Talentontwikkeling verwart

Nieuws | de redactie

3 mei 2010 | Excellentieprogramma’s aan hogescholen en universiteiten zijn vrijplaatsen waar nieuwe onderwijsconcepten geboren worden. Daarom moeten we terughoudend zijn die programma’s te accrediteren. Die stelling verdedigde lector Marca Wolfensberger bij haar installatie. En u kunt met haar debat.

Verlies van speelruimte

Kwaliteitsbewaking vindt Wolfensberger bij excellente programma’szeer belangrijk. Maar het accrediteren van excellente programma’sgaat haar te ver. De kracht van excellente programma’s is nu juistdat die een vrijplaats vormen waar nieuwe onderwijsvormen kunnenontstaan. De meest succesvolle daarvan kunnen vervolgens in hetreguliere onderwijs geïntegreerd worden. Ga je excellenteprogramma’s accrediteren, dan raak je je speelruimte weerkwijt.

`Voor getalenteerde studenten is ruimte waarschijnlijk belangrijkerdan accreditatie. En het werkveld lijkt prima met de bijbehorendecertificaat uit de voeten te kunnen. De Amerikaanseaccreditatieorganisatie National Collegiate Honours Council kiestwel voor kwaliteitsbewaking met site-visits, maar nadrukkelijk nietvoor accreditatie´, aldus Wolfensberger. Ze is sinds 2008 zelfsite-visitor van deze organisatie.

Onontgonnen gebied

Op 29 april aanvaardde Marca Wolfensberger het ambt van lectorExcellentie in hoger onderwijs en samenleving aan deHanzehogeschool in Groningen. In haar rede benadrukte ze dat haarleerstoel de eerste is in zijn soort. Er is wel veel onderzoekgedaan naar talentbevordering bij jonge kinderen, maar over deontwikkeling van jong volwassenen en de invloed van lesmethoden inhet hoger onderwijs is veel minder bekend.

Wolfensberger is daarom bezig een model te ontwikkelen waarmeeexcellentie in het hoger onderwijs geanalyseerd kan worden. Tijdenshaar rede liet ze op hoofdlijnen zien hoe dit model in elkaar zit.Ze denkt onder meer dat het creëren van een bevlogen gemeenschapwel eens de ´gouden sleutel´ zou kunnen zijn, ook voor hetbevorderen van levenlangleren: ‘Het gaat erom dat we mensenopleiden die honger houden naar leren.’

Iedereen heeft toch talent?

Een van haar stelingen is dat het begrip ’talentontwikkeling’in de Nederlandse context tot verwarring leidt. In Nederland gaanwe er namelijk vanuit dat iedereen talenten heeft die ontwikkeldkunnen worden. Bij excellentie gaat het echter om topprestaties. Omdat helder te benoemen, kunnen we beter niet spreken vantalentontwikkeling, maar van ‘uitmuntende prestaties’, aldus dekersverse lector.

Werd er aan het einde van de twintigste eeuw aan de Nederlandseuniversiteiten nog meewarig gedaan over excellentie onderwijs,sinds 2000 zijn speciaal daarop programma’s aan eenopmars bezig. Dit jaar zijn inmiddels een kleine 5000studenten actief betrokken bij honoursprogramma’s vanuniversiteiten, ruim 3% van de studentenpopulatie. Hoe dit op dehogescholen zit, hoopt Wolfensberger deze zomer bekend temaken.

In debat

Haar ambities als lector reiken echter verder. Zo hoopt ze met haarkenniskring iets te kunnen betekenen voor landen als Denemarken enDuitsland. In 2012 organiseert haar kenniskring daarom met deHanzehogeschool een internationale conferentie over excellentie. Ukunt met haar in discussie op het seminar over ‘Excellentie in het HBO’, op1 juni a.s.