Witte diplomafeestjes

Nederlandse leerlingen halen hoge resultaten en zijn hoog opgeleid, vergeleken met leeftijdgenoten in andere landen, zegt de inspectie. Ons land heeft “een zeer efficiënt schoolsysteem waarbij leerlingen opnieuw vaker directe schoolroutes kiezen (bijvoorbeeld van vmbo naar mbo).” Het studierendement is in het mbo en het wetenschappelijk onderwijs verder gestegen. Wel constateert men dat de internationale voorsprong afneemt, onder meer door een daling van het aantal vwo-leerlingen en de instroom in het hoger onderwijs.

Talent onderbenut

Uit de onderzoeksgroep met kinderen van hetzelfde IQ haalt 55% van de kinderen met hoogopgeleide ouders een HBO- of WO-diploma, tegenover 26% van de kinderen van de laagopgeleide ouders. De uitspraak van Ron Bormans dat “onze diplomafeestjes wit zijn,” wordt in deze nieuwe cijfers van de inspectie onderstreept.

Die verschillen nemen bovendien toe en “hierdoor krijgen veel kinderen met laag opgeleide ouders niet het onderwijs dat ze aan zouden kunnen en blijft talent onderbenut,” signaleert de inspectie. “Vergelijken we kinderen met dezelfde intelligentie, dan zien we dat leerlingen met laagopgeleide ouders vaker doorstromen naar een lager onderwijsniveau. Ze krijgen lagere basisschooladviezen en deze worden minder vaak bijgesteld op basis van de eindtoets. Ook in de eerste drie jaar van het voortgezet onderwijs stromen deze leerlingen vaker af.”

Gevaar van leenstelsel?

“Even slimme kinderen eindigen dus op heel verschillende plekken,” zegt Stefan Wirken van de LSVb. “Het Nederlandse hoger onderwijs is er voor iedereen en we moeten als samenleving de verantwoordelijkheid nemen om het hoger onderwijs ook voor iedereen toegankelijk te houden.”

Hij wijst erop, dat de onderzoeksresultaten uit 2013 stammen en vreest dat dat “de ongelijkheid alleen maar verder is toegenomen en zal toenemen. Sinds dit jaar is het leenstelsel namelijk ingevoerd en zijn hogescholen en universiteiten meer gaan selecteren. Dit jaar alleen al zijn er 8400 minder studenten in het HBO gaan studeren. In de duurste stad voor studenten om te wonen, Amsterdam, is de daling relatief nog veel groter. Het onderzoek toont des te meer hoe gevaarlijk maatregelen als het leenstelsel en selectie zijn.”