Komt de HvA voor de Ondernemingskamer?
Amstelcampus
Epicentrum van de beroering is de Amsterdamse Wibautstraat,genoemd naar de rode wethouder -‘Wie bouwt? Wibaut!’- dienaam maakte als projectontwikkelaar van sociale woningbouw.Collegelid Paul Doop is daar als eigentijdse bouwheer bezig eengroot complex van gebouwen geschikt te maken voor onderwijs enstudentenhuisvesting. Deels gaat het om vernieuwing, deels gaat hetom nieuwbouw in een groot project dat de Amstelcampus genoemdwordt.
De weg daarheen werd in 2005 ingeslagen door Rob Scheerens,destijds collegevoorzitter van de Hogeschool van Amsterdam. Zijnidee was om zowel de ontwikkeling als het eigendom van de gebouwenuit te besteden aan een projectontwikkelaar. De hogeschool zougebouwen laten neerzetten die ze vervolgens zelf zou gaan huren.Grote voordeel daarvan, aldus Scheerens, is dat je als hogeschoolgeen vastgoedrisico’s neemt en zodoende maximaal in onderwijs kuntinvesteren.
Zijn opvolgers in het nieuwe CvB van universiteit en hogeschoolkozen er voor zelf eigenaar te worden van het gebouwencomplex, wanthuren is op lange termijn veel duurder dan kopen. De rol van deprojectontwikkelaar werd flink beperkt. Complicatie daarbij was datdit bedrijf, Trimp & Van Tartwijk, in 2009 in opspraak raaktevanwege vermeende grootschalige vastgoedfraude. De HvA beslootdaarop afscheid te nemen van deze projectontwikkelaar. Die diendevervolgens een schadeclaim in van €16 miljoen euro.
Klachten
AVV en BON zijn zeer verontrust over de gang van zaken en kiezende kant van Scheerens, zo blijkt uit hun reactie: “Voor studentenbetekenen foute, kostbare bouwplannen van een Hogeschool dat dekwaliteit van hun onderwijs daaronder lijdt. Er komt minder geldbeschikbaar voor onderwijs, omdat veel geld verdwijnt in stijgende,dubbele/tijdelijke huisvesting en oplopende rentelasten. Dat kan enmag niet de bedoeling zijn van de wijze van financiering van hethbo.”
Zij koppelen aan hun onrust over de bouwprojecten allerleiandere klachten, van afnemende autonomie van de docent tot deopmars van tijdelijke contracten. Tevens vinden ze dat de(bestuurlijke) fusie tussen hogeschool en universiteit ongedaanmoet worden gemaakt. Het College van Bestuur zou zo’n groteinstelling simpelweg niet aankunnen. De gang van zaken rond debouw versterkt met andere woorden het wantrouwen tegen hetmanagement dat men toch al had.
Bij de Ondernemingskamer willen AVV en BON nu een onafhankelijkonderzoek vragen om na te gaan of er sprake is van financieelwanbeleid bij de hogeschool. Maar voordat het zover is, heeft hetbestuur van de HvA de gelegenheid op de klachten te reageren.De hogeschool heeft al laten weten het niet eens te zijn met dezekritiek. “De financiering van de bouw van de Amstelcampus gaat nietten koste van het onderwijs. De HvA geeft jaarlijks maximale 10-12%van het totale budget uit aan huisvesting, huren of nieuwbouw. Ookmet de huidige budgetten blijft de HvA binnen de afgesprokenbandbreedte.”
“Er gaat dus geen geld van onderwijs naar huisvesting. DeHvA kiest er voor om zelf de onderwijsgebouwen te laten bouwen.Schoolgebouwen gaan generaties mee en de HvA heeft de kennis vanhet onderwijs zelf in huis. Dat geeft zekerheid en vertrouwen envoorkomt dat er te hoge huren moeten worden betaald aanvastgoedbeleggers”, zo staat te lezen in een verklaring.
Zou OCW ingrijpen?
Inmiddels had ook het SP-Kamerlid Jasper van Dijk bijstaatssecretaris Marja van Bijsterveldt om opheldering gevraagd.Hij wil weten of AVV en BON gelijk hebben. Is het niet tijd is datOCW ingrijpt? In haar antwoord legt zij uit dat ‘Den Haag’ nietmeer over de huisvesting van onderwijsinstellingen gaat.Hogescholen en universiteiten zijn bevoegd te besluiten tot hetneerzetten en aankopen van gebouwen, ook als het om dure gebouwengaat.
Blijft nog de vraag of Amsterdamse hogeschool wel doelmatig methet overheidsgeld is omgegaan dat haar is toevertrouwd. VanBijsterveldt denkt van wel. “Vooralsnog is mij niet gebleken datsprake is van financiële problemen bij de HvA of vantekortschietend onderwijs.” Van Dijk pleit voor onderzoek naar eennieuwe taakverdeling rond de onderwijshuisvesting, zodat dit soort’megaprojecten’ niet meer ten koste gaan van het onderwijs. Maarhet ministerie van onderwijs ziet daartoe geen aanleiding.
Op een ander punt kan OCW Van Dijk wel geruststellen: degeplande fusie van HvA en Universiteit van Amsterdam zal er nietkomen. In het wetsvoorstel over de HO-besturing, dat nu bij deEerste Kamer ligt, staat dat fusies voortaan door OCW goedgekeurdmoeten worden, met behulp van een zogenaamde ‘fusietoets’. Daarinis fusie tussen hogescholen en universiteiten wettelijk niettoegestaan.
