Ook data moet open access, maar hoe?
Carl Christian Buhr, directe ambtenaar onder Neelie Kroes bij deEuropese Commissie, benadrukte het belang van Open Access onderzoekvoor de Digitale Agenda van Europa. Toch moest ook hij toegeven datde invloed van de Commissie daarin zich beperkt tot dringendeadviezen en het verstrekken van subsidies voor Open Accessinitiatieven.
De boodschap blijven herhalen
“Open Access publiceren is een boodschap die het waard is teblijven herhalen, zeker omdat met de tijd de boodschap vervaagd.”Volgens Buhr valt er nog “een hoop te overtuigen dat Open Accessniet over het ‘killen’ van copyright gaat.”
Belangrijkste middel voor de Europese Commissie is dan ook hetverstrekken van subsidies aan internationale samenwerkingen op hetgebied van onderzoek. Die zullen dan ook nadrukkelijk weltransparant en dus open access moeten zijn, benadrukken zowel Buhrals NWO-voorman Engelen. Een streven dat ook in de
Op de bijeenkomst in het Museon in Den Haag wordt duidelijk datdit streven naar Open Access minder eenduidig is dan het op heteerste gezicht lijkt. Zo zijn er de duidelijke verschillen tussende disciplines en de presentatie van onderzoek. Met name het delenvan data blijkt een struikelblok. Wie heeft immers de eersterechten op het gebruik van ruwe data?
Beloon ook het delen van data
“Ook data delen moet worden beloond,” stelt Carl Christian Buhr,maar een direct antwoord hoe dit moet in lijn met de ‘beloning’zoals in het geval van een wetenschappelijke publicatie in eengerenommeerd tijdschrift is niet direct voorhanden.UTwente-onderzoeker en bestuurslid bij
Een manier om dat te stimuleren is het peer reviewen van deverschillende, vertelt Van Hessen. De peer reviews beoordelen indat geval nadrukkelijk “niet de kwaliteit maar vooral debeschikbaarheid.” Toch is er met name vanuit de exacte hoek kritiekop deze vorm van omgaan met data. Juist het vaststellen van dekwaliteit van grote datasets is voor hen van belang, waarmee gelijkhet verschil in soorten data over de disciplines duidelijkwordt.
Wat valt er te halen voor de onderzoeker?
UU-professor Esther Jansma stelt dat met name gewerkt moetworden aan het motiveren van onderzoekers tot open accesspubliceren. “Wat valt er voor hen te halen?” Er moet gestimuleerdworden dat er een gedeelde onderzoeksagenda komt met een digitaleinfrastructuur om zo ook de mogelijkheden voor onderzoekers zelf teverbeteren.
Volgens ASTRON-onderzoeker dr. Marco de Vos krijgen onderzoekersop die manier ‘stewardship’ over hun onderzoek en data. Een term inAmerika al veelal gebruikt voor de nieuwe rol die onderzoekersspelen in het beheer van eigen en gebruik van andermans data.
Ook hier blijkt weer dat de groei van mogelijkheden met digitaledata harder is gegaan dan het gouden ei om hier op eenverantwoordelijke manier mee om te gaan. “Wanneer is data eigenlijkopen?” vroeg De Vos het publiek. Een vraag die misschien wel dekern van het probleem raakt.
