Ouders draaien op voor studievoorschot
Het studievoorschot zorgt voor verwarring bij de fiscale regels voor ouders van studerenden. Staatssecretaris Wiebes poogt de Kamer uit te leggen wat, hoe en of hun bijdrage aan het leenstelsel onder druk komt te staan als gift. “Of sprake is van het voldoen aan een natuurlijke verbintenis is afhankelijk van de feiten en omstandigheden.”
In het schriftelijk antwoord aan de Tweede Kamer bij de behandeling van het belastingplan komt de bewindsman tot een opmerkelijke bekentenis. CDA-woordvoerder Pieter Omtzigt had het kabinet gevraagd hoe het nu in concreto zit met de met bijdragen van ouders aan de studie van hun kinderen. Omtzigt vroeg of de ouderlijke bijdrage in zijn algemeen vrijgesteld is van schenkbelasting. Het verrassende antwoord was nee. Zelfs voor het geval dat gewoon de door de DUO berekende ouderlijke bijdrage betaald wordt, gaf de regering geen uitsluitsel, noteert hij.
Algemene toezegging niet mogelijk
Het kabinet antwoordt namelijk dit op zijn vraag:
“De heer Omtzigt vraagt of hij de toezegging kan krijgen dat een ouderlijke bijdrage voor de studie nooit als belaste schenking zal worden aangemerkt. In de eerste plaats kan worden opgemerkt dat indien ouders de studie of opleiding van een kind betalen, niet per definitie sprake is van een schenking. Ouders zijn, op grond van het Burgerlijk Wetboek, verplicht te voorzien in de kosten van levensonderhoud en studie van hun kinderen jonger dan 21 jaar.”
“Ook bij kinderen ouder dan 21 jaar kunnen ouders een sterke verplichting voelen hun studerende kinderen te ondersteunen en zou de betaling van de studiekosten veelal kunnen worden aangemerkt als de voldoening aan een natuurlijke verbintenis. In dat geval kan een beroep worden gedaan op de vrijstelling van schenkbelasting voor het voldoen aan een natuurlijke verbintenis.”
“Of sprake is van het voldoen aan een natuurlijke verbintenis is afhankelijk van de feiten en omstandigheden. Een algemene toezegging dat te allen tijde de vrijstelling van de schenkbelasting van toepassing is, is derhalve niet mogelijk.”
“In de tweede plaats moet bedacht worden dat de verhoogde schenkingsvrijstelling van € 53.016 (bedrag 2016) niet voor alle studies van toepassing is. Deze schenkingsvrijstelling is beperkt tot de schenking voor de betaling van kosten van een studie of opleiding tot een beroep waarbij de kosten aanzienlijk hoger zijn dan gebruikelijk. Van aanzienlijk hogere kosten is sprake indien de kosten ten minste € 20.000 per jaar bedragen (exclusief levensonderhoud).’
“In de derde plaats kan worden opgemerkt dat gebruik kan worden gemaakt van de eenmalige verhoogde schenkingsvrijstelling van € 25.449 (bedrag 2016) voor een schenking van ouders aan kinderen tussen de 18 en 40 jaar aangezien deze vrijstelling niet is gekoppeld aan een bepaalde besteding. Tot slot kan elk jaar gebruik worden gemaakt van de schenkingsvrijstelling van ruim € 5304 (bedrag 2016) bij een schenking van ouders aan kinderen.”
20% schenkbelasting dreigt
Omzigt zegt tegen ScienceGuide, dat men bij de experts op dit terrein in de Kamers al snel nerveus wordt van een zin als dat zaken bij Financien afhangen van “feiten en omstandigheden.” Dat kan immers van alles betekenen en in de loop der tijd onderhevig zijn aan alle mogelijke onzekerheden en veranderingen. Daar komt bij dat de Kamer zeer getriggerd zal zijn door de gedachte dat “in zijn algemeenheid de ouderlijke bijdrage niet vrijgesteld is van schenkbelasting.” Ouders moeten soms schenkbelasting betalen over bijdrage studiekosten kinderen en als dan onduidelijk wordt gemaakt of gehouden wanneer en hoe, dan is dat een ernstige disincentve voor ouders om hun kinderen in hun studie te helpen.
De feiten zijn namelijk de volgende: voor de schenkbelasting geldt een jaarlijkse vrijstelling van 5304 euro per jaar. Over het meerdere dat men aan zijn kinderen schenkt moet je 10% (of na een drempel 20%) schenkbelasting betalen. Dat betekent dat als ouders naast de ouderlijke bijdrage enig extra geld besteden voor de studiekosten – die bijvoorbeeld voor medici, kunststudenten of sterk internationale studies zeer fors kunnen zijn – collegegeld of levensonderhoud als huur en reiskosten, zij als snel fiscaal gestraft worden.
Dit is te meer opmerkelijk, noteert ScienceGuide-columnist Omtzigt, omdat voor niet bekostigde studies die zeer kostbaar zijn – zoals die voor piloot – een zeer ruimhartig aftrekregime is doorgevoerd. De ouders van jongeren in bekostigd HBO en WO moeten nu dus vrezen dat zij met de invoering van het studievoorschot fiscaal extra benadeeld gaan worden, als zij doen wat het kabinet vooraf had ingecalculeerd bij de projecties van de meevallende opbouw van de studieschulden, namelijk het ondersteunen van hun studerende kinderen. “Het kan toch niet waar zijn dat de overheid vraagt aan ouders om een bijdrage te leveren en dan zelf niet kan aangeven of hoe en dat deze vrijgesteld is van belasting?”
