Respect, angst, vrijheid
De publicist Paul Scheffer vond die ingreep zo verkeerd, dat hij niet meer mee wenste te doen aan de discussie. Het team van de hogeschool reageert daar nu als volgt op.
Complex tijdgewricht
“Als docententeam van Journalistiek hebben we op 8 januari, de dag na de aanslag op Charlie Hebdo, de lessen afgebroken om stil te staan bij de moorden op journalisten en beveiligers in Parijs. Daar hebben we vastgesteld dat er nog meer discussie nodig is in de lessen over de vrijheid van meningsuiting, de rol van de journalisten, en de effecten van hun werk op de samenleving. We wilden ruimte creëren om langer te praten over de verantwoordelijkheid van de journalistiek in dit complexe tijdsgewricht.”
“Directeur Bas Mesters heeft vervolgens een debat over dit thema georganiseerd. Tijdens de organisatie van het evenement werden wij al direct geconfronteerd met de complexiteit van de vrijheid van meningsuiting en de verschillende verantwoordelijkheden die hiermee gepaard gaan.”
Recht en verantwoordelijkheid
“Er zijn meerdere verantwoordelijkheden. Die van aankomend journalisten om zonder enige beperking te reflecteren op de vrijheid van meningsuiting en die in alle ruimte te gebruiken. Maar ook de verantwoordelijkheid van een onderwijsinstelling om een school te zijn waar iedereen zich thuis kan voelen, ongeacht religie of sociaal-culturele achtergrond. Tijdens de organisatie van het debat realiseerden we ons meer dan ooit dat vrijheid van meningsuiting een recht is, maar dat dit recht ook een verantwoordelijkheid met zich meebrengt. Vanwege die dubbele verantwoordelijkheid heb ik als directeur van de opleiding journalistiek besloten rekening te houden met de gevoelens van moslimstudenten.”
“Daarom hebben wij het neonaffiche op de gevel van Windesheim na een dag gewijzigd. De cover van Charlie Hebdo, met daarop de afbeelding van de profeet is vervangen door een beeld van een verzameling voorpagina’s met reacties op de aanslag in Parijs.”
Respect framen als angst?
“Als journalist moet je scherp slijpen. Maar als school moet je verbinden. En dat is gelukt. In alle vrijheid hebben 150 studenten samen met docenten de complexiteit van het recht op vrijheid van meningsuiting verkend. Onze conclusie: vrijheid van meningsuiting is een recht waar we onverkort voor staan. Journalistiek in deze turbulente tijden moet te allen tijde grondig onderzoek verrichten alvorens conclusies te trekken. En dat geldt zeker ook in dit debat.”
Men illustreert deze benadering met een citaat uit het debat van directeur Bas Mesters: “Het radicaal tamboereren – ‘als noodzakelijk signaal in duistere tijden’ – op de noodzaak van de vrijheid van meningsuiting kan ongewild tot het tegenovergestelde leiden: zelfcensuur door mensen die naast het recht van vrijheid van meningsuiting ook andere rechten, verantwoordelijkheden en omgangsvormen (respect) in hun afweging willen meenemen. Die ruimte is er niet meer als respect, invoelendheid en zorgzaamheid worden geframed als angst en een inperking op het recht tot de vrijheid van meningsuiting. Bij de vrijheid van meningsuiting hoort mijns inziens ook de vrijheid om dingen weg te laten en de vrijheid om rekening te houden met gevoelens van anderen. Zo lang dit maar niet onder druk of uit angst gebeurt.”
