We moeten af van telzucht in de wetenschap

Opinie | door gastauteurs
21 juli 2021 | In antwoord op de kritische open brief van oudere wetenschappers over het nieuwe Erkennen en Waarderen verdedigen 113 jongere wetenschappers de gewenste veranderingen binnen de academie. In een open brief stellen zij dat wetenschappers tegenwoordig meer doen dan onderzoek. "Daarom is de wetenschappelijke publicatie naar onze mening niet langer de enige eenheid om kwaliteit uit te drukken; deze is immers niet representatief voor het takenpakket van de moderne wetenschapper."
Jonge onderzoekers op een recent Young Science in Transition symposium over het nieuwe Erkennen en Waarderen. Beeld: Fotografie UMC Utrecht.

Op 19 juli verscheen op ScienceGuide een open brief van 171 academici die zich zorgen maken over het nieuwe Erkennen en Waarderen van wetenschappers. Sterker nog, de ondertekenaars waarschuwen dat het nieuwe ‘Erkennen en Waarderen’ leidt tot meer willekeur en verlies aan kwaliteit. Dit zal de internationale toppositie van de Nederlandse wetenschap in gevaar brengen, zo beargumenteren de schrijvers, waarvan vooral de jonge academici nadelige gevolgen zullen ondervinden.  

De klassieke academie is niet meer

Het valt op dat deze jonge wetenschappers, over wie in de brief gesproken wordt, niet betrokken lijken te zijn bij het opstellen van de boodschap. Tevens valt op dat ondertekenaars van de open brief zelf voornamelijk bovenaan de academische carrièreladder staan; 142 van de 171 ondertekenaars is zelfs hoogleraar. Als Young Science in Transition, Promovendi Netwerk Nederland, PostDocNL, een groot aantal leden van De Jonge Akademies en veel andere jonge onderzoekers kunnen wij ons niet vinden in de boodschap die ze verkondigen. Sterker nog, we maken ons zorgen over dit soort geluiden waar het onze huidige én toekomstige carrières aangaat. Jonge academici wachten namelijk  met smart op een nieuw systeem van Erkennen en Waarderen. 

Meld u hier aan de ScienceGuide Nieuwsbrief

 

De klassieke academie is niet meer; de takenpaketten van wetenschappers zijn omvangrijker geworden en behelzen veel meer dan enkel het doen van onderzoek. Daarom is de wetenschappelijke publicatie naar onze mening niet langer de enige eenheid om kwaliteit uit te drukken; deze is immers niet representatief voor het takenpakket van de moderne wetenschapper. Wetenschappers zitten niet meer schrijvend in hun ivoren toren, ze staan op de bühne om wetenschappelijke bevindingen te delen of informeren beleidsmakers over bijvoorbeeld maatschappelijke én medische vraagstukken. Ze betrekken, coördineren en organiseren interactie met de buitenwereld. Deze variëteit aan rollen en verantwoordelijkheden is nodig om actuele, complexe wetenschappelijke vraagstukken en uitdagingen aan te gaan en vraagt daarom om een breed begrip van talent en excellentie.  

Toch blijft ‘scoren’ via internationaal erkende, meetbare onderzoeksprestaties op veel plekken binnen de academie de enige manier om carrière te maken. Deze telzucht gaat ten koste van een breed palet aan academische activiteiten dat erkend en gewaardeerd kan worden en beïnvloedt de onderzoeksvragen die academici stellen. De definitie van talent die de afgelopen decennia hebben gehanteerd is te smal voor de manier waarop de academie vandaag de dag functioneert. 

Herijking rol bibliometrische indicatoren

Het nieuwe Erkennen en Waarderen betekent een herijking van de rol van bibliometrische indicatoren bij de beoordeling van onderzoek. Dit betekent niet het loslaten van elke vorm van kwantificatie, maar bijvoorbeeld wel het loslaten van de Journal Impact Factor als maat voor individuele kwaliteit. Die indicator is daartoe simpelweg ongeschikt. In die geest hebben inmiddels heel veel universiteiten en onderzoeksfinanciers in verschillende landen de DORA-verklaring ondertekend. De European Research Council ondertekende DORA vorige week. 

Bibliometrische indicatoren vormen een makkelijke, schijnbaar objectieve maat. Dat wetenschappelijke publicaties belangrijk blijven zal niemand ontkennen. Het nieuwe erkennen en waarderen daagt ons echter uit elkaars artikelen meer op inhoudelijke kwaliteit te beoordelen, los van kwantiteit en de plaats van publicatie. Daarnaast staat het nieuwe Erkennen en Waarderen niemand in de weg om in een narratief cv de grote impact van wetenschappelijk werk in Nature of Science te benoemen en daarom gewaardeerd te worden. Een gunstige bibliometrische indicator is echter niet langer een universele voorwaarde van excellentie omdat we (h)erkennen dat er meer indicatoren zijn om hoogkwalitatieve wetenschap aan te merken.  

Bij het oude systeem blijven is geen optie

Het is goed om te benadrukken dat wij, als jonge wetenschappers, het op één belangrijk punt eigenlijk eens zijn met onze wetenschappelijk gezien oudere collega’s; we willen allen een toppositie binnen de internationale wetenschap handhaven. Een nieuwe definitie van talent en excellentie betekent dat we academici uitdagen om te presteren op een meer gebalanceerd activiteitenpalet. Naast onderzoek tellen bijvoorbeeld onderwijs, publieke betrokkenheid en patiëntenzorg ook mee in de beoordeling, zonder dat we schapen met vijf poten creëren. Dit vereist dat we buiten de gebaande paden zoeken naar een nieuw beoordelingssysteem dat werkbaar en transparant is. Hoe we dit in praktijk gaan brengen, is de uitdaging waar we nu met elkaar voor staan. Daarbij spelen ook financieringsorganisaties zoals NWO en ZonMW een belangrijke rol.  

Wat hebben wij nu nodig? Lef en een open vizier bij alle partijen. Nederland heeft ervoor gekozen koploper te zijn wat betreft het nieuwe Erkennen en Waarderen. Wij als jonge wetenschappers zijn daar trots op. Dit nieuwe Erkennen en Waarderen vraagt echter om een cultuurverandering. We realiseren ons dat zo’n verandering niet makkelijk is voor de gevestigde wetenschapper die opgegroeid is in het oude systeem. We zullen allen aan een nieuwe definitie van talent en excellentie moeten wennen; dat kost tijd. Bij het oude systeem blijven is volgens ons, jonge academici uit álle wetenschappelijke disciplines, echter geen optie. 

Deze brief kan hier ondertekend worden, inmiddels hebben 383 onderzoekers de brief ondertekend.

  • Annemijn Algra, Young SiT, UMC Utrecht  
  • Rinze Benedictus, Young SiT, UMC Utrecht/CWTS 
  • Charisma Hehakaya, Young SiT, UMC Utrecht 
  • Inez Koopman, Young SiT, UMC Utrecht 
  • Dennis Doorduijn, Young SiT, UMC Utrecht 
  • Klaske Siegersma, Young SiT, UMC Utrecht 
  • Remi Stevelink, Young SiT, UMC Utrecht 
  • Dr. Mariana Pedroso Branco, Young SiT, UMC Utrecht 
  • Dr. Sander van der Laan, Young SiT, UMC Utrecht 
  • Dr. Inge Stegeman, Young SiT, UMC Utrecht 
  • Sterre Coenen, Young SiT, Universiteit Twente 
  • Dr. Esther Plomp, Young SiT, TU Delft 
  • Dr. Sander Bosch, Young SiT, VU Amsterdam 
  • Rosanne Anholt, PNN, VU Amsterdam 
  • Meaghan Polack, PNN, LUMC 
  • Angela Tol, PNN, UMCG 
  • Marc Vervuurt, PNN, Radboud UMC 
  • Keshen Mathura, PNN, Amsterdam UMC 
  • René de Vries, PNN, UMCG 
  • Charlotte de Blecourt, PNN, Donders Instituut Nijmegen 
  • Lisa Oskam, PNN, Universiteit Utrecht 
  • Manon te Dorsthorst, PNN, Radboud UMC 
  • Dr. Nicoline Korthagen, PostDocNL, LUMC 
  • Dr. Vera Kemp, PostDocNL, LUMC 
  • Dr. Padmini Khedoe, PostDocNL, LUMC 
  • Dr. Hanneke Hulst, De Jonge Akademie, Amsterdam UMC 
  • Prof. Hester den Ruijter, De Jonge Akademie, UMC Utrecht 
  • Dr. ir. Sanli Faez, De Jonge Akademie, Universiteit Utrecht 
  • Dr. Marjolijn Bol, De Jonge Akademie, Universiteit Utrecht 
  • Dr. Erik van Sebille, De Jonge Akademie, Universiteit Utrecht 
  • Prof. Celia Berkers, De Jonge Akademie, Universiteit Utrecht 
  • Prof.dr.ir. Jeroen de Ridder, De Jonge Akademie, VU Amsterdam 
  • Dr. Kristine Steenbergh, De Jonge Akademie, VU Amsterdam 
  • Dr. Saskia Bonjour, De Jonge Akademie, Universiteit van Amsterdam 
  • Dr. Eddie Brummelman, De Jonge Akademie, Universiteit van Amsterdam 
  • Dr. Nadine Akkerman, De Jonge Akademie, Universiteit Leiden 
  • Dr. Frans Snik, De Jonge Akademie, Universiteit Leiden 
  • Dr. Karwan Fatah-Black, De Jonge Akademie, Universiteit Leiden 
  • Prof. Hilde Verbeek, De Jonge Akademie, Universiteit Maastricht 
  • Dr. Shari Boodts, De Jonge Akademie, Radboud Universiteit Nijmegen  
  • Dr. Lotte Krabbenborg, De Jonge Akademie, Radboud Universiteit Nijmegen 
  • Dr. Chiel van Heerwaarden, De Jonge Akademie, Wageningen Universiteit 
  • Dr. Bettina Reitz-Joosse, De Jonge Akademie, Universiteit Groningen 
  • Prof. Michel Vols, De Jonge Akademie, Universiteit Groningen 
  • Dr. Marie-Jose van Tol, De Jonge Akademie, UMCG 
  • Dr. ir. Cynthia Liem, De Jonge Akademie, TU Delft 
  • Dr. Helmer Helmers, De Jonge Akademie, KNAW  
  • Dr. Coosje Dijkstra, Amsterdam Young Academy, VU Amsterdam 
  • Dr. Linda Douw, Amsterdam Young Academy, Amsterdam UMC 
  • Dr. Josine de Winter, Amsterdam Young Academy, Amsterdam UMC 
  • Dr. Silke Muylaert, Amsterdam Young Academy, VU Amsterdam 
  • Dr. Ivano Malavolta, Amsterdam Young Academy, VU Amsterdam 
  • Dr. Elsje van Bergen, Amsterdam Young Academy, VU Amsterdam 
  • Dr. Jos Akkermans, Amsterdam Young Academy, VU Amsterdam 
  • Dr. Pieter Coppens, Amsterdam Young Academy, VU Amsterdam 
  • Dr. Denise Duijster, Amsterdam Young Academy, ACTA 
  • Dr. Hieke Huistra, Utrecht Young Academy, Universiteit Utrecht 
  • Dr. Christof Defryn, Maastricht Young Academy, Universiteit Maastricht 
  • Dr. Lauren Wagner, Maastricht Young Academy, Universiteit Maastricht 
  • Prof. Dr. Bram Akkermans, Maastricht Young Academy, Universiteit Maastricht 
  • Dr. Katlijn Haesebrouck, Maastricht Young Academy, Universiteit Maastricht 
  • Dr. Christoph Rausch, Maastricht Young Academy, Universiteit Maastricht 
  • Prof. Anique de Bruin, Maastricht Young Academy, Universiteit Maastricht 
  • Dr. Federico de Martino, Maastricht Young Academy, Universiteit Maastricht 
  • Dr. Fleur Jongepier, Radboud Jonge Akademie, Radboud Universiteit Nijmegen 
  • Dr. Chris Dols, Radboud Jonge Akademie, Radboud Universiteit Nijmegen 
  • Dr. Mariska Kleemans, Radboud Jonge Akademie, Radboud Universiteit Nijmegen 
  • Dr. Eelke Spaak, Radboud Jonge Akademie, Radboud Universiteit Nijmegen 
  • Dr. Mark Dingemanse, Radboud Jonge Akademie, Radboud Universiteit Nijmegen 
  • Dr. Niels Niessen, Radboud Jonge Akademie, Radboud Universiteit Nijmegen 
  • Dr. Julia Henrich, Young NeurolabNL, Universiteit Leiden 
  • Dr. Desiderio Cano Porras, Young NeurolabNL, Universiteit Maastricht 
  • Dr. Michelle Moerel, Young NeurolabNL, Universiteit Maastricht 
  • Dr. Mariet van Buuren, Young NeurolabNL, Vrije Universiteit Amsterdam 
  • Dr. Chris Vriend, Young NeurolabNL, Amsterdam UMC  
  • Dr. Eliana Vassena, Young NeurolabNL, Radboud University 
  • Prof. Ysbrand van der Werf, Amsterdam UMC 
  • Prof. Blanche Schroen, Universiteit Maastricht 
  • Dr. Menno Schoonheim, Amsterdam UMC 
  • Dr. Anne-Marie van Dam, Amsterdam UMC 
  • Dr. Wilma van de Berg, Amsterdam UMC 
  • Dr. ir. Fernando Nobrega Santos, Amsterdam UMC 
  • Dr. Geert Schenk, Amsterdam UMC 
  • Prof. Marieke Adriaanse, Leiden Universiteit 
  • Dr. Jarno Hoekman, Universiteit Utrecht 
  • Dr. Kim Jie, SEH-arts, Jeroen Bosch ziekenhuis 
  • Maureen van Dam MSc, Amsterdam UMC 
  • Marike van Lingen, MSc, Amsterdam UMC 
  • Marijn Huiskamp, MSc, Amsterdam UMC 
  • Max Laansma, MSc, Amsterdam UMC 
  • Jantine Röttgering, MSc, Amsterdam UMC 
  • Tim van Balkom, MSc, Amsterdam UMC 
  • Vera Belgers, MSc, Amsterdam UMC 
  • Dr. Saskia Haitjema, UMC Utrecht 
  • Dr. Bob Siegerink, LUMC 
  • Dr. Caspar van Lissa, Universiteit Utrecht 
  • Dr. Karin Sanders, Universiteit Utrecht 
  • Dr. Jessica van Setten, UMC Utrecht 
  • Dr. Chris Hartgerink, directeur Liberate Science GmbH 
  • Dr. Eva Poort, Max Planck Instituut 
  • Femke Reidsma, MRA, Universiteit van Leiden 
  • Corrie Wortel, MSc, LUMC 
  • Ilse Nauta, MSc, Amsterdam UMC 
  • Jari Gool, MSc, Amsterdam UMC 
  • Inga Aarts, MSc, Amsterdam UMC 
  • Lucas Breedt, MSc, Amsterdam UMC 
  • Christa van der Heijden, MSc, Amsterdam UMC 
  • Tommy Broeders, MSc, Amsterdam UMC 
  • Bram van der Gaag, MSc, Amsterdam UMC 
  • Eduarda Centeno, MSc, Amsterdam UMC 
  • Maria Noordeloos, BSc, Amsterdam UMC 
  • Madelief Zwaan, BSc, Amsterdam UMC 
  • Dr. Gino Camo, Open Universiteit

«
Schrijf je in voor onze nieuwsbrief
ScienceGuide is bij wet verplicht je toestemming te vragen voor het gebruik van cookies.
Lees hier over ons cookiebeleid en klik op OK om akkoord te gaan
OK