ScienceGuide staat voor verdieping. Dit is het platform waar de actualiteit en achtergrond elkaar ontmoeten op een inhoudelijke en doordachte wijze. Onder het uitklapteken vind je dus een toelichting, geheugensteun of voetnoot die de redactie of de auteur toevoegt. Dit doen wij om ervoor te zorgen dat wij in onze artikelen grondig en gedetailleerd in kunnen gaan op belangrijke details, zonder de lezer kwijt te raken.
Nieuw licht op donkere materie in universum
Nieuws |
de redactie
1 oktober 2009 | Donkere materie is een duistere kracht in het heelal. Hongsheng Zhao uit Leiden vond een onverwacht verband met de zichtbare sterren. Zelfs ons inzicht in de zwaartekracht kan nu op de helling gaan.
Deze ontdekking laat een tot dusver onbekende kant van dedonkere materie zien, die verstrekkende gevolgen kan hebben enzelfs tot herziening van ons huidige begrip van de zwaartekrachtzou kunnen leiden. De ontdekking wordt vandaag in Naturegepubliceerd.
Donkere materie ‘weet’ de zichtbare
De materie in sterrenstelsels wordt bijeengehouden doorzwaartekracht. Ongeveer 40 jaar geleden werd echter duidelijk datde sterren in sterrenstelsels zo snel bewegen, dat een extra krachtnodig is om hen bijeen te houden, namelijk zwaartekracht van eenhypothetische halo van onzichtbare, zogenoemde donkere materie.Deze donkere materie oefent zoveel kracht uit dat ze zelfs detotale massa van sterrenstelsels moet domineren.
Astronomen gaan ervan uit dat de donkere materie alleen doorzwaartekracht invloed uitoefent op de gewone materie waar wij uitbestaan. De nieuwe waarnemingen wijzen er echter op dat dewisselwerking tussen donkere en gewone materie complexer is dan totnu toe gedacht. De donkere materie lijkt te “weten” hoe dezichtbare materie is verdeeld.
‘Een heel vreemd patroon’
Dr. Benoit Famaey (Universiteiten van Bonn en Straatsburg) legtuit: “Donkere en zichtbare materie lijken zodanig samen te werkendat de gemiddelde zwaartekracht van de zichtbare materie binnen eenkarakteristieke straal van de donkere halo altijd hetzelfdeis.”
Dr. Hongsheng Zhao (St. Andrews University en gastmedewerker aan deSterrewacht en het Instituut Lorentz van de Universiteit Leiden)merkt op: “Het patroon dat we hebben ontdekt is heel vreemd,alsof je in een dierentuin ontdekt dat dieren van allerleiverschillende soorten allemaal een even zware schedel hebben.
Het is mogelijk dat een onbekende nieuwe kracht als eenonzichtbare hand van invloed is op de donkere materie, en op allesterrenstelsels dezelfde vingerafdruk achterlaat. Zo’n kracht zouzelfs het raadsel van de donkere energie, waardoor de expansie vanhet heelal wordt gedomineerd, kunnen oplossen.”
Dr. Famaey voegt hier aan toe: “Een radicalere oplossing bestaatuit een bijstelling van de wetten van de zwaartekracht, zodat hetbestaan van donkere materie slechts schijn zou zijn, ten gevolgevan een afwijking van de wetten van de zwaartekracht van Newton enEinstein. Maar zulke theorieën hebben weer hun eigen problemen opkosmische schalen.”
Dr. Gianfranco Gentile (Universiteiten van Gent en Brussel), die desamenwerking leidde, concludeert: “Het oplossen van dit raadselvormt wellicht een van de sleutels tot het begrijpen van devorming, de evolutie en de structuur van sterrenstelsels in degeschiedenis van onze kosmos.”
