Student met basisbeurs moet wel werken
De gemiddelde student kan niet rondkomen van het bedrag dat ze straks maximaal van DUO kunnen ontvangen, schrijft de PvdA in een reactie op het wetsvoorstel voor de nieuwe basisbeurs. Studenten zullen dus altijd moeten werken, tenzij ze meer geld ontvangen dan waar het kabinet zelf van uit gaat. De Tweede Kamer vraagt zich daarnaast af of de tijdelijke verhoging van de basisbeurs permanent kan worden ingevoerd en of studenten opnieuw kunnen worden opgenomen in de algemene koopkrachtberekeningen van het Nibud.
Een bijdrage ter hoogte van de aanvullende beurs
Met de invoering van de basisbeurs wil het kabinet ook het maximale bedrag dat studenten kunnen lenen aanpassen. Het maximale bedrag dat studenten per maand kunnen ontvangen blijft hetzelfde als tijdens het leenstelsel. Ook geldt voor alle studenten hetzelfde maximale bedrag; hoe minder aanvullende beurs een student ontvangt, hoe meer ze mogen lenen. Studenten zonder aanvullende beurs kunnen maximaal 682,97 euro bijlenen en studenten met een maximale aanvullende beurs kunnen maximaal 266,97 euro bijlenen. Daardoor kunnen alle studenten maandelijks maximaal een bedrag van 957,87 euro ontvangen.
De wekelijkse nieuwsbrief is nog korte tijd gratis te ontvangen. De voorwaarden vindt u hier.
De PvdA wijst er echter op dat het Nibud heeft berekend dat een uitwonende student gemiddeld 1.271 euro per maand nodig heeft om rond te komen. Het kabinet gaat er in de berekeningen vanuit dat ouders die genoeg verdienen, een bijdrage ter hoogte van de aanvullende beurs zullen leveren. Echter, zelfs als dit het geval is, of als een student de maximale aanvullende beurs ontvangt, zal die alsnog moeten werken om rond te kunnen komen. Volgens de PvdA heeft het Nibud de recentelijke inflatie nog niet meegerekend. De partij vraagt zich daarom opnieuw af hoe het kabinet de hoogte van de nieuwe basisbeurs verantwoordt.
Koopkracht
De partijen GroenLinks, Volt zouden graag zien dat de tijdelijke verhoging van de basisbeurs structureel wordt ingevoerd. Onlangs nam de Kamer een voorstel aan van D66, CDA en ChristenUnie om de tijdelijke verhoging ook in te zetten voor de studiejaren 2024-25 en 2025-26. D66 vraagt daarnaast of het kabinet voornemens is om de mogelijkheid open te laten om ook in latere jaren de basisbeurs te verhogen, mocht daar behoefte aan zijn.
Toen in 2015 het leenstelsel werd ingevoerd, werden studenten uit de koopkrachtberekeningen van het Nibud gehaald. Het Interstedelijk Studenten Overleg (ISO) pleit ervoor om studenten opnieuw mee te rekenen in de koopkrachtberekeningen zodat ook hun situatie wordt meegenomen in het bepalen van het landelijke beleid. Ook de SP en de Christenunie vragen het kabinet om in gesprek te gaan met het Nibud.
Bijverdienen in 2022
Volgens het wetvoorstel is het kabinet daarnaast van plan om de bijverdiengrens voor mbo-studenten af te schaffen. Deze grens gold tot de invoering van het leenstelsel ook voor ho-studenten, maar werd afgeschaft om hun meer ruimte te geven om in hun eigen onderhoud te voorzien. Het kabinet wil de bijverdiengrens echter niet opnieuw invoeren en acht het rechtvaardiger om deze maatregel ook voor mbo-studenten af te schaffen.
De ChristenUnie wijst erop dat de bijverdiengrens in 2020 en 2021 was opgeschort vanwege de coronacrisis, maar wel gold in 2022, terwijl die in 2023 permanent zal verdwijnen. De partij vraagt zich daarom af of het kabinet heeft overwogen de bijverdiengrens niet te laten gelden in 2022 en of het mogelijk is om deze met terugwerkende kracht af te schaffen.
Zorg om onaangekondigde huisbezoeken
Verschillende partijen maken zich ook zorgen over het voornemen van het kabinet om 4.000 huisbezoeken per jaar te doen om te controleren of iemand rechtmatig gebruik maakt van de uitwonende studiebeurs. De SP, de PvdA, GroenLinks en BIJ1 vragen de minister hoe studenten geselecteerd zullen worden voor een huisbezoek, of die studenten van tevoren geïnformeerd worden en hoe zo’n bezoek er in de praktijk uitziet. GroenLinks vraagt daarnaast naar de achterliggende reden voor dit verhoogde aantal huisbezoeken en in hoeverre het aantal van 4.000 in verhouding staat tot het aantal uitwonende studenten.
D66 merkt daarnaast op dat studenten uit de BES-eilanden alleen aanspraak kunnen maken op een studiebeurs als ze een binding met Europees Nederland kunnen aantonen. De partij vindt echter dat dit geen recht doet aan de status van de BES-eilanden als bijzondere gemeenten en wil dat studenten uit Caribisch Nederland zonder deze eis een studiefinanciering kunnen ontvangen.
Gevolgen voor de hypotheek
Volgens een aantal partijen heeft de communicatie van DUO de laatste jaren tekortgeschoten. GroenLinks en de ChristenUnie wijzen erop dat veel oud-studenten verrast zijn door de rentestijging en niet goed weten wat het precies voor gevolgen heeft. Daarnaast zijn er volgens GroenLinks veel studenten die denken dat hun studielening geen gevolgen zal hebben voor hun hypotheek. De SP en de PvdA maken zich daarnaast zorgen dat studenten niet goed weten waar ze recht op hebben wanneer de nieuwe basisbeurs weer wordt ingevoerd. De partijen vragen daarom wat de regering precies wil doen om te zorgen dat studenten zo goed mogelijk geïnformeerd zijn.
