Water niet de oorzaak geulen op Mars?

Nieuws | de redactie

6 januari 2012 | Geulen op de planeet Mars worden vaak gezien als bewijs voor het bestaan van water. Onderzoekers van de UvA, UU en TU Delft hebben met behulp van microzwaartekrachtsonderzoek laten zien dat de geulen ook zonder water hebben kunnen ontstaan.

Tijdens het bestuderen van de wanden van geulen op Mars,concludeerden onderzoekers voorheen dat water de enige verklaringkon zijn voor de lawines die dergelijk diepe geulen heeft kunnenvormen. De zogeheten statische rusthoek was namelijk niet stijlgenoeg om korrelig materiaal uit zichzelf tot lawines te latenkomen.

Lagere zwaartekracht op Mars

Bovenstaande verklaringen houden echter alleen stand als destatische rusthoek van materiaal op Mars hetzelfde is als die opAarde. Onderzoek van Maarten Kleinhans van Universiteit Utrechtsamen met Sebastiaan de Vet van het Instituut voor Biodiversiteiten Ecosysteem Dynamica (IBED) aan de UvA en collega’s van TU Delftlaat zien dat dit waarschijnlijk niet het geval is. De sleutel ligtin het feit dat de zwaartekracht op Mars slechts 38% van die opAarde is.

Met een lagere zwaartekracht zijn dergelijke lawineswaarschijnlijker. Om die lagere zwaartekracht op Mars na te bootsenen het effect ervan op de statische rusthoek van verschillendematerialen te testen, heeft het onderzoeksteam gebruikgemaakt vaneen serie paraboolvluchten.

Tijdens de achtbaanachtige vluchten werden langzaam draaiendecilinders met daarin verschillende materialen achtereenvolgensblootgesteld aan een verminderde zwaartekracht gelijk aan ééntiende van de normale zwaartekracht op Aarde, aan de normalezwaartekracht op Mars en tenslotte de normale zwaartekracht opAarde.

Lagere zwaartekracht, sneller lawines

Uit de resultaten blijkt dat de statische rusthoek onderverlaagde zwaartekracht sterk afneemt. Kennelijk zorgt een lagerezwaartekracht, zoals op Mars, voor verminderde interne wrijving vande korrels in een lawine. Hiermee kan verklaard worden hoe op Marsgeulen konden ontstaan onder een hoek die minder steil is dan onderAardse zwaartekracht.

Op meer fundamenteel vlak geven de resultaten aanleiding tottwijfel over de heersende opvatting dat de statische rusthoek eeneigenschap is die uitsluitend van het type materiaal afhankelijk isen niet van externe factoren. Het onderzoek is recentelijkgepubliceerd in het Journal of Geophysical Research.