Hoger onderwijs voorbij BaMa
Halbe redt
Wie zich realiseert dat veranderingen in het hoger onderwijs eenCreuzfeldt-Jakob-achtige incubatietijd vergen, zal over ‘tien jaarBachelor Master’ niet ontevreden zijn. Het belangrijkste wapenfeitis wel, dat de ‘Etikettenwechsel’ van 2002 de vanzelfsprekendheidvan het studierichtingenconcept heeft uitgehold. Ook zonder Bolognawas dat natuurlijk al een anachronisme: jonge mensen uit 483studierichtingen laten kiezen kan nu eenmaal niet goed gaan.
Toen die richtingen ook nog eens werden gehalveerd, konuiteindelijk niemand dat systeem serieus blijven nemen. Bestuurdersgingen zich realiseren dat de hoge uitval en het lage rendementvervelende gevolgen zijn van de eigen organisatie. En dus nietalleen van het tekortschieten van het VWO of de desinteresse vanstudenten. Een enkeling is zelfs de mening toegedaan dat de nieuwebachelor een eigen gezicht, een eigen doelstelling verdient, zoalsde WRR al in 1995 voorstelde.
Dun ijs
Maar het ijs is nog dun. De university colleges zijn alszwaluwen die nog geen zomer maken. Alleen de VU gaat volledig overnaar een Liberal Arts & Sciences opbouw en de daarbij horendefilosofie. Andere rectores willen ook die kant op met hunbachelorfase, maar zijn niet altijd opgewassen tegen de remmendekracht van faculteiten en hun decanen.
Gelukkig is er een staatssecretaris die de randvoorwaarden zomanipuleert, dat universiteiten uiteindelijk wel voor zo’n LiberalArts & Sciences profiel moeten kiezen. Met de streep door debekostiging van een tweede studierichting komt een meer convergenteopbouw van programma’s dichterbij en daarmee het afscheid van hetbamboebos. Met de langstudeerboete kunnen instellingen hunrendementscijfers niet meer onder het tapijt van kunstigestatistiek vegen en moeten ze op zoek naar een stelsel dat deverkeerde-keuze-problematiek oplost.
Met de buitenlandersregeling wordt voorkomen dat krimpendestudierichtingen en instellingen – nota bene onder de vlag vaninternationalisering – Duitse en Britse studenten nodig hebben omovereind te blijven. Met de introductie van instellingsauditsworden CvB’s en RvT’s – en niet de faculteiten en studierichtingen- verantwoordelijk gemaakt voor het stelsel van kwaliteitszorg.
Met ‘Sirius’ krijgen studenten en docenten die willen werken demogelijkheden die ze verdienen en worden programma’s weer vanuniversitair niveau. En met de afschaffing van het bekostigde’bestuursjaar’ komt een einde aan de mythe dat ‘besturen’ goed isvoor je cv.
Nog één maatregel durven
Per saldo wordt de universiteit door dat soort maatregelen in derichting van een Liberal Arts & Sciences profiel gestuurd,waarbinnen ook nog eens al die kleine en anders ten dodeopgeschreven alfa- en bèta-studierichtingen de nodige ruimte enklandizie krijgen. Kortom: de staatssecretaris doet wat ‘de damesen heren van het kartel’ te lang hebben nagelaten.
Eigenlijk is er nog maar één maatregel nodig om de BaMatransitie in de komende jaren helemaal te laten slagen. Zorg datstudenten die in de nominale studieduur hun bachelor hebbengehaald, mogen solliciteren naar een plek in eentweejarige enpubliek bekostigdemaster.
Dat geeft niet alleen lucht aan de Liberal Arts & Sciencesopzet van de bacheloropleiding, maar zorgt er ook voor dat watuiteindelijk resteert aan masterprogramma’s zich internationaal kanmeten. Graag dus nog even doorbijten, Halbe!
Hans Adriaansen, oud-decaan Roosevelt Academy
Op 13 juni presenteert de ASVA een publicatie met bijdragenvan experts over 10 jaar bachelor masterstructuur, met onder meerbovenstaand essay van Adriaansens. De bundel wordt uitgereikt aande nieuwe UvA-HvA voorzitter Louise Gunning, tijdens eenpaneldiscussie in Spui25 te Amsterdam van 17.00 tot 19.00. Hiergaan onder meer Hans Adriaansens, Dymph van den Boom en andereHO-kenners onder leiding van P.G. Kroeger, hoofdredacteur vanScienceGuide, met elkaar in discussie.
