Marcel Levi probeert onrust binnen NWO te sussen 

Nieuws | door Frans van Heest
16 november 2022 | Binnen NWO is er onrust ontstaan over een column over sociale veiligheid die voorzitter Marcel Levi schreef voor het Parool. ScienceGuide hoort dat de gemoederen bij de onderzoeksfinancier hoog zijn opgelopen. Daarom heeft Levi op het intranet van NWO een statement gepubliceerd over sociale veiligheid.

In de academische wereld is onrust ontstaan over een column in het Parool van Marcel Levi van afgelopen weekend, waarin hij poneerde dat het begrip ‘veiligheid’ onder inflatie onderhevig is omdat het te pas en te onpas wordt gebruikt. Het Landelijk Netwerk Vrouwelijke Hoogleraren heeft in een Twitter-draad uitgebreid gereageerd en hun afkeur uitgesproken, net als het Promovendi Netwerk Nederland.  

Schamen voor NWO 

Ook veel individuele wetenschappers hebben laten weten dat zij het niet eens zijn met Levi, zeker nu Tim de Zeeuw, de Leidse intimidatie-sterrenkundige, met muisstille trom is vetrokken uit de Adviesraad bij NWO. Men verwijt Levi toondoof te zijn en het melden van onveilige situaties met deze column alleen maar te bemoeilijken. Er zijn zelfs wetenschappers die zich schamen als NWO-laureaat vanwege deze column. 

Volgens een ingewijde bij NWO heeft Levi op het intranet van NWO een poging gedaan om de hoogopgelopen gemoederen, van de ongeveer zevenhonderd medewerkers enigszins tot bedaren te brengen.  

Enkelen zijn boos geworden 

Volgens de voorman van NWO kon de column van dit weekend vooral op bijval rekenen. “Heel veel mensen zeggen het er mee eens te zijn, maar er is ook kritiek. Ik kijk er echt van op, ik wil met mijn columns vaak een actueel onderwerp ter discussie stellen en het mag in principe best een beetje prikkelen, maar het is natuurlijk niet de bedoeling dat mensen er boos van worden, en dat lijkt bij enkelen wel het geval.” 

Bij inschrijving ga je akkoord met onze privacy-voorwaarden. Deze voorwaarden zijn hier te lezen.

Levi stelt ook dat deze enkelen boze mensen de column niet goed hebben gelezen. “Bovendien lezen mensen er soms iets in wat helemaal niet de bedoeling was, maar dat kan ook betekenen dat het toch niet duidelijk genoeg was. De enige bedoeling van deze column was om erop te wijzen dat de term veiligheid aan inflatie onderhevig is. Het thema van sociale veiligheid (wat ook ik een belangrijk item vind en waarvan ik ook zie dat het een groot issue is op diverse plaatsen) wordt zo juist tekortgedaan.” 

De column is niet strijdig met de NWO-strategie 

Een aantal medewerkers van NWO heeft aangegeven dat zij aangesproken worden op de column in Het Parool en dat ze het moeilijk vinden om hier op de juiste manier op te reageren, maar volgens Levi zit er geen licht tussen zijn column en de NWO-strategie. “Ik schrijf de column op persoonlijke titel, maar ik zie dat mensen toch de link naar NWO leggen en dat snap ik ook wel. Het is echter geen spreekbuis voor NWO-beleid. En ik meen ook dat de inhoud van de column op zichzelf niet strijdig is met de NWO-strategie, die staat als een huis overeind.” 

Vervolgens zet hij de strategie uiteen van NWO op het punt van veiligheid. “In de nieuwe NWO-strategie heeft een gezonde onderzoekscultuur – waaronder het begrip sociale veiligheid – een prominente plek; uiteraard is dat onveranderd zo. Ook voor mij persoonlijk is en blijft dit een super belangrijk thema. We zijn wel aan het nadenken hoe we dat concreet inhoud kunnen geven, zelf in onze instituten maar ook door de plannen van anderen, o.a. de universiteiten, te ondersteunen.” 

Toch vindt de voorzitter van NWO het belangrijk om nog een keer uiteen te zetten wat hij nu precies beoogde met zijn betoog in Het Parool, aan de hand van een voorbeeld uit het onderwijs. “Voorbeeld: iemand krijgt in een school of opleidingssituatie feedback, waaronder wat punten kritiek op zijn functioneren. Laten we aannemen dat dit op opbouwende en nette manier wordt overgebracht. Als je daarop reageert door dan te zeggen dat je je niet meer veilig voelt in de opleiding, vind ik dat een moeilijk te volgen uitspraak. Het te pas en te onpas gebruiken van woorden als ‘onveilig’, ook in situaties die zich hier echt niet voor lenen, maakt dat de lading van sociale veiligheid verloren gaat en dat zou slecht zijn.” 

Het is juist goed om onveilige situaties te melden 

De voorzitter van NWO wilde in zijn zaterdagcolumn alleen maar aangeven dat er gewaakt moet worden voor verwatering van het begrip ‘sociale veiligheid’, betoogt hij. “Daar is sociale veiligheid nou juist te belangrijk voor en dat mag echt niet verwateren. Kennelijk lezen sommige mensen iets anders in de tekst en dat vind ik jammer. Ik snap dat mensen denken dat als je kritisch bent op gebruik van het woord ‘veilig’, dat dit impliceert dat ik tegen het melden van onacceptabele situaties ben, maar dat is natuurlijk niet zo. Het is juist goed dat die worden gemeld.” 

Tot slot hoopt de voorzitter dat mensen zich binnen NWO altijd vrij voelen om melding te doen van een onveilige situatie. Dat kan ook bij Levi persoonlijk via de mail. “Ik hoop oprecht dat NWO’ers die zich niet comfortabel voelen over wat dan ook op het werk dat gewoon kunnen zeggen, tegen hun leidinggevenden of tegen anderen of tegen vertrouwenspersonen. Maar ook mijn deur staat daarvoor altijd wagenwijd open of ik vind het zelfs fijn als mensen mij over dit soort dingen drempelloos mailen. Uiteraard wordt elke melding zeer vertrouwelijk en met alle respect bekeken en zullen we altijd kijken hoe een situatie te verbeteren is.” 

Het is niet voor het eerst dat Levi onrust veroorzaakt onder wetenschappers. Vlak na zijn aantreden vorig jaar zomer wekte hij al veel ergernis door wetenschap te vergelijken met topsport en te zeggen dat het opoffering vraagt. Volgens veel wetenschappers staan dit soort statements in schril contrast met het nieuwe Erkennen en Waarderen van wetenschappers.  

Update:

Inmiddels is NWO ook met een publieke reactie gekomen op de column en daar wordt door Marcel Levi met veel hardere bewoordingen afstand genomen van zijn column. Waar hij eerder nog tegen de eigen medewerkers de kritiek relativeerde en het nodig achtte zijn punt nogmaals te maken, daar biedt hij nu zijn excuses aan. “Ik heb bij het schrijven van deze column voor het Parool een algemeen publiek voor ogen gehad. Ik heb me hierbij – zoals uit de reacties uit de academische wereld blijkt – helaas onvoldoende rekenschap ervan gegeven hoe gevoelig dit thema ligt in de gemeenschap. Ik ben geschrokken van de heftige reacties hierop. Het is uitdrukkelijk nooit mijn bedoeling geweest om mensen te kwetsen. Dat is echter wel het geval; ik bied hiervoor bij dezen mijn excuses aan.”

Levi zegt oprechte spijt te hebben van zijn column. “Ik begrijp dat er littekens zijn binnen de academische gemeenschap die ik met deze column onbedoeld heb opengereten. Ik hoor ook dat mensen geschokt zijn over de timing van mijn boodschap, in een academisch klimaat waarin het melden van misstanden nog niet evident is. Dat alles was wel het laatste wat ik met mijn column beoogde. Het spijt me oprecht.”

Ook de raad van bestuur van NWO acht het nodig om een reactie te geven. “De raad van bestuur distantieert zich nadrukkelijk van de mogelijke beeldvorming dat NWO een organisatie is die sociale veiligheid wel in woord maar niet in daad omarmt. De academische gemeenschap en de NWO-medewerkers mogen er dan ook op rekenen dat de raad van bestuur de komende jaren alles in het werk zal stellen om de ambities op het gebied van sociale veiligheid ten volle waar te maken.”

Frans van Heest : 


«
Schrijf je in voor onze nieuwsbrief
ScienceGuide is bij wet verplicht je toestemming te vragen voor het gebruik van cookies.
Lees hier over ons cookiebeleid en klik op OK om akkoord te gaan
OK