“We zijn een beetje te bescheiden”
Ook al komt ze van een technische universiteit, die over het algemeen al vrij dicht tegen het vuur aan zitten, toch valt de samenwerking met het bedrijfsleven Mulder positief op. “Het is hier nog veel sterker dan bij de TU Delft. Ik ben door heel veel bedrijven uitgenodigd en heel open ontvangen. Ze vinden Saxion oprecht belangrijk voor hun strategie. Het gaat om de juiste studenten vinden, maar ook om onderzoek. Met name de hightechbedrijven zien ons als partner in het onderzoek.”
“Er zijn hele korte lijntjes tussenbedrijven, ROC’s, de UTwente en de overheden. Vooral hier in Twente, maar ook in Deventer,” constateert Mulder. En dat gaat verder dan even koffie drinken zo weet ze te vertellen. “Je ziet hier grote hightech bedrijven die jaarlijks met wel dertig tot veertig procent groeien. De enige remmende factor op de groei is het aanwezige talent, dus daarvoor komen ze naar ons toe.”
Elke student van Saxion krijgt techniek
Die regionale binding is sterker, dan de nieuwe collegevoorzitter in Delft ervaarde. “Ik denk ook dat dat de kracht is van het hbo. Dat je veel meer dan een universiteit in het midden van de maatschappij staat. Wij zijn de nieuwe marktplaatsen voor kennis en dat betekent dat je maximaal open moet zijn voor de buitenwereld. Wij zijn de agora’s van de 21e eeuw. Als we dat niet zijn, doen we het als onderwijsinstelling niet goed.”
“”De enige remmende factor op de groei is het aanwezige talent””
Om die rol te vervullen heeft Saxion een strategische agenda ontwikkeld. Daarin bouwt Mulder nadrukkelijk voort op het werk van haar voorganger Wim Boomkamp. “We hebben living technology als centraal thema. We zijn de enige hogeschool die zo expliciet die keuze maakt. Natuurlijk is de toekomst niet alleen technisch, maar iedereen op Saxion krijgt in het onderwijs met technologie te maken.”
Tegelijkertijd wil Mulder dat onderzoek nog nadrukkelijker een rol krijgt in Saxion. “We doen al veel aan onderzoek, maar je merkt wel dat we het nog niet overal in de vezels hebben zitten. Je merkt het aan de communicatie: die is vooral gericht op het onderwijs. Je merkt het aan de plannen die door academies geschreven worden: daar gaat het toch vooral over onderwijs. Het onderzoek bestaat in het hbo natuurlijk pas een jaar of vijftien, maar ik denk dat daar nog wel stappen gezet moeten worden.”
Positie van onderzoek versterken
Om een grotere slagkracht mogelijk te maken zal ook de overheid meer ruimte moeten bieden aan praktijkonderzoek aan het hbo, vindt Mulder. “Ik heb gezien dat de middelen zijn uitgebreid met €25 miljoen. Dat is een hele mooie stap, maar als je het vergelijkt met de universiteiten vind ik het een vrij kleine stap. Ik hoop op meer. Als je echt wilt dat hogescholen die impact gaan hebben op de maatschappij, dan moet je ook de onderzoeksfinanciering serieus nemen en meer investeren.”
Een mogelijke vorm van financiering voor het onderzoek, is cofinanciering. Zo is het bij ERC Grants vaak zo dat tegenover een subsidie vaak matching van de universiteit moet staan. Mulder gelooft daar in, maar vraagt zich af in hoeverre universiteiten of hogescholen die matching kunnen legitimeren. “Tot dusverre zijn de getallen zo dat een hogeschool dat kan cofinancieren, maar we lopen tegen die grenzen op. Een aantal universiteiten brengt het probleem met matching al langer onder de aandacht, maar hier geldt dat ook.”
Mulder benadrukt dat er wel degelijk verschillen zijn in het werk dat universiteiten en hogescholen doen, maar ziet daarom juist vooral iets in de samenwerking. “Waarom zou Saxion fundamenteel onderzoek gaan doen? Het is logischer om bezig te zijn met de ontwikkeling van een prototype. Dat past ons beter. Ik zou zeggen, kijk waar je elkaar kunt helpen.”
Het is voor Anka Mulder grappig te merken dat ze sinds haar overgang naar Saxion inmiddels meer over onderzoek praat dan over onderwijs. “In tien jaar TU Delft heb ik het grootste gedeelte gewerkt aan het verbeteren van de positie van onderwijs. En ik was hier nog niet eens twee dagen en toen merkte ik dat ik iets heel anders moest gaan doen. Ik denk dat mijn collega’s in Delft daar wel om moeten glimlachen.”
Internationalisering hard nodig voor de regio
De beweging van de Randstad naar de grensregio met Duitsland heeft Mulder ook andere inzichten gegeven in het thema internationalisering. Zo zijn er volgens Mulder op dat gebied nog wel stappen te zetten voor Saxion. “Je merkt dat we veel internationale contacten hebben,” stelt Anka Mulder, “maar we hebben niet goed nagedacht over waarom we die contacten hebben en hoe we willen internationaliseren.” Want dat internationalisering van belang is, daarover twijfelt de Saxion-voorzitter niet. “Als je naar de demografie kijkt, zie je dat het aantal kinderen dat hier wordt geboren afneemt. We moeten blijven opleiden voor de kinderen hier, maar ook voor buitenlandse studenten, want dat heeft deze regio en het land nodig.”
“”Ik was hier nog niet eens twee dagen en toen merkte ik dat ik iets heel anders moest gaan doen””
“Duitsland ligt vlak over de grens en behoort tot deze regio. Studenten moeten er bewust voor kunnen kiezen om aan Saxion te studeren.” Mulder weet dat dit een precair onderwerp is dat ook in het verleden de gemoederen al eens deed oplopen, maar ik vind dat ook vreemd. “De mensen hier vlak over de grens verstaan elkaar allemaal. Als ik een brief krijg van een ambtenaar uit Gronau in perfect Nederlands, schaam ik me een beetje, want dat lukt mij niet in het Duits.”
Mulder vervolgt:” Dit is dus gewoon één regio en 70 procent van onze studenten gaat werken in deze regio . Als Duitsers bij ons willen studeren zijn ze van harte welkom.” Mulder wil ervoor zorgen dat Saxion die regiofunctie serieus kan invullen. Als het aan het organiseren van onderwijsaanbod afgestemd met diezelfde regio ligt, heeft Mulder daarom nog wel een opmerking voor het Haagse.
“Ik heb geen enkele moeite met het beoordelen van opleidingen op hun doelmatigheid. Maar juist bij deeltijdopleidingen is het zo dat mensen die een baan hebben en willen bijleren niet van Enschede naar een andere plek in het land gaan. Daar hebben ze geen tijd voor. Ik denk dus dat het goed is als we macrodoelmatigheid ook op iets gedetailleerder niveau checken, hier in de regio. Het hoger onderwijs probeert nu echt werk te maken van leven lang leren, dus zul je met de doelmatigheidstoets ook met een iets andere blik ernaar moeten kijken.”
Volgens Mulder mag de CDHO daarom best wat meer ruimte geven aan de hogescholen om met partners in de regio te bepalen wat de wensen en behoeften zijn. “Wij lopen er tegenaan dat als je naar de nationale cijfers kijkt dat we niet door die keuring komen, maar dat we op regionaal niveau van werkgevers expliciet het verzoek krijgen om die opleidingen te ontwikkelen.”
Personeelsbestand mag diverser
In het personeelsbestand valt nog een hoop te veranderen op het gebied van diversiteit. De studentenpopulatie is ondertussen al heel erg divers. “We krijgen studenten van over de hele wereld hier krijgen. We hadden onlangs delegaties hier vanuit Vietnam en China.” Het is dus allang niet meer zo dat het overgrote deel van de inkomende studenten van de Oosterburen afkomstig is. “Duitsland is net zo belangrijk voor ons als die landen. Het enige verschil is de samenwerking die we hebben met partners hier net over de grens.”
“”Duitsland is net zo belangrijk voor ons als andere landen””
Samen met Ineke van Oldeniel, vormt Anka Mulder nu het tweekoppige bestuur van Saxion. Daarmee is de hogeschool de enige met twee vrouwen aan het roer. Daar is Mulder blij mee en ze hoopt dat die focus op diversiteit, zowel tussen man en vrouw, als cultureel, een nadrukkelijke rol krijgt.
“Als ik hier kijk naar Saxion vind ik de man/vrouw balans heel erg goed, en dat is dus minder een issue hier. Maar we hebben wel een probleem met de culturele balans. Als je kijkt naar Deventer dat is een hele multiculturele stad, maar dat zie je niet in ons personeelsbestand terug. Daar zullen we wel wat aan moeten doen.”
Mulder denkt dat haar rol als voorzitter niet overschat moet worden, maar denkt wel dat zij iets kan betekenen door een voorbeeldfunctie te stellen. “Als je merkt dat ons personeelsbestand de regio niet reflecteert, dan moet je misschien kijken of je eens met een ander werving- en selectiebureau in zee kan gaan. Of je moet het echt eens bespreken met de directeuren. Als we er over vijf jaar bij Saxion nog steeds zo bij zitten als nu het geval, dan is dat volgens mij niet goed.”
Deuren naar buiten openen
De Saxion-voorzitter wil tot slot nog wel benadrukken dat de hogeschool wel iets trotser mag zijn op wat zij bereikt. Ook hier ziet Mulder dat de regionale samenwerking in Overijssel sterk is en best wat nadrukkelijker zou mogen worden uitgevent. Toch lijkt dat in de rest van het hoger onderwijs niet altijd te worden gezien. “Ik vind Saxion op dat punt ook wel een beetje introvert,” constateert Mulder, “maar dat past misschien ook wel bij de regio.”
“We zijn een beetje te bescheiden. Dat is een hele mooie kwaliteit, maar dat kan niet meer in deze wereld. Het belangrijkste is dat je goed bent, maar dan moet je het ook gaan vertellen, want anders ziet niemand het. Dus dat moeten we meer gaan doen. In ieder geval buiten Oost Nederland laten we ons nog niet genoeg horen.”
“Als je kijkt naar het Regeerakkoord. Bijvoorbeeld de focus op digitaal en technologie. Dat zie je hier bij Saxion, bij de UTwente bij het ROC’s. En ook de samenwerking met de regio gaat hier heel goed. Maar dat weten we in Twente, maar voor de rest weten maar weinig mensen dat. Onze communicatie is nu gericht op studenten en op de regio. Dat moeten we behouden, maar we moeten ons er niet toe beperken.”
