De derde industriële revolutie
“Eind 19e eeuw had je de eerste revolutie rond stoomkracht en het rotatiewiel in de drukkunst. Later kwam er de aardolie en elektriciteit gelijktijdig met de telefoon en de radio. Nu is er weer een revolutie gaande met het internet en tegelijkertijd de mogelijkheden van renewable energy.”
Consument is producent
Peter Troxler, sinds kort lector Revolutie in de Maakindustrie in Rotterdam is gastheer van de Innovation Network Lezing op de RDM Campus rond de laatste ontwikkelingen in de maakindustrie. Troxler ziet in de door Jeremy Rifkin ‘Third Industrial Revolution’ gedoopte ontwikkelingen een groot verschil met de voorgaande revoluties. “Vroeger waren het hïerarchische revoluties, nu is het veel meer lateraal.”
Het is bijvoorbeeld veel handiger om energie nu meer lokaal, dichter bij de consument op te wekken bijvoorbeeld. Dat laten experimenten bij de Hanzehogeschool ook al zien. Volgens Troxler gaat die ontwikkeling veel verder doorwerken. “Je ziet het nu ook met de 3D-printer om zelf producten te maken. Iedereen praat er over, het is het icoon op dit moment en hij komt bovendien steeds goedkoper beschikbaar.”
Met een 3D-printer in huis is iedere consument ineens ook producent. Er ontstaan dus weer lokale productiestructuren, ziet Troxler. “Een voorbeeld is een recent experiment van telefoonfabrikant NOKIA. Zij hebben het ontwerp van de behuizing van hun nieuwe smartphone online beschikbaar gemaakt. Met een 3D-printer kun je dus een gepersonaliseerd design maken.”
Ook gevolgen voor het onderwijs
Peter Troxler zit met zijn lectoraat in twee verschillende kenniscentra in Rotterdam. “Creating 010 is het kenniscentrum van de creatieve industrie. Daar kijken we onder meer heel nadrukkelijk naar de ontwikkelingen waarin consumenten zelf dingen maken en ontwerpen.
Het kenniscentrum Sustainable Solutions richt zich ook op lokaal produceren vanuit een duurzaamheidsoogpunt. Je hebt minder logistiek nodig, dus minder containers van China naar Europa als je lokaal produceert. Wij willen onderzoeken hoeveel dat inderdaad kan opleveren.”
“We hebben nog een heel eind te gaan voor het inderdaad duurzamer zal worden,” denkt Troxler, “ maar het is wel een gebied waar we ons mee moeten bezighouden.” Volgens de lector gaat die transitie van een hiërarchisch systeem naar een meer lateraal systeem ook gevolgen hebben voor het onderwijs.
“We hebben al te weinig technisch personeel. Ik denk dat de vraag naar technici met deze ontwikkelingen nog veel groter gaat worden. Geschooldheid wordt dus een steeds groter probleem. Ik denk dat we ons moeten afvragen wat dat concreet in onze samenleving gaat betekenen en hoe we dat in nieuwe samenwerkingen met en tussen bedrijven gaan opvangen.” Peter Troxler is er van overtuigd dat er in de derde industriële revolutie nog genoeg te ontwikkelen valt.
