Communicatiewetenschappers hebben zorgen over Open Science
Uit een enquête onder communicatiewetenschappers blijkt dat men niet onverdeeld positief is over open science. Het onderzoek is uitgevoerd door een groep internationale wetenschappers, waaronder Claes de Vreese van de Universiteit van Amsterdam.
Open Science niet verplichten
De communicatiewetenschappers ondersteunen in grote meerderheid de doelstellingen van open science, maar hun betrokkenheid gaat in de praktijk niet verder dan het delen van studiemateriaal en het publiceren van pre-prints. Bovendien zijn de meeste ondervraagde communicatiewetenschappers geen voorstanders van het verplicht open access publiceren – iets dat in Nederland vaak een voorwaarde is voor het verkrijgen van onderzoeksfinanciering.
In het onderzoek onder 330 wetenschappers geeft tachtig procent van de respondenten aan weinig of iets te weten van beleid omtrent open science. Slechts tien procent geeft aan hierover helemaal geen kennis te hebben. Kennis van het basisconcept van open science is dus breed aanwezig in dit specifieke vakgebied, aldus de onderzoekers.
Integriteit en transparantie
Toen gevraagd werd naar de meest voorkomende ideeën en gedachten omtrent open science kwamen onderwerpen naar voren zoals het delen van onderzoeksgegevens, analysecodes en andere onderzoeksmaterialen. Dit werd vaak in verband gebracht met wetenschappelijke integriteit en transparantie.
Hoewel de communicatiewetenschappers in het algemeen betrokken lijken bij open science, is de concrete betrokkenheid erg laag. Ook bij de grote meerderheid die positief is over open science was er veel bezorgdheid. De enige open science-aanpak die door een meerderheid van de respondenten werd gebruikt betrof het online delen van onderzoeksmateriaal zoals enquêtes en meetmethoden.
Open Science om breder publiek te trekken
De onderzoekers ondersteunen veelal niet het idee om verplicht alle data of publicaties open beschikbaar te stellen. Wel werd open science als een belangrijke voorwaarde gezien om het vakgebied onder de aandacht te brengen van een breder publiek. Ook is het met open science eenvoudiger geworden om replicatiestudies uit te voeren.
Hoewel uit dit onderzoek blijkt dat de meeste communicatiewetenschappers positief staan tegenover open science, zijn de meeste respondenten zelf niet betrokken bij open science-projecten. Een kleine groep deelnemers vreesde zelfs dat dit de zoveelste trend of rage was in de wetenschap.
Ook zijn er zorgen rondom bepaalde aspecten van open science, want door het openbaar delen van data is er de angst dat andere wetenschappers er met ideeën vandoor gaan. Ook waren onderzoekers bang dat hun online gedeelde data misbruikt kan worden door kwaadwillende partijen. Data kan namelijk op verschillende manieren geïnterpreteerd worden, ook met het doel om een reeds getrokken conclusie aannemelijk te maken.
Tegen betaling gegarandeerd publiceren
Anderen waren weer bezorgd dat data gebruikt wordt zonder de juiste toeschrijving aan de dataverzamelaars. Ook waren er zorgen dat de opkomst van open science en open access het steeds makkelijker maken om door betaling gegarandeerd een studie te publiceren in een tijdschrift met weinig of geen peerreview. Op die manier komt de kwaliteit van de publicaties onder druk komt te staan.
Daarnaast is er ook de angst dat open science de anonimiteit of de veiligheid van data ondermijnt als hier data in zit van individuen of groepen die onderzocht zijn.
Toxische mannelijkheid in debat over open science
Een andere opmerking die door verschillende wetenschappers werd gemaakt betrof de kleine, dominante en vocale groep wetenschappers die open science propageren.. Deze veelal seniore, geprivilegieerde witte mannelijke wetenschappers stellen vast wat in hun ogen goede wetenschap is, wat kan leiden tot argwaan en wantrouwen.
Mannelijke senior wetenschappers proberen via open science de poortwachter te zijn van wat goede wetenschap is. Het begrip dat respondenten hieraan koppelden is ‘mannelijke giftigheid’. Minderheidsgroepen kunnen hier het slachtoffer van worden. De wetenschappers van deze studie wijzen erop dat al eerder is vastgesteld dat in online discussies over open science vrouwenhaat wordt gesignaleerd.
Geen standaardisering
Een laatste zorg betrof het gebrek aan goede standaardisering van open science-praktijken. Minder dan tien procent van de respondenten zei heel veel kennis over open science te hebben, maar onder verschillende respondenten bestonden uiteenlopende opvattingen over de precieze inhoud van open science.
De onderzoekers stellen dat het volledig overstappen op Open Access potentieel een risicovolle en giftige gok kan blijken. Toekomstig onderzoek zou verder moeten blootleggen hoe giftige mannelijkheid invloed heeft op de discussie rondom open science en hoe raciale en genderminderheden hiervan hinder kunnen ondervinden.
