Coronacrisis toont noodzaak andere waardering vrouwelijke wetenschappers
Wat kan de wetenschap leren van de coronapandemie? Een onderzoeker van de Universiteit Utrecht deed daar samen met een collega van het Albion College uit de Verenigde Staten onderzoek naar. In vier aanbevelingen leggen zij uit hoe de reeds vóór de coronacrisis in gang gezette veranderingsprocessen nu versneld kunnen worden. Een belangrijk punt daarbij is de positie van vrouwelijke wetenschappers met kinderen; die zijn namelijk extra zwaar getroffen door de gevolgen van de pandemie.
Pandemie toont noodzaak van veranderingen
Vicki Baker van het Albion College en Christel Lutz van de Universiteit Utrecht hebben een paper geschreven over lessen van de coronacrisis voor het wetenschapsbedrijf. De onderzoekers stellen dat er reeds voor de coronacrisis veranderingen gaande waren op het gebied van onderwijs en onderzoek aan de universiteit. De pandemie heeft echter eens temeer aangetoond dat die veranderingen meer dan noodzakelijk zijn.
De eerste aanbeveling van de onderzoekers is om de balans tussen werk en privé van wetenschappers te herstellen. De pandemie heeft die scheidslijn namelijk vervaagd. Dit kan gebeurd zijn omdat de zorgtaken voor naasten, zoals de zorg voor bejaarde ouders of oudere buren, zijn toegenomen, zo schrijven de twee onderzoekers. Door het digitale werken moeten professionele taken veel vaker worden gecombineerd met zorgtaken.
Werk en privé opnieuw definiëren
Om de balans tussen werk en privé op de academie zowel nu als na de coronacrisis beter te bewaken, moet er een nieuwe prioriteit worden gegeven aan institutionele veranderingen. Het advies is om voor iedere faculteit een ontwikkelingsprogramma op te stellen waarbij werk en privé beter in balans komen. Het is vooral belangrijk dat de werk en privé-balans opnieuw wordt gedefinieerd, zo zeggen de onderzoekers.
Meld u hier aan voor de ScienceGuide Nieuwsbrief
De disbalans tussen privé en werk treft namelijk vooral vrouwelijke wetenschappers met kinderen. Vanwege de wijze waarop de wetenschap georganiseerd is – wie onvoldoende publiceert, ondervindt daarvan negatieve gevolgen voor de eigen carrière – hebben vooral vrouwen met kinderen last van de verstoorde balans tussen werk en privé. Het verlies van een aantal maanden aan productiviteit treft vooral hen, en kan doorwerken in de rest van hun carrière.
Verlenging dienstbetrekking pakt vooral positief uit voor mannen
De negatieve gevolgen voor vrouwelijke wetenschappers met kinderen hangen ook samen met het feit dat het hen vaak ontbreekt aan een verlenging van de aanstelling of promotietraject. Dit zou immers juist enige verlichting kunnen geven.
Dergelijke verlengingen pakken sowieso vooral positief uit voor mannen, schrijven de onderzoekers. Voor mannelijke wetenschappers levert de verlenging meer onderzoekstijd op; vanwege de verstoorde balans tussen werk en privé zijn vrouwelijke wetenschappers met kinderen de extra tijd vooral kwijt aan zorg voor hun kinderen.
Het zou daarom verstandiger zijn wanneer onderzoeksfinananciers een speciaal financieel compensatie opstellen voor moeders die wetenschapper zijn, schrijven de onderzoekers. Daarbij zou ook de carrier ladder in de wetenschap aangepast moeten worden.
Meer creativiteit en innovatie
De onderzoekers bevelen afdelingshoofden dan ook aan om het huidige personeelsbeleid stevig tegen het licht te houden. Dat is niet alleen belangrijk voor de onderzoekers die in vaste dienst zijn en willen doorgroeien, want een toename aan flexibiliteit in het personeelsbeleid zorgt er ook voor dat jonge onderzoekers zich kunnen ontwikkelen buiten hun eigen discipline. Dit zorg voor meer creativiteit en innovatie in de wetenschap, menen de onderzoekers.
Zij adviseren de loopbaanontwikkeling ook door de ogen van vrouwen of onderzoekers van kleur te bekijken, en hun ervaringen te vergelijken met die van de meerderheid van de faculteit. Er zou bijvoorbeeld duidelijker moeten worden wat de verwachtingen zijn van academici zelf zijn en wat er anderzijds vanuit de faculteit van het wordt verwacht. Ook wordt het tijd, zo zeggen de onderzoekers dat het loopbaanbeleid en aanverwant beleid gedekoloniseerd wordt, want het huidige beleid is volgens de onderzoekers doordrenkt van vooroordelen. Er zijn mogelijkheden in overvloed voor een andere loopbaanontwikkeling in het hoger onderwijs; pas die dan ook toe, zo is het devies.
Vals gevoel van transparantie en eerlijkheid
Een belangrijk onderdeel van een ander loopbaanontwikkelingsbeleid is het niet meer kijken naar de traditionele publicaties, die slechts voor een vals gevoel van transparantie en rechtvaardigheid zorgen. Verder zijn er benoemingsprocedures nodig die transparant zijn, bijvoorbeeld door als universiteit of faculteit breed en helder te definiëren wat de strategische doelen zijn van de universiteit op de lange en korte termijn. Vervolgens moeten individuen ook erkend en beloond worden voor hun bijdrage aan het behalen van die doelstellingen.
Het derde thema dat behandeld wordt gaat over gemeenschapszin op de universiteit. De recente crisis heeft aangetoond dat studenten vertrouwen op steun en betrokkenheid van hun instelling. Hier heeft de crisis geleerd hoe dit ook online kan. Zo ontstaan er nieuwe online communities zeggen de onderzoekers, en kwamen er ook online internationale uitwisselingen tot stand. Afstand is dus niet meer altijd een probleem.
Pandemie heeft nu van Open Science aangetoond
Het vierde en laatste thema gaat over het versnellen van de Open Science Agenda. De pandemie heeft hier ook meer dan ooit duidelijk gemaakt hoe belangrijk het is om kennis te delen. Open Science biedt nieuwe manieren om kennis te delen en om nieuwe samenwerkingen aan te gaan met andere universiteiten, maar ook met maatschappelijke partners, schrijven de onderzoekers.
Dat slaat ook terug op het eerdergenoemde anders Erkennen en Waarderen van wetenschappers; ook Open Science vraagt namelijk om een beoordeling van medewerkers die niet alleen wordt gebaseerd op het aantal publicaties en citaties.
Daarnaast zal Open Science ook effect hebben op de manier van lesgeven, menen de onderzoekers. Door de brede beschikbaarheid van onderwijsmateriaal zal het veel makkelijker worden om wereldwijde perspectieven in het onderwijs te betrekken. Open Science zal daarom ook een belangrijke aanvulling zijn op het gemeenschapsgevoel en grensoverschrijdende samenwerkingen.
