig wordt verklaard en het onmogelijk is om te reizen. Inmiddels heeft de Nationale Ombudsman vastgesteld dat DUO hun zaken op orde heeft met het vorderen van studieschulden in het buitenland.
