Japan en Nederland werken aan kernfusie

Nieuws | de redactie

2 februari 2011 | FOM-Rijnhuizen en het Japanse National Institute for Fusion Sciences (NIFS) sluiten een overeenkomst om samen te werken aan de ontwikkeling van kernfusie als schone, onuitputtelijke energiebron. De basis voor het partnerschap werd vorig jaar gelegd tijdens het bezoek van toenmalig EZ-minister Maria van der Hoeven aan Japan.

Fusie-onderzoek richt zich op het produceren van schone, veiligeenergie uit de energiebron die de zon aandrijft: het samensmeltenvan waterstofkernen in een heet plasma. Dit onderzoek is zeerinternationaal gericht en gebeurt in grote samenwerkingsverbandenvan wetenschappers en bedrijfsleven.

De Japans-Nederlandse samenwerking vindt plaats in het kader vanITER, de ontwikkeling van een prestigieuzekernreactor in Frankrijk. Dit internationale initiatief van de EU,China, India, Rusland, Korea, Japan en de USA heeft wegens financiële problemen en discussies tussen dedeelnemers vertraging opgelopen. In 2010 is definitief met de bouwbegonnen nadat alle partijen de planning en het budget haddengoedgekeurd.

Op bezoek bij FOM

Op 4 februari zal een Japanse delegatie op bezoek gaan bijFOM-Rijnhuizen. Het bezoek is tot stand gekomen in nauwesamenwerking met vertegenwoordigers van het ministerie van EL&Ien de Technisch Wetenschappelijk Attaché van de Nederlandseambassade in Tokyo. Ook wetenschappers uit beide instituten envertegenwoordigers van Japanse en Nederlandse bedrijven dieinteresse hebben om deel te nemen aan de bouw van de toekomstigefusiereactor ITER zijn er aanwezig.

De gasten krijgen een rondleiding langs de nieuwe Magnum-PSIinstallatie en de controlekamer voor virtuele remotehandling operaties. In deze ruimte worden in virtual realityde op afstand bestuurde robots getest die het onderhoud aan ITERuitvoeren. 

Large Helical Device

In het Nederlandse FOM-instituut Rijnhuizen zullen Nederlandseen Japanse onderzoekers samenwerken op het gebied van plasma-wandwisselwerking, plasma controle en diagnostieken. Centraleonderzoeksfaciliteit van het NIFS is de Large Helical Device (LHD),een grote supergeleidende stellarator, een type fusiereactor,waarin een plasma van tientallen miljoenen graden met behulp vanmagneetvelden kan worden opgesloten.

Omdat de plasma’s in LHD vaak erg lang duren (tot in de orde vanuren) staan de wanden van de machine gedurende lange tijd bloot aanbombardementen van snelle deeltjes die aan het magneetveldontsnappen. De wisselwerking van een heet plasma met tal vanmaterialen kan uitstekend worden bestudeerd met hetplasma-experiment Magnum-PSI van FOM-Rijnhuizen. In deze machinekunnen materialen gedurende lange tijd worden blootgesteld aan eenintense plasmabundel om in detail te kijken welke processen er aanhet oppervlak plaatsvinden.