‘Internationale student uit armer land kiest vaker opleiding wegens arbeidsmarktperspectief’
Internationale studenten vormen een forse groep in het Nederlandse hoger onderwijs. Kwam in 2006 nog 5,5 procent van de studenten in het hoger onderwijs uit het buitenland, inmiddels is dat zo’n 15 procent. Onderzoekers van de HAN, de Universiteit van Tilburg en de Radboud Universiteit onderzochten of de studiekeuze van deze studenten samenhangt met het ‘ontwikkelingsniveau’ van hun thuisland.
‘Ontwikkeling’ land en kwaliteit opleiding
De heikele term ‘ontwikkeld’ werd gehanteerd conform de Human Development Index van de Verenigde Naties. Daarin wordt het ‘ontwikkelingsniveau’ van landen per jaar beoordeeld op het gebied van economie, onderwijs en gezondheid. De Nederlandse onderzoekers verdeelden de landen per jaar in vijf groepen van gelijke omvang, variërend van minder tot meer ‘ontwikkeld’. Door de jaarlijkse meting was het mogelijk dat een land het ene jaar in een andere groep viel dan in het andere jaar.
De kwaliteit van opleidingen werd bepaald aan de hand van cijfers over uitval en studiesucces. Ook het al dan niet ontvangen van een kwaliteitszegel in de Keuzegids, dat wordt toegekend aan opleidingen die een goed resultaat boeken bij de Nationale Studentenenquête, speelde een rol.
De onderzoekers gebruikten data van DUO over alle inschrijven van eerstejaars studenten bij Engelstalige opleidingen tussen 2016 en 2019. Alleen de gegevens van studenten die een volledige opleiding in Nederland doen zijn in het onderzoek meegenomen.
Internationale student kiest vaakst economische opleiding
Internationale studenten in Nederland kozen veruit het vaakst voor opleidingen in het economische domein. Dat gold voor zowel hbo-studenten als studenten die een bachelor- of master-opleiding op wo-niveau kozen. Technische opleidingen zijn daarna het meest in trek, voornamelijk bij master-studenten. Zij vormden meer dan de helft van de internationale instroom in dit domein. Taal- en cultuuropleidingen waren dan weer vooral populair bij internationale hbo-studenten.
De wekelijkse nieuwsbrief is nog korte tijd gratis te ontvangen. De voorwaarden vindt u hier.
Studenten uit ‘minder ontwikkelde’ landen kiezen vaker voor opleidingen met een beter arbeidsmarktperspectief – bijvoorbeeld opleidingen in het economische of agrarische domein – dan voor opleidingen op het gebied van bijvoorbeeld taal en cultuur, laten de onderzoeksresultaten zien. Taal en cultuur, evenals de sociale wetenschappen, zijn daarentegen bovengemiddeld in trek bij internationale studenten uit landen die als hoogontwikkeld gelden.
Master-studenten uit ‘lager ontwikkelde’ landen kiezen daarnaast vaker voor opleidingen met een kwaliteitszegel, aldus de onderzoekers. Voor internationale master-studenten uit ‘hoogontwikkelde’ landen geldt het tegenovergestelde. Zij kiezen vaker voor opleidingen in grote steden en steden met veel voorzieningen – iets wat de studenten uit ‘lager ontwikkelde’ landen juist niet doen.
Werving door opleidingen
Met betrekking tot internationale bachelor-studenten zagen de onderzoekers geen significante verschillen tussen studenten uit ‘hogere’ of ‘lagere ontwikkelde’ landen. Bij universiteiten had het kwaliteitszegel van opleidingen geen effect op de inschrijvingen, en bij hogescholen correleerde een kwaliteitszegel met een hoger aantal inschrijvingen door studenten uit ‘hoger ontwikkelde’ landen en een lager aantal inschrijven door studenten uit ‘lager ontwikkelde’ landen.
Het gebrek aan duidelijke onderzoeksresultaten kan het gevolg zijn van het feit dat hoger-onderwijsinstellingen zelf ook actief aan werving deden. “Opleidingen die geen kwaliteitszegel kregen, kunnen bijvoorbeeld meer geïnvesteerd hebben in werving, en daarbij voorkeur hebben gehad voor lager ontwikkelde landen omdat de groep potentiële studenten daar groter is”, schrijven de onderzoekers. Daarnaast hoeft de sociaaleconomische status van een buitenlandse student niet conform het ‘ontwikkelingsniveau’ van diens thuisland te zijn. Ook dat kan de onderzoeksresultaten vertroebelen.
Minder kansen voor armere internationale student
Het onderzoek legt ook een factor van ongelijkheid in Nederland bloot, concluderen de onderzoekers. Internationale studenten uit rijkere landen kiezen vaker een opleiding in een grotere stad met relatief veel voorzieningen. In zulke steden is het leven niet alleen duurder, er zijn ook meer mogelijkheden om een netwerk en een carrière op te bouwen. Studenten uit armere landen hebben waarschijnlijk minder toegang tot die voorzieningen en daarmee minder toegang tot goede posities op de arbeidsmarkt.
