Leven in Banlieue 4000 Sud
Autobranden, rellen en drugsgeweld in de beruchte Parijse banlieues zijn een vorm van protest tegen een discriminerende buitenwereld en geven status en respect in de binnenwereld van de wijk. Dat concludeert conflictdeskundige Luuk Slooter in zijn proefschrift. “In de nasleep van de recente aanslagen in Parijs worden de banlieues vaak als broedplaats gezien voor radicalisering”, zegt hij. “Die koppeling is te onnauwkeurig en draagt mogelijk bij aan verdere stigmatisering van de Franse voorsteden.”
Repertoires van geweld
“Het gewelddadige jihadisme behoort tot een ander repertoire van geweld: het overstijgt de grenzen van de banlieue, wordt georganiseerd in internationale (online) netwerken, en heeft andere doelwitten en functies”, benadrukt de promovendus, die zijn onderzoek uitvoerde bij het departement Geschiedenis en Kunstgeschiedenis van de UU. “Jihadisme is niet afwezig in de banlieue, maar is er net zo min exclusief aan verbonden.”
Slooter woonde in 4000 Sud, een beruchte voorstedelijke wijk ten noorden van Parijs, en deed er maandenlang onderzoek. Tijdens zijn verblijf daar beleefde ook hij brandende auto’s en een florerende drugshandel, maar het merendeel van de tijd was het er rustig en stil, soms saai. In zijn proefschrift The Making of the Banlieue bekijkt en ontleedt hij de voorstedelijke crisis, zowel van buitenaf door de ogen van de Franse staat, als van binnenuit door de ogen van jongeren op de straathoek.
De reis naar het hart
Slooters proefschrift maakt een reis van het centrum van Parijs naar het hart van de banlieue en beschrijft hoe veel jongeren worstelen met de druk van het negatieve stereotype dat van buitenaf wordt opgeplakt. Tegelijk ervaren zij de druk van binnenuit om te voldoen aan de disciplinerende verwachtingen van leeftijdsgenoten op straat. Op zoek naar identiteit en waardigheid hanteren velen uiteenlopende strategieën: ze ontvluchten de wijk, strijden tegen ongelijkheid en proberen het negatieve imago te veranderen, of ze bevestigen juist het stereotype beeld van ‘gangsters uit de getto’ en dragen dat actief uit.
“Door de jaren heen is een buitenwereld en een binnenwereld van de wijk ontstaan, elk met eigen regels”, stelt Slooter. “Beide werelden bieden bescherming, maar herbergen ook het risico om buitenstaander te worden. Velen proberen zich tegelijkertijd staande te houden in de binnenwereld van de wijk en de wereld daarbuiten. Geweld heeft eveneens een dubbele betekenis: het is een vorm van protest tegen een discriminerende en stigmatiserende buitenwereld. Tegelijkertijd is het een versteviging van de binnenwereld waarin geweld respect kan opleveren.”
