‘Iedere docent moet worden getraind als coach’
Ongeveer de helft van de Nederlandse studenten rapporteerde in coronajaar 2021 psychologische klachten. In 2022, toen de lockdowns achter de rug waren, gold dat nog voor 43 procent van de studenten. Uit onderzoek in 2023 bleek opnieuw de helft van de studenten last te hebben van stress, faalangst of andersoortige psychologische problemen.
De meerderheid van de Nederlandse hbo-studenten met welzijnsproblemen verwacht hulp van coaches binnen de onderwijsinstelling, meldden onderzoekers vorig jaar. Merken coaches in het hbo het echter voldoende als studenten mentale problemen hebben? Bij welke problemen kunnen of moeten coaches ondersteuning bieden? En hoe moet die ondersteuning eruitzien?
Om antwoord te vinden op de vragen nam NHL Stenden-onderzoeker Tatiana Ciff een enquête af bij 82 collega’s met een coach-taak. Van hen waren 45 vrouw, en een kwart had minder dan vijf jaar ervaring als coach.
Vrouwelijke en jongere coach beter bewust van mentale klachten
De ondervraagde coaches zijn zich erg bewust van mentale klachten en welzijnsproblematiek bij studenten, blijkt uit de onderzoeksresultaten. Bij vrouwelijke coaches dat bewustzijn groter dan bij hun mannelijke collega’s. Coaches met minder dan vijf of meer dan twintig jaar ervaring zijn zich het meest opmerkzaam jegens studenten met mentale klachten. Dat is een zorgwekkende bevinding, schrijft Ciff. Coaches met bijvoorbeeld zeven jaar ervaring bevinden zich nog in het begin van hun loopbaan en worden geacht verbinding te hebben met studenten.
De wekelijkse nieuwsbrief is nog korte tijd gratis te ontvangen. De voorwaarden vindt u hier.
Daarnaast toonden vrouwelijke coaches zich iets vaker bereid om studenten met welzijnsproblemen te helpen, evenals coaches met meer dan twintig jaar werkervaring. Die bereidheid is gemiddeld echter vrij laag (3,84 op een vijfpuntschaal) onder coaches, schrijft Ciff. “Coaches gaven aan te twijfelen over het bijstaan van zulke studenten.” Docenten met coachtaken zijn verder slechts matig geneigd (3,66) om welzijnsproblemen bij coachingsessies te betrekken. Ook hebben ze niet altijd vertrouwen in hun vaardigheid om studenten te helpen bij welzijnsproblemen.
“In het algemeen zijn coaches zich erg bewust van het feit dat veel studenten worstelen met hun mentale gezondheid en welzijn, maar tonen ze zich vrij onwillig om die kwesties met studenten te bespreken en wachten ze liever tot een student zelf naar hen toe komt”, vat Ciff samen.
Laat student zelf komen
De beste manier om mentale klachten met studenten te bespreken is ‘face-to-face’, gaven de respondenten aan. Bijna de helft van hen vond dat dit soort ondersteuning moet worden aangeboden zodra een student erom vraagt. “Dit suggereert dat veel coaches vinden dat het integreren van mentale gezondheid en welzijnskwesties moet gebeuren op basis van de behoefte en het initiatief van een student zelf”, schrijft Ciff.
Op de vraag hoe vaak zulke ondersteuning moet worden aangeboden, antwoordde twee derde van de respondenten dat dit elke termijn moet gebeuren.
Iedere docent is coach
De terughoudendheid van coaches in het hbo om studenten met mentale klachten te begeleiden is te verklaren door het feit dat de meesten van hen geen coachtraining hebben gehad tijdens hun opleidingstraject tot docent, schrijft Ciff. Een coachtraining is vaak geen verplicht onderdeel van zo’n opleidingstraject, terwijl docenten wel een coachende rol hebben die speciale vaardigheden vereist.
“De oplossing ligt erin om alle docenten verplichte coachingscursussen aan te bieden”, zegt Ciff. Die moeten dan gericht zijn op het doel van coaching, strategieën, gespreksvaardigheden, rapportering, tips en mentale gezondheid.
De coaches die deelnamen aan haar onderzoek vinden zelf ook dat ze training moeten krijgen in het herkennen van mentale klachten en welzijnsproblemen. Ze opperden dat daarin aandacht moet zijn voor stress, depressie, angst, studiegerelateerde problemen, motivatie en doorzettingsvermogen.
