Echt gratis bestaat niet
Op de Onderwijsdagen 2013 vertellen Willem van Valkenburg (TU Delft), Marja Verstelle (Universiteit Leiden), Frank Benneker (UvA) en Fred de Vries (OU) over hun ervaringen met de ontwikkeling van hun eerste MOOCs. De Vries: “Het is een goed middel om mensen te interesseren in hoger onderwijs en om zo nieuwe studenten aan te trekken.”
Hoe verder met MOOCs?
Voor de Open Universiteit zijn de MOOCs eigenlijk geen nieuw fenomeen. “Wij zijn jaren geleden al begonnen met Open Up Education, een Europees samenwerkingsverband voor open onderwijs. Vanuit die visie ontwikkelen we ook MOOCs, maar op onze eigen manier,” vertelt De Vries. De MOOC-hype heeft gratis beschikbaar onderwijs op de agenda gezet, maar De Vries waarschuwt. “Echt gratis bestaat natuurlijk niet. Er is altijd iemand die betaalt.”
Die kosten zijn betrekkelijk hoog zo erkennen ook de andere universiteiten die afgelopen jaren begonnen met de ontwikkeling van MOOCs. Marja Verstelle van de Universiteit Leiden stelt dat dit geen reden mag zijn om het niet te doen. “Het is gewoon beginnen en gaan. Het is echt een intrinsieke motivatie. En als je dan ziet dat er deelnemers zijn uit de hele wereld is dat heel erg mooi.”
MOOC als marketinginstrument
Ook Frank Benneker van de Uva spreekt van een “warme deken uit het veld”. Waar Leiden vanaf het begin voor Coursera als MOOC-platform heeft gekozen, is de UvA eerst op een eigen platform begonnen. “We willen eerst de ruimte hebben om te experimenteren met bepaalde vormen. Inmiddels zijn ook wij partner van Coursera en dat zie je terug in de cijfers. Op ons eigen platform deden 6000 mensen mee aan de MOOC, via Coursera zijn dat er nu 16.000. De Nederlandse markt is gewoon erg klein.”
Volgens Benneker is een belangrijke reden om MOOCs te ontwikkelen, het in de etalage zetten van de onderwijsinstelling. “Het is echt een middel voor reputatie, marketing en branding, dat kan je niet ontkennen.” Die visie wordt gedeeld door Willem van Valkenburg van de TU Delft, maar hij ziet ook meerwaarde in het gebruik van de enorme hoeveelheid data die MOOC-deelnemers opleveren. “Het is in dat opzicht ook echt leren van het leren voor ons.”
Het kost veel tijd
TU Delft is in zee gegaan met het andere grote MOOC-platform edX. Volgens van Valkenburg heeft de MOOC echt meerwaarde als “experimenteerruimte en marketinginstrument.” Toch waarschuwt hij wel: “Vergis je niet, een MOOC maken kost heel veel tijd. En er zijn veel zaken waar je mee rekening dient te houden. Zo is in sommige landen YouTube afgesloten en kun je daar dus geen filmpjes mee aanbieden.”
Fred de Vries (OU) beaamt ook dat er “nog heel veel uit te vinden” is. De vraag die daarbij rijst is voor welk publiek een MOOC echt interessant is. “Het gaat toch ook om de ‘magic of numbers’,” vertelt Verstelle. “We bieden nu vooral cursussen aan op begin bachelor-niveau. Als je geen voorkennis nodig hebt is de pool namelijk veel groter.”
Moeten we toe naar credits?
Eén van de grote vragen die in dat opzicht interessant is, is de accreditatie van online cursussen. Er vinden op dit moment al wel initiatieven plaats om internationale erkenning voor MOOCs te verkrijgen, maar in Nederland zien de betrokkenen daar nog wel beren op de weg. “We twijfelen nog of we al echt toe moeten naar credits voor MOOCs.” Vooralsnog wordt de waarde dus gevonden in marketing en het gebruik van learning analytics.
Geen vervanger van het reguliere campusonderwijs dus, maar de MOOC is een goed instrument om te experimenteren met vorm en inhoud die uiteindelijk het campusonderwijs moet kunnen verbeteren. Verstelle stelt ook dat we zullen moeten blijven experimenteren. “Het is te vroeg om te zeggen dat het wel of niet uit kan. We moeten blijven experimenteren. Over een businessmodel moeten we het dus nog niet gaan hebben. Als je daar nu eisen aan gaat stellen dan stop je het proces.”
Op 11 december aanstaande organiseert de NVAO een winterseminar ‘MOOCs and External Quality Assurance.’ Meer informatie en aanmelden kan hier
