Tochtige gang van studiesucces
Echo liet in zijn rapportage zien hoe het verbeteren van studiesucces van allochtone jongeren een lange adem vereist. Analyse van de extra inspanningen in grote steden laat zien dat vooral het feit dat deze groep veel vanuit het MBO instroomt in het HBO het studiesucces remt en de uitval hoog doet zijn. Relatief goed komt de Hogeschool Rotterdam voor de dag.
Het verschil in studiesucces en bachelorrendement tussen autochtone en allochtone studenten in de 10 HO-instellingen in de grote steden hangt duidelijk samen met de herkomst van de schoolsoorten van waaruit zij in het HO instromen. Autochtone studenten komen veel meer direct binnen vanuit het havo. Allochtonen komen in meerderheid vanuit het MBO binnen en zij vallen daardoor vaker uit.
Sluipenderwijs veranderd
In zijn blog ‘Ontmoeting’ ziet Ron Bormans, collegevoorzitter van de Hogeschool Rotterdam, dat “sluipenderwijs het vraagstuk rondom de allochtone student in het hoger onderwijs van karakter [is] veranderd. Of zoals ECHO het aangeeft in de uitnodiging voor de conferentie waar het onderzoek gepresenteerd wordt: ‘Het belangrijkste vraagstuk van vandaag is niet de toegang van allochtone studenten tot het hoger onderwijs maar de uitval en het rendement. Dat is op zich heel positief nieuws! Wie had dat twintig jaar geleden durven voorspellen?’
‘Het is een enorme prestatie van de onderwijssector en de allochtone studenten zelf. De uitdaging die ons rest is echter bijna even groot. Het gat tussen de allochtone en autochtone leerlingen in uitval en rendement in het hoger onderwijs wordt elk jaar groter. Die trend moet worden gestopt met gerichte interventies’.”
“Hogeschool Rotterdam heeft de afgelopen jaren heel veel geïnvesteerd in het vergroten van het studiesucces. En met succes, als we de Randstad als referentie nemen. Een paar kengetallen: in het bovengenoemde rapport wordt een onderscheid gemaakt tussen kwetsbare groepen en niet-kwetsbare groepen wat betreft uitval in combinatie met bepaalde opleidingen.”
Nog een weg te gaan
“De hogeschool doet het zowel ten aanzien van de kwetsbare als de niet kwetsbare groepen goed. Neem je als referentie het land, dan hebben we nog een weg te gaan. Waar de hogeschool 73% van de autochtone studenten en 64% van de niet-westers allochtone studenten behoudt, zien we landelijk een studiesucces voor deze groepen van 78% respectievelijk 71%.”
“En als we inzoomen op bepaalde opleidingen bij ons dan zien we daar gemiddelde uitvalcijfers van 30% tot 41%. Een groot maatschappelijk vraagstuk, lijkt me. Weken later heb ik het beeld gebruikt van de kille, tochtige gang: de voordeur staat wijd open, maar de achterdeur ook, met als gevolg dat te veel studenten via een kille, tochtige gang het hoger onderwijs weer verlaten.”
Verbluffende eenvoud
Tijdens een interne conferentie om hier over door te denken en te praten was Bormans “uitgenodigd en gevraagd om nog eens aan te geven hoe het kan dat in de strategie van de hogeschool (Focus) het woord ‘diversiteit’ niet voorkomt.”
“Terwijl onze hogeschool naar een situatie groeit waarbij de minderheden in de meerderheid zijn en we een stevig vraagstuk hebben wat betreft hun studiesucces. Indringender is de vraag om nog eens uit te leggen waarom het redelijk succesvolle beleid van de hogeschool – zie de resultaten van het ECHO-onderzoek – aanpassing behoeft. Zo’n kans om het verhaal nog eens te vertellen, laat ik niet snel lopen.”
“De strategie van de hogeschool is van een verbluffende eenvoud: de belangrijke doelstellingen in het onderwijs moeten in de klas verwezenlijkt worden. Te vaak wordt in het onderwijs besloten iets naast de klas te organiseren, worden belangrijke doelstellingen weggeorganiseerd in een project buiten de klas.”
“Het bevorderen van studiesucces kan aanleiding zijn om buiten de klas additionele voorzieningen voor studenten te organiseren. Dat kan ook met succes zoals onze hogeschool laat zien. Maar die voorzieningen zullen altijd additioneel moeten zijn ten opzichte van wat in de klas gebeurt. Sterker nog, er dreigt een averechts effect: wij zijn van het onderwijs en het hoge niveau, zij van het studiesucces.”
Minderheden in de meerderheid
“Met onze insteek benoemen we studiesucces tot een kernkwaliteit van het onderwijs. Daarmee accepteren we niet dat studiesucces lijnrecht tegenover kwaliteit komt te staan. Daarmee worden we nog eens teruggeworpen op de vraag wat de professionaliteit van de onderwijsgevende behelst: in mijn ogen voldoende professionele empathie, geïnteresseerd zijn in de studenten in de klas, willen aansluiten bij hun leerstijl en hulp vragen als dat niet zo eenvoudig blijkt te zijn.”
“Immers, als we kijken naar het palet van studenten aan onze hogeschool, dan zijn de minderheden in de meerderheid; van Zeeland tot Rotterdam Zuid, van Aruba tot Krimpen aan de IJssel, van christen tot moslim, man en vrouw. De onderwijskundige opdracht om tegemoet te komen aan de verschillen in de klas is geen eenvoudige, maar moeten we niet weg willen zetten in een project naast de klas. De onderzoeker Daniël van Middelkoop uit Amsterdam vat onderzoek samen naar succesvol diversiteitbeleid: formuleer een visie, werk aan het urgentiebesef en ….. verbindt het met het primaire proces.”
