Wiebelende schotels in Delft
In universiteitsblad Delta vertelt Van den Berg: “Martin van Perniszit de commissie voor, hij is voorzitter van Kivi Niria. GijsKuenen, oud-hoogleraar bij TNW is de wetenschapper en Bert vanDelden is de oud-president van het hof in Den Haag. Dat is een mooigezelschap. Het is een interessant vraagstuk. Iedereen heeft zin omdaar eens over na te denken.” Van Pernis zit ook de commissie voordie het HBO-Techniek onderwijs moet
Er is altijd wel iets
De optelsom van problemen die de NRC had gemaakt, beziet decollegevoorzitter met een afstandelijke blik. “De essentie van watwij van dit artikel vonden is: als je kijkt naar grote en complexeorganisaties dan is er altijd wel een keer iets dat mis gaat. Datkun je in de loop van de tijd verzamelen. Universiteiten zijn groteen complexe organisaties. Net zoals ministeries: ook grote encomplexe organisaties. Of ziekenhuizen: ook grote en complexeorganisaties.”
En dan kun je natuurlijk naar een stuk kijken van degeschiedenis van een grote, complexe organisatie. Dan tel je dat open dan kom je tot een beeld – dat is wat ons een beetje overkomenis – en dat is het NRC-artikel. Daarmee willen we niet zeggen dathet hier allemaal foutloos is en voortreffelijk en goed. Want dathebben we denk ik ook heel duidelijk aangegeven.”
Bordjes op stengels die wiebelen
Vanuit zijn tijd als diplomaat in China blijkt Van den Berg eenpakkend beeld van hoe bestuur en bestuurders in elkaar zittenovergehouden te hebben. “Het bestuur van een organisatie heeft weliets van die circusact met die draaiende bordjes op stengels.Bordjes draaien een tijdje lekker, maar dan gebeurt er wat in deomgeving van die universiteit of er is een personele verandering endan begint zo’n bordje te wiebelen. En dat bordje dat een weekgeleden nog heel lekker draaide, gaat nu toch een beetje wiebelen.Dan moet je er op af en zorgen dat dat bordje weer netjes draait.Je hebt eigenlijk nooit een situatie waarbij alle bordjes perfectdraaien en dat ook nog jaren zullen doen. Daar droom je misschienwel eens van, maar dat gebeurt niet.”
Kritiek op de ‘van kennis naar kassa’ aanpak van de mensen vande TU maakt op hem weinig indruk. Hij wijst op de nogal dubbeleboodschap die de universiteiten in het publiek debat op dit puntontvangen. tevens kondigt hij aan met de commissie Van Pernis dedoordenking en de aanpak op dit terrein nadrukkelijk in eigen handte willen houden.
“We horen voortdurend uit Den Haag dat er meer valorisatie moetkomen. Er moet meer uit de universiteiten komen van kennis. Er moetmeer ondernemerschap in de universiteiten zijn. Die hooglerarenmoeten meer naar buiten. Dan krijg je natuurlijk altijdsituaties waar de universiteit ophoudt en het bedrijf begint. Datwillen we graag, tenminste: als ik het verhaal uit Den Haag beluister.”
“Maar dat betekent ook dat mensen dus in situaties komen dat zemet hun onderzoek of wetenschappelijke kennis op de markt succesvolkunnen worden. Ik vind dat als we er vraagtekens bij gaan zetten,ik daar toch wel graag een wat breder debat over zou willen hebben.En niet naar aanleiding van een of twee gevallen, maar gewoon hetalgemene beeld.”
Regels, controle en straf
“Wij hebben daar op de universiteit een antwoord op gevondendoor te komen met een commissie. Die bestaat uit een man uithet bedrijfsleven, een rechter en een wetenschapper. Om eens tekijken of je niet dit soort situaties aan hen kunt voorleggen omeen goed afgewogen oordeel te vragen. Hoe richt je dat nou netjesin?”
“Ik vind het ontzettend jammer dat we altijd meteen praten overregels en controle alsof dat het heil der mensheid is. Als er maarregels zijn en controle en straf, nee dan gaat het goed op dewereld. Ik denk dat het juist op een universiteit – een organisatievan professionals – nou niet het eerste middel is waar je naar moetgrijpen.”
“Dat betekent ook dat we niet gekomen zijn met regelgeving ophet gebied van ‘universiteiten en bedrijven’, maar dat we juist meteen ander instrument komen. Deze commissie waar je je gevalaan kunt voorleggen om te kijken hoe je dat nou netjes regelt.Omdat ieder geval net weer even anders is. Als je datallemaal in regelgeving moet gaan afdekken dan zie ik een vrijuitgebreide regelgeving tot stand komen die alles probeert tevangen en die eigenlijk uitstraalt: doe het maar niet.”
