Postdocs krijgen kans en werk in hbo

Juist in het hbo is op dit moment veel behoefte aangepromoveerden om mee te werken aan de kwaliteitsupgrade vanonderwijs en de onderzoeksfunctie. De laatste tijd klinken steedsmeer geluiden dat de werkelijke innovatieslag die nederland moetmaken vanuit het hbo moet komen. En daar zijn kritische enanalytische onderzoekers met oog voor de praktijk bij nodig.

Masters maken postdocs nodig

Ook de komst van de hbo-masteropleidingen maakt meer docentenmet de doctorsgraad noodzakelijk. De streefcijfers variëren daarbijvan enkele procenten tot maar liefst tien procent gepromoveerden inhet medewerkersbestand van een hogeschool. Doorstroming van eigenmedewerkers via een promotietraject kan bij lange na niet aan dievraag voldoen, en vergt ook een te lange adem voor de gekozendoelstellingen. Er moeten dus wetenschappelijk onderzoekers vanbuiten worden aangetrokken.

Nu worden deze onderzoekers door de universiteiten opgeleid,maar zij vinden het niet altijd een logische stap om een baan aaneen hogeschool te zoeken. Het heeft er dan ook alle schijn van dater door het duale systeem een soort kennissegregatie optreedt.Immers, ook al zullen velen het ontkennen, de gemiddeldewetenschappelijk medewerker aan een universiteit kijkt vaak metdédain naar het hbo en de overstap naar een hogeschool maken wordtervaren als “een stapje lager gaan”.

Behoefte aan expertise in onderzoek 

Toch zijn er tenminste drie argumenten te noemen om als postdocook eens naar het hbo te kijken als mogelijke werkgever. Ten eersteis er meer dan voldoende werk in het hbo, waar het onderwijs inonderzoeksvaardigheden betreft, maar ook als het gaat om recentekennis over beroepsrelevante wetenschapsgebieden. Vooral voor watbetreft onderzoeksvaardigheden is er momenteel een grote behoefteaan expertise. Je competentie als onderzoeker wordt daarin terdegegewaardeerd.

Een tweede argument wordt gevormd door de komst van lectoratenen kenniscentra als bron van praktijkonderzoek en innovatie insynergie met instellingen en bedrijven in de maatschappij. Waar delector doorgaans naam en faam heeft verworven in zijn of haartoepassingsgebied, heeft deze de (vaak specialistische) steun van”jonge” onderzoekers nodig bij het verwezenlijken van de hogeambities.

Een aantal hogescholen heeft daartoe speciale functies in hetleven geroepen, variërend van docent/onderzoeker tot associatelector. En omdat de onderzoeksfunctie van hogescholen nog in opbouwis wordt er in onderzoekspersoneel geïnvesteerd.

Dit staat in schril contrast met universiteiten, die vaak in deopleiding van hun personeelsleden investeren tot aan de dissertatieom ze vervolgens te laten gaan wegens gebrek aan geld. Hoezo,intellectuele kapitaalvernietiging?

Directe relatie met problemen

Het derde argument waarom het hbo aantrekkelijk is voor postdocsis dat het praktijkgericht onderzoek dat er wordt uitgevoerd altijddirect of indirect in relatie staat tot een maatschappelijkprobleem of een praktijkvraag. Het hbo heeft immers een nauwe bandmet het beroepenveld waarvoor zij opleidt en daardoor met demaatschappij die behoefte heeft aan beroepsbeoefenaren. Datbetekent dat de resultaten van onderzoeksinspanningen ookdaadwerkelijk in dit leven zichtbare vruchten zullen afwerpen indie maatschappij.

Zelf ben ik bijna zeven jaar geleden in de eindfase van mijndissertatie met een invalklus binnen gekomen op de hogeschool waarik sinds kort de functie van associate lector vervul. En nog steedswerk ik met veel plezier en met een diepgeworteld gevoel dat mijnwerk er werkelijk toe doet voor concrete personen en organisatiesom mij heen. Daarbij kan ik mijn creativiteit en wetenschappelijkecompetentie op een zinvolle wijze kwijt in de complexepraktijkproblemen waar ik mij samen met anderen mee bezig houd.

En dat het onderzoek dat ik doe niet op niveau zou zijn, is welhet laatste dat ik zou willen beweren: praktijkonderzoek is metname door de vele belanghebbenden bij een project juist uiterstuitdagend en vergt veel van mijn sociale en strategischecompetenties.

Vruchten plukken

Zo pluk ik nu de vruchten van zowel een goede wetenschappelijkeopleiding als een leeromgeving waarbinnen ik deze opleiding in leerzetten voor concrete maatschappelijke problemen.

Kortom: het hbo biedt voor promovendi en postdocs volgens mijeen uitdagende en stimulerende omgeving met volopontwikkelingsmogelijkheden. Daarnaast is het werk bij uitstekmaatschappelijk relevant. Je wordt vaak beter betaald en doetvolledig mee in de secundaire arbeidsvoorwaarden. Dat isbevredigender dan wanneer je jaar-in-jaar-uit contracthopt alsuniversitair docent met de laagste inschaling.

De klap op de vuurpijl: in het hbo is het wel degelijkrealistisch om na niet al te lange tijd een vast contract teverwachten.

dr. Erik Jansen, Lectoraat Lokale dienstverleningvanuit klantperspectief