Dawkins en het succes van Darwin
Op 12 en 13 januari bezocht de wereldberoemde evolutie-bioloogen atheïst Richard Dawkins onze mooie stad Groningen. De reden voorzijn bezoek was de opening van het nieuwe Life Sciences gebouw vande RUG, de
Een kerk: ‘a splendid location’
Ik was wél een van de gelukkigen die een kaartje wist tebemachtigen, en door de enorme populariteit kwam de universiteitkwam een hoop mensen tegemoet door de lezing live te streamen naar3 collegezalen in Groningen, en in Uppsala, Göttingen enGent.
Richard Dawkins gaf zijn lezing op een toepasselijke locatie: eenkerk, “a splendid location” in zijn woorden. Hij was blij dat hijin ons land gewoon in het Engels kon spreken. In tegenstelling totwat veel mensen verwachtten, had Dawkins deze avond niet zijnatheïstische pet op en maakte hij weinig woorden vuil aan hetcreationisme.
In plaats daarvan vertelde hij een prachtig samenhangend verhaalover de geschiedenis van de ontdekking van natuurlijke selectie.Darwin was namelijk niet de eerste die hiermee kwam, zoals veelmensen denken, maar wél de eerste die het aan een groot publiekprobeerde uit te leggen. Wetenschapscommunicatie dus.
Bestaan God voor Darwin onomstreden
Tot de tijd van Darwin was het bestaan van een God onomstreden.”If it looks designed, it must be designed” – zoals toen werduitgelegd door aan de hand van de complexiteit van een horloge dooronder andere de Britse Christelijke filosoof
Verschillende naturalisten gingen Darwin voor in hun beschrijvingvan natuurlijke selectie:
Heeft Darwin zijn werk dan gekopieerd van Wallace?Hoogstwaarschijnlijk niet, het lijkt erop dat beide heren hunbevindingen onafhankelijk van elkaar deden. Darwin kwam zelfseerder met het idee, maar publiceerde er nog niet over. Kwam datdoor zijn religie (of die van zijn vrouw), was hij afgeleid doorander onderzoek waar hij mee bezig was, of was hij een zodanigeperfectionist dat hij het idee eerst helemaal wilde uitwerken? Datzal één van de mysteries van de wetenschap blijven.
Darwin succesverhaal vanwetenschapscommunicatie
Natuurlijke selectie is dus niet alleen door Darwin beschreven,maar hoe heeft hij het dan toch voor elkaar gekregen om allecredits hiervoor te krijgen? Dat komt, volgens Dawkins, doordatDarwin van alle hierboven genoemde naturalisten de enige was diezowel de impact van de ontdekkingen realiseerde, als dat hij hetbelangrijk vond om nieuwe bevindingen uit te leggen aan het grotepubliek.
Darwin zorgde ervoor, door zijn boek “On the origin of species”dat iedereen over natuurlijke selectie kon lezen. Hierdoor kondende ideeën geaccepteerd worden in de maatschappij. En dat is waaromwij nu allemaal weten wat evolutie is en niet geloven in hetscheppingsverhaal of creationisme.
Er is nog winst te halen
Darwin is hét voorbeeld dat breed communiceren van nieuwe ideeënontzettend belangrijk is voor publieke acceptatie hiervan. En hijwordt hierin opgevolgd door voorbeeldfiguren zoals Richard Dawkins.In deze lezing gaf Dawkins keihard historisch en wetenschappelijkbewijs dat wetenschapscommunicatie door Darwin ervoor gezorgd heeftdat wij nu massaal niet meer in het scheppingsverhaalgeloven.
Helaas is, zeker in de VS, de publieke acceptatie van evolutienog niet tot de hele bevolking doorgedrongen. Sinds de jaren ’80zijn daar de percentages van mensen die in het scheppingsverhaalgeloven niet meer gedaald en in de UK signaleert Dawkins een trendvan moslim-studenten die vinden dat evolutie niet verenigbaar ismet de Koran. Winst op dit gebied is volgens Dawkins nog te halenin het uitleggen van de werkelijkheid aan nog meer mensen. Zeker inde VS gebeurt dit bijvoorbeeld in het onderwijs nog nietgenoeg.
De stijf uitverkochte lezing illustreerde dat mensen wetenschapwel degelijk interessant vinden en dat door goede voorbeeldfigurenzoals Dawkins popularisering van de wetenschap zeker geenonbegonnen werk is. Wie wordt de Nederlandse Dawkins?
Eerdere columns van Eva Teuling leest u
