Blokkade bij Amsterdamse fusie

De twee Amsterdamse universiteiten hadden het voornemen hun ziekenhuizen te doen fuseren. Daarmee zou een mega-UMC ontstaan en een van de belangrijkste zwaartepunten van hun onderzoek en opleidingsactiviteiten.

Samen heel groot

VUmc-chef Wouter Bos zei over de impact van zo’n fusie: “We worden samen heel groot maar dat is eigenlijk niet zo interessant. Het gaat erom dat VUmc en AMC op al hun kernactiviteiten de lat hoger kunnen leggen: betere zorg, beter onderzoek, beter onderwijs, betere opleidingen. Als we het goed doen ook nog eens doelmatiger, dus met voordelen voor de premiebetaler. Ook voor de eigen studenten en medewerkers is het goed nieuws.”

“En het wordt echt spannend als je je realiseert dat we samen in staat zijn om op onderdelen de wereldtop te gaan halen. Daarmee trek je weer nieuwe talenten aan en zo krijg je een keten van positieve effecten. Precies zoals het hoort voor een universitair medisch centrum.”

Het fusieplan wordt nu verlaten, omdat de Autoriteit Consument en Markt de opzet en bestuurlijk-juridische vorm niet haar akkoord wil geven. Daarmee kunnen de fusieplannen niet verder. De twee instellingen melden dat het struikelblok vooral bij de structuur van VU en VUmc zit. “Op dit moment zitten VU en VUmc samen in één stichting en de plannen tot splitsing zijn nog met teveel voorwaarden omgeven – ook met betrekking tot de kosten van deze operatie en de gevolgen daarvan voor de bancaire relaties.”

Derde klap op rij

UvA en VU melden dat zij hun samenwerkingsambities willen volhouden. “ Wij gaan nu eerst de juridische vragen oplossen en, nog belangrijker, van de ACM duidelijkheid vragen welke voorwaarde zij aan samenwerking stelt, wat wel mag en wat niet. Wij gaan ook onverminderd door met het vormgeven van onze ambities.”

Dit is de derde klap voor de twee universiteiten en hun strategie om op hun kernpunten van de profilering nauw samen te gaan, inclusief via fusie. In december strandde de fusie van hun twee bètafaculteiten, omdat de medezeggenschap bij UvA deze niet wilde steunen. Ook hun plannen voor een derde universiteit in de hoofdstad werden niet beloond. De voorzet van MIT, TU Delft en Wageningen ‘won’ deze procedure.

Voor VU en UvA is dit des te lastiger, omdat zij in hun prestatieafspraken juist op de thema’s ‘bèta’ en ‘medisch’ een nadrukkelijk gezamenlijke aanpak en zwaartepunten hadden geformuleerd, inclusief de voorgenomen fusies op die terreinen. Daarmee zouden zij als Amsterdam Academic Alliance een nieuw universitair landschap in de hoofdstad inrichten.

De Review Commissie benadrukte in haar oordeel daarover, dat zij die keuze nog concreter zouden moeten uitwerken en doorvoeren. Zij stelde vast dat de VU “echter nog onvoldoende concreet maakt wat de inzet van de VU in termen van capaciteit en middelen zal zijn.” Zij noemde de voornemens “een ruim perspectief voor de langere termijn”, dat wordt geschetst, zonder voor de periode tot en met 2015 echt duidelijk te zijn over wat dit feitelijk inhoudt. “De Commissie constateert echter ook dat hier over nog veel onzekerheid bestaat.”