Maak de definitie van ‘excellente studenten’ minder subjectief
In het samenstellen en uitvoeren van honoursprogramma’s wordt onderscheid gemaakt tussen excellente en niet-excellente studenten, en wordt de inhoud en methode van het traject aangepast op de behoeften en wensen van de excellente studenten. Maar, zo schrijven de onderzoekers, er is lang niet altijd duidelijkheid of overeenstemming over wat een ‘excellente student’ precies is.
Over excellentie kunnen verschillende ideeën over bestaan tussen docenten onderling, maar ook tussen verschillende groepen binnen het hoger onderwijs die met elkaar samen moeten werken om het honoursonderwijs vorm te geven. Het is daarom belangrijk dat iedereen die met het honoursonderwijs te maken heeft, haar onderliggende visie op excellentie kan verduidelijken stellen de onderzoekers.
De excellente student als uitzondering of als doel
Zij ontwikkelden daarom een vragenlijst waarmee eenieder die met excellentietrajecten te maken heeft kan verduidelijken wat volgens hen excellentie in studenten is, wat excellentie betekent, waarom excellentie belangrijk is en hoe excellente studenten het beste onderwezen kunnen worden. Dit instrument, het Framework for Analyzing Conceptions of Excellence (FACE), helpt gebruikers te verhelderen welke onderliggende ideeën en waarden zij over excellente studenten en het passende onderwijs voor deze studenten hebben.
Meld u hier aan de ScienceGuide Nieuwsbrief
Een belangrijk verschil in interpretatie van excellentie betreft het verschil tussen een inclusief en een exclusief idee van excellentie, schrijven de onderzoekers. Exclusieve excellentie is gebaseerd op vergelijking; een excellente student is beter dan andere studenten, of beter dan de norm. Deze status is daarmee niet voor alle studenten weggelegd. Een inclusief idee van excellentie houdt daarentegen in dat excellentie iets is dat elke student kan bereiken door haar prestaties en houding te verbeteren ten opzichte van haar vroegere prestaties en houdingen.
Wie is excellent en wat is excellentie?
Het FACE-model combineert dit onderscheid tussen inclusieve en exclusieve excellentie met vier andere vragen waarmee het begrip van excellentie van de gebruiker nader gedefinieerd wordt. De onderzoekers delen het antwoord op elke vraag op in twee categorieën. Op de vraag ‘wie is een excellente student?’ zijn twee mogelijke soorten antwoorden; een student heeft het vermogen en de intelligentie om excellent te worden (potentie) en een student laat middels prestaties zien excellent te zijn (prestatie). De vraag ‘wat is excellentie?’ kan worden beantwoord met een product (excellentie, dat kan worden gemeten aan uitkomsten zoals cijfers), of met een proces (de manier waarop een student haar leerproces aanpakt).
De vragen waarom voor excellentie belangrijk is en hoe excellentie aangemoedigd kan worden, hebben ook elk twee antwoordcategorieën. Zo kan het belang van excellentie maatschappelijk of individueel zijn. Verder kan een gebruiker van het FACE-instrument excellente studenten zien als een belangrijke toevoeging aan de maatschappij, of juist vinden dat excellentie belangrijk is voor de persoonlijke ontwikkeling van de individuele student. Op de vraag hoe excellentie bij studenten het best aangemoedigd kan worden, kan de nadruk van het antwoord enerzijds liggen op de studenten zelf en hun manier van leren, of anderzijds op de rol van de docent.
Door deze vragen middels het FACE-model te beantwoorden en te leren hoe medewerkers en studenten binnen een hoger onderwijsinstelling over excellentie denken, kunnen docenten de onderliggende waarden van hun onderwijs duidelijk voor ogen houden, aldus de onderzoekers. Docenten kunnen daarmee hun vakken en hun onderwijspraktijk beter aanpassen aan de waarden en motivaties die excellentie onderleggen.
