Aantal dierproeven in Nederland neemt toe
In 2020 heeft de NVWA, de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit, 448.798 dierproeven geregistreerd. Met dit getal worden alle dieren die gebruikt zijn voor onderzoek aangeduid. Dit is een lichte stijging ten opzichte van 2019; toen waren het er 448.656. Een stijging dus van 142 dieren. Volgens demissionair minister Carola Scouten van LNV betekent dit dat er de afgelopen jaren een stabilisering is van het aantal dierproeven onder de grens van 500.000 dierproeven, zo schrijft ze in een brief aan de Tweede Kamer.
Vaker huisdieren gebruikt, maar wel met toestemming
De stijging van het aantal dierproeven is niet te wijten aan de bekende proefdieren als muizen, ratten en cavia’s. Het aantal proeven met deze dieren is gelijk gebleven of zelfs minder geworden. Wel is vaker gebruik gemaakt van honden of katten; echter zijn deze dieren vaak gebruikt met toestemming van de eigenaren. Voor onderzoek naar de verspreiding van het coronavirus onder huisdieren zijn hierbij bloed en swabs afgenomen.
Deze dieren zijn dus niet voor langlopend onderzoek gehouden en daarna gedood. Wellicht mede dankzij, maar niet volledig te wijten aan de inbreng van de huisdieren, is het aantal proefdieren dat gedood werd in 2020 afgenomen met tien procent. Dit aantal lag in 2019 nog op 442.767, en was in 2020 gedaald naar 398.036.
Verder was ook het aantal dierproeven met apen in 2020 hoger dan in 2019. Hiervan kwamen echter 95 proeven extra bovenop de afgesproken proeven dankzij het onderzoek naar COVID-19. Uiteindelijk zijn 212 apen gebruikt voor onderzoek. Vanaf 2025 mogen in tegenstelling tot 2020 nog 120 tot 150 apen gebruikt worden per jaar.
van de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit
Richting proefdiervrij
Momenteel loopt ook het traject Transitie Proefdiervrije Innovatie. Hierin werken wetenschap, maatschappelijke bewegingen en overheid samen om proefdiergebruik steeds meer te vervangen door alternatieve methoden. Vorige maand is een adviesrapport verschenen over parallelstudies die tijdens de pandemie getest zijn. Dit zijn studies waarbij zowel proefdieren als alternatieven voor proefdieren naast elkaar gebruikt worden, om de proefdiervrije methode als het ware te testen.
Het rapport van het Nationaal Comité advies dierproevenbeleid (NCad) schrijft onder andere voor dat onderzoekers al voor het indienen van een voorstel in gesprek gaan met autoriteiten om alternatieve testen te bespreken. Op deze manier zullen onderzoekers niet zomaar uit gewoonte van dierproeven uitgaan, wordt in het rapport geschetst.
Open access en meer geld
Wel zijn er nog enkele barrières in het bedrijfsleven, die neergehaald moeten worden om de transitie een succes te maken. Zo zijn data uit het bedrijfsleven niet altijd compleet, staat in het rapport, omdat bedrijven niet doorgaan met onderzoek als blijkt dat het niets wordt. Deze gegevens zouden erg interessant kunnen zijn voor verder onderzoek, om te kijken waaróm het niet werkt en wat eraan verbeterd kan worden.
Een oplossing hiervoor zou zijn om meer met open access data te werken in het bedrijfsleven. Daarnaast zou de overheid hieraan mee kunnen werken door dierproeven in bepaalde gevallen te diskwalificeren als er goede alternatieven beschikbaar zijn.
Ook ligt hier een grote rol voor financiers. Onderzoekers van zowel bedrijven als onderzoeksinstellingen moeten de mogelijkheid krijgen om proefdiervrije methoden toe te voegen aan onderzoek. Dit helpt met het ontwikkelen van deze methoden en de inzichten in de datavergaring, waardoor het uiteindelijk ook duidelijker wordt in welke methoden meer geïnvesteerd kan worden, zo staat in het rapport.
