Conservatieve lepelaars slechter af
Lepelaars die in West-Afrika overwinteren en jaarlijks zo’n 10.000 km afleggen tussen broed- en overwinteringsgebied, doen het slechter dan de lepelaars die in Europa (Spanje, Portugal en Frankrijk) overwinteren en ‘slechts’ tussen de 1.000 en 4.000 kilometer hoeven te vliegen. Dit blijkt uit zowel een lagere overleving als een lager broedsucces.
Jonge lepelaar is meeloper
Steeds meer lepelaars ontdekken dat overwinteren in Europa een betere optie is. Deze noordwaartse verschuiving van de winterverspreiding gaat echter langzamer dan optimaal is. Dit wordt veroorzaakt door een combinatie van sterke trouw aan hun overwinteringsplek van volwassen lepelaars en de ‘traditionele keuzes’ van jonge lepelaars die wellicht volwassen lepelaars volgen tijdens de trek en daarom ook in West-Afrika terecht komen.
Al 25 jaar worden er jonge lepelaars in Nederland van kleurringen voorzien. Hierdoor is het mogelijk om individuen te herkennen en te volgen. Deze waarnemingen worden door een groot aantal vrijwilligers gedaan. Door het combineren van de overwinteringsplaats en het broedsucces in Nederland, vond Lok dat lepelaars die in West-Afrika overwinterden, minder succesvol waren bij het broeden.
Belang effectieve beheersmaatregelen
Uit het onderzoek van Lok komt naar voren dat de overleving van volwassen lepelaars beperkt wordt in de overwinterings- en opvetgebieden. De broedkolonies in Nederland hebben te maken met beperkingen in het groot brengen van de kuikens. Dit betekent dat het aantal broedparen in Nederland in de huidige voedselomstandigheden bijna aan het plafond zit.
De Europese populatie kan echter nog groeien door uitbreiding naar nieuwe broedgebieden in onder andere Duitsland, Denemarken en Engeland. Hiervoor zou het helpen om natuurbeschermingsmaatregelen te treffen die de draagkracht van de Afrikaanse en Europese overwinterings- en opvetgebieden verhogen.
