FvD-onderzoekers vangen bot over integriteitsklacht tegen Leo Lucassen
Vlak voor de Tweede Kamerverkiezingen van maart 2021 maakten Jan van de Beek, Hans Roodenburg, Joop Hartog en Gerrit Kreffer het onderzoek ‘Grenzeloze verzorgingsstaat’ openbaar. Onder meer het Renaissance Instituut, het wetenschappelijk bureau van Forum voor Democratie financierde het onderzoek. De onderzoekers waren gedetacheerd bij de UvA om toegang te krijgen tot CBS-cijfers. Zij kwamen tot de conclusie dat migratie de Nederlandse overheid de afgelopen 25 jaar 400 miljard euro heeft gekost en dat daar nog 600 miljard euro bijkomt de komende twee decennia. De onderzoekers stelden voor de migratie fors te beperken en om asielmigratie met 90 procent te reduceren. Na een artikel van Lucassen beschuldigden de onderzoekers hem van schending van de wetenschappelijke integriteit.
Xenofobe opvattingen van Baudet en de zijnen
Daags na het verschijnen van dit onderzoek schreef Leo Lucassen – hoogleraar migratiegeschiedenis aan de Universiteit Leiden en directeur van het KNAW-instituut Internationaal Instituut voor Sociale Geschiedenis – een opiniestuk in de Volkskrant, waarin hij felle kritiek uitte op het rapport. Volgens Lucassen waren de conclusies van het rapport bezijden de waarheid en vooral bedoeld, “ter legitimatie van de xenofobe opvattingen van Baudet en de zijnen.”
Deze opinie van de Leidse hoogleraar viel niet in goede aarde bij de FvD-onderzoekers. Zij vinden het met name kwalijk en onjuist dat Lucassen de publicatie kwalificeert als ‘onwetenschappelijk en politiek gemotiveerd’. Zij voelen zich hierdoor in hun reputatie geschaad.
Het is vooral een opiniërend stuk
Daarom dienden ze een klacht in over de schending van de wetenschappelijke integriteit bij de Commissie Wetenschappelijke Integriteit (CWI) van de Universiteit Leiden en bij die van de KNAW. De CWI’s van de Universiteit Leiden en de KNAW hebben de klacht gezamenlijk opgepakt en kwamen tot de conclusie dat deze opinie niet valt onder de code wetenschappelijke integriteit. Zij stelden dat de bijdrage enkel een (korte) reactie is op het migratierapport en bovenal dat het een opiniërend stuk is dat niet als doel heeft om op eenvoudige wijze een bepaald onderwerp te duiden, zoals gebruikelijk bij populair wetenschappelijke werken.
De nieuwsbrief is exclusief toegankelijk voor medewerkers van onze partners.
De CWI’s van de KNAW en de Universiteit Leiden zijn daarom van mening dat het gedrag waarover wordt geklaagd, niet valt onder de reikwijdte van de Gedragscode en dat de klacht niet inhoudelijk in behandeling zal worden genomen.
De CWI’s verklaren verder dat migratie een onderwerp is dat al decennialang wordt bediscussieerd. Niet alleen in de wetenschap, maar ook in de politiek en binnen de maatschappij. Het debat is geregeld emotioneel en sterk gepolariseerd hetgeen leidt tot verhitte discussies tussen voor- en tegenstanders.
Langlopende controverse
De klacht kan naar de mening van de CWI’s niet los worden gezien van een langer lopende controverse tussen de FvD-onderzoekers en Lucassen over migratie. In de beslissing van de CWI’s woog het feit mee dat het rapport mede werd gefinancierd door het wetenschappelijk bureau van FvD en dat het werd gepubliceerd vlak voor de Tweede Kamerverkiezingen van 17 maart 2021. Het bestuur van de KNAW hebben dit besluit overgenomen en zijn ook van mening dat de klacht ongegrond is.
De onderzoekers waren niet tevreden met dit besluit en zijn naar het Landelijk Orgaan Wetenschappelijke Integriteit (LOWI) gestapt. Die komen deels tot een andere conclusie zo blijkt uit de recent online geplaatste uitspraak.
Het LOWI stelt de klagers in het gelijk en zeggen dat een opinie in de krant wel valt onder de code wetenschappelijke integriteit. “Het LOWI is van mening dat de Bijdrage wel binnen de reikwijdte van de Gedragscode valt,” schrijft het Orgaan. “Bovendien heeft Betrokkene in de Bijdrage niet alleen wetenschappelijke argumenten gebruikt om zijn standpunt te verdedigen, maar heeft hij ook bij zijn Bijdrage zijn wetenschappelijke functies vermeld.”
Dit gaat niet over integriteit
Volgens het LOWI is hier echter sprake van een wetenschappelijk debat en is er geen schending van integriteitsregels van de wetenschap. “Het LOWI voegt daaraan toe dat het niet de taak heeft om te oordelen over een wetenschappelijke controverse. De inhoud van het verzoek van Verzoekers heeft naar het oordeel van het LOWI niet zozeer betrekking op wetenschappelijke integriteit als wel op tegenovergestelde standpunten in een wetenschappelijk debat.”
Het LOWI onderschrijft het standpunt van het bestuur van de KNAW dat controverses horen bij de wetenschap en dat de kritiek op de bijdrage van Lucassen daarom thuishoort in een wetenschappelijk debat en niet in een klachtenprocedure over wetenschappelijke integriteit. Dat Lucassen betoogt in de Volkskrant dat een aantal zaken in het Rapport naar zijn mening onjuist zijn, maakt dit niet anders.
Geen schending van de wetenschappelijke integriteit
Ook dat de Leidse hoogleraar politiek ter sprake brengt in zijn opinie over het Rapport, kan naar de mening van het LOWI niet worden gezien als een schending van de wetenschappelijke integriteit, maar als een gevolg van de inhoud en context van het Rapport en de aard van de bijdrage: een opinie in een dagblad.
Zo komt het LOWI tot de slotsom dat er geen sprake is van schending van de wetenschappelijke integriteit en dat de klacht daarom ongegrond is.
