RUG-bestuurders zijn doof voor zorgen studentpromovendi

Wij, de beurspromovendi (“promotiestudenten”) van de RUG, nemen afstand van het beeld van het experiment promotieonderwijs dat wordt geschetst in het opiniestuk op ScienceGuide van Lou de Leij, Marjan Koopmans en Petra Rudolf. De auteurs voeren keer op keer dezelfde argumenten op in het voordeel van het experiment.

Wij moeten helaas weer in de pen klimmen

Dit toont echter niets anders aan dan dat zij doof zijn voor de negatieve signalen van beurspromovendi. Het is een groot zwaktebod dat in het opiniestuk geen enkele concrete verbetering wordt genoemd. Na de vele gesprekken, oproepen in de media en het manifest tegen het experiment promotieonderwijs, moeten we helaas wéér in de pen klimmen om hun incorrecte weergave van zaken te rectificeren. Vergeef ons: veel van deze argumenten werden ook al genoemd in het manifest. Het feit dat we het nu nóg eens moeten herhalen geeft aan dat er geen gehoor aan wordt gegeven en er weinig vooruitgang wordt geboekt.

Onze (voormalig) bestuurders betogen dat het succes van het bursalenstelsel wordt aangetoond door het grote animo voor de beschikbare promotieplaatsen. Het is echter waarschijnlijker dat dit animo wordt verklaard door de wens om te promoveren, niet door de wens om onder die specifieke omstandigheden te promoveren.

Lastig om nog nee te zeggen

Bovendien zijn wij, studentpromovendi van het eerste cohort, slecht geïnformeerd over de voorwaarden waaronder we zouden gaan promoveren: een deel van ons ontdekte pas op het moment dat we het contract ondertekenden dat het een positie als beurspromovendus betrof. Op zo’n moment is het lastig om nog nee te zeggen. Onderzoek van PNN laat ook zien dat driekwart van de beurspromovendi liever werknemer zou zijn: slechts 8,8% zou het liefst beurspromovendus zijn.

Dat een beurspromovendus vrijer is in het opzetten en uitvoeren van het onderzoek is ook een fabel gebleken. Onderzoek van PNN, maar ook van de RUG zelf, toont aan dat beurspromovendi niet meer vrijheid ervaren dan werknemerpromovendi. Hoewel de tussenevaluatie wel een positief beeld schetste van de ervaren vrijheid van beurspromovendi, werden de auteurs hierop teruggefloten door de onafhankelijke deskundigen, aangesteld door het Ministerie van OCW: “Onze conclusie zou zijn dat er geen verschillen zijn in vrijheid tussen de groepen promovendi voor zover de vergelijking dit toelaat.” Een recente vacature voor een beurspromovendus illustreert de beperkte vrijheid: het onderwerp, de onderzoeksvraag, de te gebruiken data, de onderzoekslocatie en de begeleiders staan daarin al vast.

Beurspromovendi hebben geen extra voordelen

Beurspromovendi worden ook een goede voorbereiding op hun verdere loopbaan beloofd, in de vorm van toegang tot een serie aan workshops en cursussen, de Career Perspective Series (CPS). Hoewel de RUG CPS benoemt als exclusief voordeel voor beurspromovendi, hebben ook werknemerpromovendi gewoon toegang tot de CPS. Men kan zich dus afvragen hoe groot het voordeel überhaupt is voor de beurspromovendi, zeker als dit wordt afgezet tegenover de betere arbeidsomstandigheden die zij zouden hebben als werknemerpromovendi.

Beurspromovendi bouwen geen pensioen op en verdienen bovendien over vier jaar zo’n 30.000 euro minder dan werknemerpromovendi als gevolg van het missen van salarisverhogingen, vakantiegeld en dertiende maand. Wel hebben de beurspromovendi recht op ziekte- en zwangerschapsverlof, WW en zou het verkrijgen van een hypotheek op dezelfde manier geregeld moeten zijn als voor werknemerpromovendi.

Geen hypotheek want geen werkgeversverklaring

De praktijk wijst echter uit dat deze rechten niet altijd bekend zijn bij desbetreffende instanties. Op dit moment lopen velen van ons aan tegen problemen omtrent hun WW-uitkering. Ook is de studentenstatus van beurspromovendi een groot obstakel bij het verkrijgen van een hypotheek, aangezien een werkgeversverklaring niet kan worden uitgegeven.

Deze problemen zijn al eerder door ons aangekaart bij de bestuurders, maar ook op deze punten wordt geen vooruitgang geboekt. Dat promovendi met een buitenlandse beurs dankzij de fictieve verloning van hun top-up-beurs ook recht hebben op sociale voorzieningen, is inderdaad een vooruitgang. Voor promovendi die normaliter werknemerpromovendi waren geweest (en dat ook liever hadden willen zijn), is het bursalensysteem echter een flinke achteruitgang.

Ook wij betreuren dat promotieplaatsen uit de eerste geldstroom zijn verdwenen

Ook wij betreuren dat promotieplaatsen gefinancierd uit de eerste geldstroom zijn verdwenen en dat vrij onderzoek daardoor minder goed mogelijk is. Het is echter niet de oplossing om dit af te wentelen op de meest kwetsbare groep binnen de wetenschap. Dat doet namelijk geen recht aan de bijdrage die wij leveren aan universiteiten en de wetenschap.

Hoewel we als wetenschappers met veel passie ons promotieonderzoek uitvoeren, voelen we ons in de steek gelaten door onze bestuurders. Hun opiniestuk laat voor de zoveelste keer zien dat zij doof blijven voor de zorgen die door een significant deel van de beurspromovendi wordt geuit. Het manifest, waarin de Groningse beurspromovendi het einde van het experiment eisten, werd door 239 van de 850 beurspromovendi ondertekend. Dat zij nu wederom worden weggezet als een negatieve minderheid, is een regelrechte schande.

Wij hebben er geen vertrouwen in dat het ooit goed zal komen

Velen van ons zitten inmiddels aan het einde van ons promotietraject en hebben regelmatig gepleit voor verbeteringen van het experiment. Op dit moment gaat het niet meer om ons, maar om te voorkomen dat de beoogde 650 nieuwe beurspromovendi niet tegen dezelfde problemen aanlopen als wij.

Omdat er, ondanks al onze oproepen, geen substantiële verbeteringen zijn doorgevoerd, hebben we er echter geen vertrouwen meer in dat die er ooit nog zullen komen. Daarom roepen we wederom op om een einde te maken aan het experiment. Het bursalensysteem kan geen aanwinst zijn voor het Nederlandse promotiestelsel als het ten koste gaat van de promovendi zelf.

Hier vindt u de lijst met meer dan 70 studentpromovendi die dit opinieartikel ondertekend hebben.