Nog voor zomerreces wetsvoorstel tegen “walgelijke” doxing Vizier op Links
Na de intimidatie van de Leidse historicus Nadia Bouras, die op haar huisdeur stickers aantrof met daarop de boodschap: “Deze locatie wordt geobserveerd door volgers van Vizier op Links”, sloegen velen in de academische wereld alarm. “Universiteiten, bescherm je medewerkers“, was de boodschap van KNAW-president Ineke Sluiter. Ook in de Tweede Kamer houdt de intimidatie van wetenschappers de gemoederen bezig. Zo werden er al meermaals Kamervragen gesteld, en werden de acties van Vizier op Links ook tijdens het debat van gisteren besproken.
Strafrecht moet met doxing aan de slag
Directe aanleiding voor de bespreking van Vizier op Links in de Tweede Kamer was een amendement van VVD-Kamerlid Michon-Derkzen. Dat amendement behelsde het strafbaar stellen van doxing, het publiceren van privégegevens van personen – één van de handelsmerken van Vizier op Links. De demissionair minister van Justitie en Veiligheid, Ferd Grapperhaus, gaf aan het eens te zijn met de beschouwing van doxing als een strafwaardig feit. “Daar moeten we in ons strafrecht mee aan de slag; dat wil ik uitdrukkelijk uitspreken”, aldus Grapperhaus.
Meld u hier aan de ScienceGuide Nieuwsbrief
De demissionair minister zag echter geen ruimte om het amendement, dat daarom op een later moment de vorm van een motie kreeg, oordeel Kamer te geven, aangezien er naar zijn mening nog onvoldoende consultatie van betrokken partijen had plaatsgevonden. “Daar heb ik heel veel moeite mee,” toonde Grapperhaus echter zijn goede wil bij het ontraden van het amendement, “want ik vind tegelijkertijd dat we hier iets mee moeten.”
Grapperhaus komt met wetsvoorstel
“Ik zou eigenlijk op heel afzienbare termijn bij uw Kamer terug willen komen met een concreet wetsvoorstel op dit punt”, nam de demissionair minister daarom zelf het initiatief, “met misschien nog wat juridische fijnslijperij, maar wat in zeer grote mate aansluit bij het door de VVD naar voren gebrachte amendement van nu. Ik zou dus met een wetsvoorstel willen komen, dat nog vóór het zomerreces 2021 in consultatie kan gaan.” Grapperhaus voegde daaraan nog toe doxing een walgelijk fenomeen te vinden en er daarom snel mee aan de slag te willen.
In de motie van Michon-Derkzen, die ook werd ondertekend door D66, het CDA, de SP, de CU, de SGP en de PvdA, wordt geconstateerd dat “doxing in toenemende mate voorkomt in Nederland, richting onder meer hulpverleners, journalisten, wetenschappers en politici, en grote gevolgen heeft voor de veiligheid van deze personen.” Daarnaast jaagt doxing mensen vrees aan “door te vragen om of het verschaffen of verspreiden van persoonsgegevens van diegene die vrees aangejaagd moet worden.”
Stickers plakken is niet onschuldig
Ook tijdens het debat van 26 mei werd al gesproken over de ontwikkeling van extreme groeperingen. “Intimidatieplatforms als Vizier op Links pakken ook wetenschappers aan: intimidatie als doel om het debat te verstoren. Wat vindt de regering hier nou van?”, wilde SP-Kamerlid Renske Leijten weten. “We weten dat extreemrechts groeiende is en dat zij altijd vreemde elementen willen verspreiden. Dat zijn dus vaak mensen van kleur. Dat zijn dus juist vaak mensen met een ander geloof — ook joodse mensen kunnen hierover meepraten — vrouwen en wetenschappers.“
Leijten benadrukte dat acties zoals doxing in wezen bedreigingen zijn. “Dat bedreigt vrije stemmen die deel moeten nemen aan ons debat. En als we hiervoor onze ogen sluiten, zoals wetenschapper Sterkenburg dat heeft gezegd, dan is dat echt een groot gevaar”, haalde ze het recent verschenen boek van onderzoeksjournalist Nikki Sterkenburg over extreemrechtse activisten aan.
GroenLinks-Kamerlid Lisa Westerveld sloot zich aan bij het pleidooi van Leijten. “Stickers plakken kunnen we misschien onschuldig vinden, maar het betekent wel dat mensen weten waar je huis staat. En als mensen daar dan vragen over stellen, en ze krijgen als antwoord te horen van de politie — en op vragen daarover gaf ook de collega van deze minister dat aan — dat sommige mensen misschien ook bepaalde uitingen niet zouden moeten doen… Dat is dan wel de omgekeerde wereld, en ik zou daar ook graag van deze minister een reactie op hebben“, aldus Westerveld.
Organisaties als Vizier op Links slecht zichtbaar
In zijn reactie gaf demissionair minister Koolmees aan dat er aangifte is gedaan van de intimidaties door Vizier op Links. Verder meldde hij dat die organisatie wordt genoemd in het Dreigingsbeeld Terrorisme Nederland. “Laat ik helder zijn,” zei Koolmees, “intimidatie en bedreiging zijn natuurlijk onacceptabel in Nederland en worden niet getolereerd. Als dat mogelijk is, als het mensen zijn die kenbaar zijn of die in kaart kunnen worden gebracht door de diensten, wordt daar actie op ondernomen.”
Of het Openbaar Ministerie groepen zoals Vizier op Links voldoende in beeld heeft, durfde Koolmees echter niet te zeggen. “Eén van de kenmerken van verborgen organisaties is natuurlijk juist dat ze in de schaduw opereren, waardoor het lastig is om te achterhalen wat ze precies doen en waar ze mee bezig zijn.” Wel noemde hij de intimidaties ‘normoverschrijdend’ en meldde hij dat het Openbaar Ministerie onderzoekt of de intimidaties strafbaar zijn.
