Nederland bungelt onderaan lijstje blijfratio buitenlandse studenten
Het debat over de instroom van buitenlandse studenten heeft universiteiten verdeeld. Sommige universiteiten barsten door de toegenomen instroom uit hun voegen; anderen zullen zonder buitenlandse studenten niet of slechts moeilijk kunnen bestaan.
Aan de rechterkant van het politieke spectrum is meer eensgezindheid, blijkt uit de partijprogramma’s voor aankomende verkiezingen. De VVD, NSC, het CDA, de CU en de SGP pleiten voor een inperking van de studiemigratie. Het verplichten van het Nederlands als voertaal bij bacheloropleidingen is daarin een belangrijk instrument. De VVD pleit zelfs voor een ‘double Dutch’-aanpak: naast het Nederlands als verplichte voertaal wil de partij bestuurlijke afspraken met hoger-onderwijsinstellingen gebruiken voor het terugbrengen van het aantal buitenlandse studenten.
Driekwart buitenlandse studenten komt uit EU
De herinvoering van het Nederlands als voertaal sluit aan bij het wetsvoorstel ‘Internationalisering in balans’ van demissionair minister Dijkgraaf. Vanuit het hoger onderwijs kreeg dat voorstel veel kritiek. Andere maatregelen voor het terugbrengen van de internationale instroom liggen echter niet voor het oprapen.
Een wervingsstop heeft wellicht enig effect gesorteerd, getuige de gestokte groei van het aantal buitenlandse studenten in Nederland. Dat bleek uit de voorlopige aanmeldcijfers die koepelorganisatie UNL presenteerde. De ‘winst’ is echter klein: het aantal buitenlandse studenten is afgenomen met 220. Vorig jaar telde het Nederlandse hoger onderwijs meer dan 62.000 buitenlandse studenten.
Niettemin hebben studenten uit de EU hetzelfde recht op toegang tot hoger onderwijs in Nederland als Nederlandse studenten. In 2020 kwam 76 procent van de ongeveer 81.500 buitenlandse studenten in Nederland uit de EU, blijkt uit een recent rapport van de Deutscher Akademischer Austauschdienst (DAAD).
Middelgrote hogeschool aan Duitse studenten
Van deze 62.175 EU-studenten waren zo’n 24.000 afkomstig uit Duitsland. Dat is iets minder dan het aantal studenten van een middelgrote hogeschool zoals Saxion. Duitse studenten vormden meer dan een kwart van het aantal buitenlandse studenten in Nederland. Ons land is populair bij de buren aan de oostgrens: alleen Oostenrijk (25 procent) trekt een groter deel van de 133.400 Duitse uitgaande studenten aan dan Nederland (18 procent). Daarnaast is het aantal Duitse studenten in Nederland tussen 2020 en 2022 gestegen met 6,5 procent. Onder eerstejaars studenten betrof die toename zelfs 31,2 procent.
De wekelijkse nieuwsbrief is nog korte tijd gratis te ontvangen. De voorwaarden vindt u hier.
Anders dan een partij zoals de VVD graag zou zien, volgens Duitse studenten in Nederland amper technische of natuurkundige studies. Twee derde van hen volgt daarentegen een opleiding in het domein van economie en recht of het domein van de sociale wetenschappen. Slechts drie procent volgt een studie in de ICT. Natuurkundige of wiskundige studies en technische of werktuigbouwkundige studies trekken elk zo’n vier procent van de Duitse studenten aan.
In Duitsland volgen buitenlandse studenten juist heel vaak een technische opleiding. Bij universiteiten is dit bijna veertig procent, bij hogescholen bijna vijfenvijftig procent.
Weinig buitenlandse studenten blijven na studie
Tekorten op de arbeidsmarkt en een nood aan technisch geschoolden worden vaak gebruikt als argument voor het aantrekken van buitenlandse studenten. Toch blijven opvallend weinig buitenlandse studenten van buiten de EU na hun studie in Nederland, blijkt uit het rapport van DAAD. Van de niet-EU studenten die in 2010 een studie in Nederland begonnen, woonde 12 procent in 2020 nog steeds in Nederland. Voor de studenten die in 2015 begonnen betrof dit 23 procent.
Nederland bungelt daarmee onderaan een lijstje dat wordt aangevoerd door Canada en Duitsland. Daar woont respectievelijk 44 en 45 procent van de buitenlandse studenten nog na tien jaar. Ook in Zweden (22 procent), Frankrijk (19 procent) en Zwitserland (14 procent) ligt dit percentage hoger dan in Nederland. Denemarken doet het een stuk slechter: daar is na tien jaar slechts 2 procent van de buitenlandse niet-EU studenten gebleven.
Bijna helft promovendi in Nederland is buitenlands
Het feit dat veel buitenlandse medewerkers van Nederlandse hoger-onderwijsinstellingen de Nederlandse taal niet voldoende machtig zijn, vormt een belangrijke kritiek op Dijkgraafs wetsvoorstel om het Nederlands als voertaal voor tweederde van elke bacheloropleiding te verplichten.
Aan Nederlandse hoger-onderwijsinstellingen werkten tussen 2020 en 2022 een kleine achtduizend buitenlandse wetenschappers. Ongeveer 1500 van hen kwamen uit Duitsland, blijkt uit de cijfers van DAAD. Dat aantal lag in 2012 bijna een derde lager. Ook promovendi hebben vaak onderwijstaken binnen een universiteit. Bijna de helft van de promovendi in Nederland komt uit het buitenland, laat het DAAD-rapport zien.
Het aantal Duitse hoogleraren in Nederland is de afgelopen tien jaar bijna verdubbeld van 130 in 2011 naar 235 in 2021. Daarmee leveren onze oosterburen een groot deel van het totale aandeel buitenlandse hoogleraren in Nederland. Van die groep komt bijna dertig procent uit Duitsland.
