ScienceGuide staat voor verdieping. Dit is het platform waar de actualiteit en achtergrond elkaar ontmoeten op een inhoudelijke en doordachte wijze. Onder het uitklapteken vind je dus een toelichting, geheugensteun of voetnoot die de redactie of de auteur toevoegt. Dit doen wij om ervoor te zorgen dat wij in onze artikelen grondig en gedetailleerd in kunnen gaan op belangrijke details, zonder de lezer kwijt te raken.
‘Brain up!’ schok voor Duits HO
Nieuws |
de redactie
16 oktober 2006 | De prestatiebekostiging van het toponderzoek in Duitsland is begonnen met een éclat. Een onafhankelijke jury heeft slechts drie universiteiten aangewezen die voldoende klaar zijn voor ‘der Ausbau ihrer Spitzenforschung und die Enwicklung zu einer international anerkannten Elitehochschule’. Deze drie zijn bovendien alleen in het zuiden gelegen, twee in München (de Ludwig-Maximilians Universität en de TU). Zij krijgen tot 2011 elk ruim 100 mln € extra voor hun toponderzoek.
Ook bij de toedeling door de jury van extra middelen (in totaal 1,9 miljard € tot 2011) waren Beieren en Baden-Württemberg de grote winnaars. De ministers van andere Länder reageerden dan ook bij de slotzitting over de verdeling van middelen met “deutliche Unmut”. Zo krijgen in de oostelijke deelstaten alleen Sachsen en Berlijn enkele toewijzingen. De hoofdstad kon geen enkele universiteit als topcentrum erkend krijgen. Nog harder is de klap voor Hamburg, Rheinland Pfalz en Saarland, aan wie geen euro werd toegewezen.
Politiek is de aanpak zeer opmerkelijk, aangezien de federale structuur van het HO sinds 1949 dwong tot voortdurende ‘verdelende rechtvaardigheid’ bij besluitvorming over middelendistributie. SPD- minister Edelgard Bulmahn verraste dan ook in 2004 met het voorstel ‘Brain up!’ waarin elite-universiteiten zouden worden aangewezen. Haar eigen partij en de Länder- ministers waren onthutst, om ideologische en procedurele redenen. Rood-groen forceerde dat het woord ‘Elite’ in elk geval vervangen werd door ‘Spitzenuniversität’.
Via een compromis met de deelstaten kon onafhankelijke toedeling grotendeels overeind blijven. Beierse CSU-premier Stoiber zag de leidende positie van zijn Freistaat en het geestverwante CDU-land Baden- Württemberg alvast als politiek bewijs van excellentie van zijn HO-beleid. ‘Wir haben immer auf Leistung gesetzt, auch als andere das nicht nicht getan haben,” zei hij op zijn partijdag zaterdag met een vileine verwijzing naar het SPD-beleid in andere Länder.
De voorzitter van de Wissenschaftsrat, Peter Strohschneider, was geprepareerd op een golf boze reacties en eisen tot compensatie wegens veronderstelde benadelingen in het proces. “Wir werden das durchstehen,” zei hij. Veel meer zorg heeft hij om de structurele problemen van het HO. Zo voorziet hij dat de Duitse instellingen voor 2010 de doorvoering van BaMa niet gaat lukken. Bologna is ook nu nog “ein ungemein ehrgeiziges Ziel” voor het HO bij de oosterburen, zo waarschuwt hij.
